اعتیاد بودجه به استقراض شدید

پرونده درآمدها و منابع بودجه سال آینده با کسری تراز زیاد و احتمال محقق‌نشدن بخشی از این درآمدها در صحن علنی مجلس بسته شده و نمایندگان وارد عرصه تقسیم بودجه و تخصیص آن شده‌اