فون درلاین؛ عامل شکست اروپا در واکسیناسیون کرونا

وقتی صحبت از ناکامی اروپا در واکسیناسیون کرونا می‌شود، خیلی‌ها انگشت اتهام را به سمت اورسلا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، نشانه می‌گیرند. بی‌کفایتی سیاستمدار آلمانی در تأمین واکسن، موجب شده این قاره با وجود خیلی از کشورهای ثروتمند، به یکی از ناموفق‌ترین مناطق جهان در کنترل این بیماری تبدیل شود و حتی برخی از جمله ژان کلود یونکر، رئیس سابق کمیسیون اروپا خواهان برکناری او باشند.
نشریه فارن پالیسی در تحلیلی نوشت؛ در اینکه فون درلاین، شکست خورده شکی نیست، اما شاید مسئول اصلی این وضعیت بحرانی کسانی باشند که فردی کم‌تجربه را برای چنین جایگاه قدرتمندی انتخاب کردند. او این موقعیت را نه به‌دلیل کفایت و سابقه درخشانش بلکه به‌دلیل روابط سیاسی و پیشینه خانوادگی‌اش به‌دست آورد؛ بنابراین، شکست، نتیجه غیرقابل اجتناب آن بود.

ریشه خانوادگی
مادران در طول تاریخ نقشی کلیدی در فرهنگ سیاسی آلمان، بازی کرده‌اند. در این ساختار، زنان قدرتمند اصولا مادرانی قوی نیز هستند. البته آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان که فرزندی ندارد در این بین یک استثناست. فون درلاین اما نماد بارزی از مادرانگی بود. او با داشتن 7فرزند توانسته بود مدارج سیاسی را به سرعت طی کند. فون درلاین فارغ‌التحصیل اقتصاد و پزشکی است. او از سال      2005 تا 2009به‌عنوان وزیر امور خانواده و سال‌های 2009تا 2013به‌عنوان وزیر کار آلمان فعالیت کرد. فون درلاین در این مدت طرح‌هایی با هدف تسهیل اشتغال مادران معرفی کرد که به‌دلیل مغایرت با ساختار سنتی خانواده در آلمان، با انتقادهایی از سوی محافظه‌کاران مواجه شد. اما عامل مهم دیگری که درباره رئیس کمیسیون اروپا نادیده گرفته می‌شود، ریشه خانوادگی اوست. فون درلاین که خودش از خانواده‌ای با 7فرزند می‌آید، سال 1958در بروکسل به دنیا آمد. آلمان در آن زمان در شرایط حساسی به سر می‌برد و کم‌کم به موتور محرکه اقتصاد اروپا تبدیل می‌شد. پدرش ارنست آلبرشت، وقتی که فقط 37سال داشت به‌عنوان یکی از مدیران ارشد اتحادیه اروپا منصوب شد. وقتی فون درلاین 13ساله بود خانواده‌اش به هانوفر آلمان برگشتند و بعد از مدت کوتاهی پدرش به‌عنوان فرماندار منطقه ساکسونی سفلی انتخاب شد. او که شهرت گسترده‌ای داشت از سال 1976تا 1990در این پست فعالیت کرد. خانواده او همیشه در مرکز توجه رسانه‌ها بودند. به همین دلیل خیلی از آلمانی‌ها هنوز به فون درلاین به چشم دختر کوچک آلبرشت نگاه می‌کنند. مردم آلمان برعکس انگلیسی‌ها، خیلی به القاب اشرافی و نسب خانوادگی افراد، اهمیتی نمی‌دهند. با وجود این، طبقه اشراف این کشور توانسته‌اند خیلی از امتیازهای سیاسی و اقتصادی خود را همچنان حفظ کنند. القاب و خون، هنوز در پیشرفت سیاسی افراد تأثیر دارد و معیاری برای ارزشگذاری آنهاست. مسلما نباید نقش توانایی‌های فون درلاین را در پیشرفت‌هایش نادیده بگیریم، اما شکی نیست که پیشینه خانودگی‌اش راه را برای او هموار کرده است. نجیب زادگان که معمولا سابقه فعالیت‌های غیرانسانی داشته‌اند، همچنان مورد احترام خیلی از نخبگان حاکم در قاره سبز هستند. گفته می‌شود نخستین بار، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، فون درلاین را به‌دلیل تسلطش به زبان فرانسوی برای مدیریت کمیسیون اروپا پیشنهاد داد. او در یک کنفرانس مطبوعاتی « فرهنگ عمیق اروپایی» فون درلاین را تحسین کرد و گفت: «او ژن اروپایی دارد.» البته اشاره‌اش به نقش مهمی بود که پدرش بیش از 40سال پیش در اتحادیه اروپا داشت. پست بعدی سیاستمدار پرحاشیه آلمان، هدایت وزارت دفاع این کشور بود که بر عکس 2پست قبلی نتوانست در آن موفق شود. ناکامی‌ای که می‌توانست از شکستش در کمیسیون اروپا خبر بدهد.   اگر روابط قوی و سابقه اشرافی‌اش برای پیش بردن کارش در وزارتخانه‌های کار و خانواده کافی بود، اما در مقام ریاست نیروهای نظامی آلمان به او کمکی نکرد. جای تعجب ندارد فردی که نه سابقه‌ فعالیت در حوزه دفاعی یا استراتژیک و نه تجربه مدیریت سازمان‌های بزرگ را داشت در چنین جایگاه پیچیده و گسترده‌ای شکست بخورد. با این حال او از سال2013تا2019 به‌مدت 7سال وزیر دفاع آلمان بود.

ناکامی کرونا
مکرون و بقیه سران اروپا، چنان تحت‌تأثیر «فرهنگ اروپایی» فون درلاین قرار گرفته بودند که حتی به هشدار آلمانی‌ها درباره شکست او در آخرین تجربه سیاسی‌اش توجهی نکردند. در حقیقت با اینکه فون درلاین، نخستین آلمانی بود که بعد از 63سال به ریاست کمیسون اروپا می‌رسید، انتخاب او برای این پست با موجی از انتقادها در داخل این کشور روبه‌رو شد. نکته جالب‌تر، شیوه مدیریت تقریبا یکسان فون درلاین در هر دو پست است. او در وزارت دفاع، مسئولیت تدارکات ارتش را به بازار نئولیبرال سپرد. چند سال بعد به‌عنوان مسئول ایمن‌سازی اروپا در برابر کرونا نیز با اتکا به بازار آزاد و اعتماد بیش از اندازه به شرکت‌های تولید واکسن، یک نمره ردی دیگر در کارنامه خود ثبت کرد. شاید اگر هر سیاستمدار دیگری بود چنین دستاوردی به برکناری‌اش منجر می‌شد، اما جهان در برابر فون درلاین چنین موضعی نگرفت و رسانه‌ها هم چندان به مدیریت فاجعه‌بار او واکنش نشان ندادند؛ انگار باز هم امتیاز نژاد و خون، کار خود را کرده است.