مُسکنی برای گرانی میوه

کمبود و گرانی برخی اقلام میوه و تره‌بار موجب تغییر سبک خرید و تصمیمات تازه ستاد تنظیم بازار برای ممنوعیت صادرات سیب و پرتقال و صدور مجوز واردات برخی اقلام میوه مانند نارنگی پاکستانی شده است.
به‌گزارش همشهری، با نزدیک شدن به ایام پایانی سال و وعده‌های مسئولان برای رشد عرضه و نظارت بر بازار میوه و تره‌بار، سیر صعودی قیمت این اقلام در بازار خرده‌فروشی همچنان ادامه دارد. این افزایش قیمت‌ها در حالی است که دست اندرکاران بخش تولید و تشکل‌های صنفی از فراوانی تولید و عرضه اکثر اقلام میوه و وجود ذخایر مناسب برای تنظیم بازار شب عید خبر می‌دهند. با وجود این کمبود برخی اقلام میوه مانند موز و نارنگی و افزایش قیمت سایر اقلام پرمصرف مانند سیب و پرتقال، فشار مضاعفی را بر برخی خانوارها به‌خصوص اقشار کم درآمد تحمیل کرده و موجب کاهش سهم این اقلام از سبد مصرفی آنها، تغییر سبک مصرف با خرید دانه‌ای میوه و حتی خرید میوه‌های پلاس(ته باری) در برخی مراکز عرضه مستقیم مانند میادین میوه و تره‌بار شده است. با این شرایط ستاد تنظیم بازار در مصوبات اخیر خود سازوکارهایی را برای رشد عرضه از طریق ممنوعیت صادرات سیب و پرتقال و صدور مجوز واردات برخی اقلام میوه مانند نارنگی اتخاذ کرده است.

مصوبات جدید برای تنظیم بازار میوه
ستاد تنظیم بازار در جلسه فوق‌العاده پنجشنبه هفته گذشته خود با واردات میوه و سایر کالاهای اساسی از طریق تجار، تعاونی‌ها و بازارچه‌های مرزی با محوریت استانداران مرزی برای فراوانی توزیع در شبکه کشورموافقت کرد. همچنین با مصوبه این ستاد، صادرات سیب و پرتقال تا اطلاع ثانوی و متعادل شدن قیمت فروش میوه و همچنین فراوانی کالا در شبکه‌های توزیع محدود شد. این ستاد همچنین برآغاز توزیع ذخایر میوه شب عید بدون هیچ‌گونه محدودیتی در کل کشورتأکید و اعلام کرد که تمامی دارندگان ذخیره میوه می‌توانند با هماهنگی لازم نسبت به توزیع کالای خود در غرفه‌های رایگانی که از طریق میادین میوه و تره‌بار در اختیار آنها قرار خواهد گرفت، اقدام کنند. برخی فعالان صنفی، این مصوبات ستاد تنظیم بازار را زمینه‌ساز رشد عرضه، کاهش دلال بازی و ساماندهی قیمت و عرضه میوه و تره‌بار در بازار شب عید تلقی می‌کنند.

معمای رشد عرضه و گرانی
رئیس اتحادیه بارفروشان در گفت‌وگو با همشهری با بیان اینکه کمبودی در زمینه میوه‌های تولید داخلی به‌خصوص سیب و پرتقال نداریم، گفت: اکنون 400هزار تن پرتقال و 500هزار تن سیب در کشور وجود دارد، اما دلیل گرانی میوه دلالبازی و ضعف نظارت است. مصطفی دارایی‌نژاد افزود: اکنون قیمت کف و سقف هر کیلوگرم پرتقال تامسون شمال در میدان مرکزی میوه و تره‌بار از 9تا 12هزار تومان، سیب زرد از 5تا 14هزارتومان(سوپر ممتاز، میانه و دماوند) و سیب قرمز از 7تا 10هزار توما ن است. او افزود: متأسفانه عرضه‌کنندگان میوه در سطح خرده‌فروشی نرخ تمام‌شده عرضه را رعایت نکرده و با این روند اکنون نرخ هر کیلوگرم سیب زرد ممتاز در خرده‌فروشی‌های سطح شهر به 28هزار و500تومان نیز افزایش یافته که بازرسان سازمان‌های صمت، تعزیرات و... به بازار ورود کرده و در حال برخورد با متخلفان هستند. رئیس اتحادیه بارفروشان، افزود: طبق قانون نظام صفنی خرده‌فروشی‌های سطح شهر باید میوه را با حداکثر 35درصد سود خرده‌فروشی و میادین اقماری مانند میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران با 15درصد سود خرده‌فروشی به مشتریان عرضه کنند. دارایی‌نژاد با بیان اینکه اتحادیه خرده‌فروشان باید بر قیمت عرضه میوه در واحدهای صنفی نظارت کند تا بازار دچار دلالبازی نشود، افزود: افراد عادی نمی‌توانند میوه را احتکار و در بازار میوه دلالی کنند بلکه اکنون دلال‌های دانه درشت بازار میوه را در اختیار گرفته و تنها 40درصد میوه در دست باغداران مازندران و 60درصد در دست دلال‌هاست که با خریداری و ذخیره‌سازی‌ سیب و پرتقال نبض بازار میوه را در دست گرفته‌اند. او با اشاره به اینکه میزان خرید و ذخیره‌سازی‌ سیب و پرتقال توسط دولت چندان قابل توجه نیست، افزود: مجموع خرید و ذخیره‌سازی‌ میوه توسط دولت برای کل کشور حدود 20هزار تن پرتقال و 15هزار تن سیب بوده که رقمی نیست. با این شرایط اکنون گرچه میوه فراوان است اما قیمت‌ها بالاست.

سفارش تلفنی میوه فروشان و گرانی 
رئیس اتحادیه بارفروشان، سفارش تلفنی خرید میوه توسط مغازه‌های میوه فروشی سطح شهر تهران را عامل دیگر گرانی میوه دانست و گفت: متأسفانه اکنون حدود 30درصد میوه‌فروشی سطح شهر در میدان میوه و تره‌بار حضور ندارند و با ابتلا به عادتی زشت به‌صورت تلفنی سفارش خرید میوه را از میدان می‌دهند. این افراد که حاضر نیستند از خواب و استراحت خود کم کنند، با این روند هر کیلوگرم میوه را به‌طور متوسط 2 تا 3 هزار تومان بالاتر از میدان می‌خرند، چرا که بارفروشان نیز حق الزحمه تامین میوه را برای این افراد دریافت می‌کنند. دارایی‌نژاد افزود: این میوه فروشان با یکدیگر زد و بند کرده و قیمت‌ها را بالا می‌برند؛ در حالی که بارفروشان میادین با حضور فیزیکی و چانه زنی، میوه را با قیمت عمده‌فروشی کمتری خریداری کرده و دست آنها در عرضه میوه با قیمت مناسب به مشتریان بازتر است.
 او با اشاره به استقرار بازرسان صمت، تعزیرات و تشکل‌های صنفی در کیوسک‌های تعبیه شده در میدان مرکزی میوه و تره‌بار گفت: با این شرایط است که این بازرسان می‌توانند طی مدت 2ساعت بازار میوه را در میدان مرکزی میوه و تره‌بار با وسعت 275هکتار رصد کنند، اما در سطح شهر بیش از 2هزار مغازه میوه‌فروشی وجود دارد که بازرسی سخت است؛ همچنین بارفروشان ملزم به عرضه میوه با فاکتور بر مبنای کشف قیمت کف و سقف تعیین شده توسط اتحادیه هستند. 
دارایی‌نژاد با رد ادعای میوه فروشان در مورد ارائه فاکتورهای صوری در میدان مرکزی میوه و تره‌بار افزود: بازرسان در میدان حضور دارند و با افرادی که فاکتور صوری صادر کنند، برخورد می‌شود.

رشد عرضه و کاهش قیمت نارنگی و موز 
رئیس اتحادیه بارفروشان با اشاره در مورد تأثیر ممنوعیت صادرات سیب و پرتقال و آزادسازی واردات برخی اقلام میوه بر قیمت و بازار میوه در مورد علت گرانی نارنگی در بازار گفت: امسال نارنگی استان فارس و مناطقی مانند فسا و کازرون به‌دلیل سرما و یخ زدگی از بین رفت و میزان تولید نارنگی بندر نسبت به سال قبل نیز حدود 60درصد کاهش داشته است؛ با این روند با اتمام عرضه نارنگی انشوی شمال، بازار با کمبود و گرانی این محصول مواجه شد که با مجوز اخیر ستاد تنظیم بازار اگر نارنگی از پاکستان وارد و عرضه شود، موجب تنظیم بازار و کاهش قیمت میوه می‌شود. دارایی‌نژاد، با اشاره به اینکه ممنوعیت صادرات سیب وپرتقال موجب رشد عرضه این اقلام در بازار مصرف داخلی و کاهش قیمت‌ها می‌شود در مورد قیمت موز افزود: قیمت عمده‌فروشی کنونی هر کیلوگرم موز در میدان مرکزی میوه و تره‌بار 33 تا 35هزار تومان است؛ یعنی اینکه قیمت هر کیلوگرم موز هندی 33هزار و نرخ موز اکوادوری با کیفیت بالاتر، حداکثر 35هزار تومان است، اما از امشب(جمعه) با رشد عرضه، قیمت هر کیلوگرم موز هندی به 30هزار و موز اکوادوری به 34هزار تومان کاهش می‌یابد. او افزود: به‌دلیل افزایش واردات و رنگ آوری موز از یکشنبه هفته جاری قیمت موز به‌طور روزانه یک تا 2 هزار تومان کاهش می‌یابد، چرا که مقادیر زیادی موز از فیلیپین وارد شده که از طریق ترکیه در حال ورود به ایران است. رئیس اتحادیه بارفروشان افزود: با تداوم روند رشد عرضه موز، از 25اسفند‌ماه قیمت هر کیلوگرم موز هندی به 8 تا 9هزار و نرخ موز اکوادوری به 32 تا 33هزار تومان کاهش می‌یابد که این امر می‌تواند بر کاهش قیمت بازار سایر اقلام میوه نیز تأثیر بگذارد.

   رشد هزینه تولید و تغییر سبک خرید میوه
رئیس اتحادیه بارفروشان در مورد کاهش و تغییر سبک خرید میوه، گفت: متأسفانه امسال پرتقال روی درخت گران بود؛ به‌نحوی که سال گذشته قیمت خرید هر کیلوگرم پرتقال از باغداران 3هزار تومان بود که امسال به نرخ 7 تا 9تومان توسط دلال‌ها خریداری شد و این امر باعث گرانی میوه و تغییر سبک خرید توسط افرادی شد که درآمد زیادی ندارند؛ به‌نحوی که برخی افراد کم درآمد به خرید دانه‌ای میوه یا حتی خرید میوه‌های پلاس در میادین روی آوردند. دارایی‌نژاد افزود: علاوه بر رشد 100 تا 150درصدی هزینه‌های تولید مانند دستمزد، کود و سم و... قیمت هر عدد سبد پلاستیکی از 3 به 8هزار، هر کیلوگرم کاغذ گراف برای بسته بندی سیب از 7 به 33هزار و500تومان و نرخ کرایه حمل یک وانت نیسان میوه از شمال به تهران از 300هزار به یک میلیون تومان افزایش یافته است. او گفت: این عوامل موجب گرانی میوه شده است؛ در حالی که بارفروشان میوه را از کشاورز نخریده و تنها با 5 الی 10درصد حق‌العمل عرضه می‌کنند و باید مسئولان فکری برای رفع معضل دلال‌بازی در بازار میوه کنند. دارایی‌نژاد راه‌حل برخورد با دلال‌بازی میوه را استفاده از ظرفیت‌های تعاونی‌های روستایی باغداران برای عرضه و صادرات میوه دانست و افزود: متأسفانه اکنون اغلب این تعاونی‌های روستایی فشل هستند و می‌توان با استفاده از ظرفیت‌های آنها برای صادرات و عرضه مستقیم میوه و حذف دلال‌ها از چرخه توزیع کمک گرفت.

مصطفی دارایی‌نژاد، رئیس اتحادیه بارفروشان در گفت‌وگو با همشهری: از یکشنبه هفته آینده میزان عرضه سیب و پرتقال از 15‌به‌20هزار تن افزایش می‌یابد که با توجه به نیاز حداکثر 13هزار تنی بازار و عرضه 7هزار تنی مازاد، قیمت خرده‌فروشی انواع میوه و تره‌بار حداکثر تا 28اسفند‌ماه در بازار می‌شکند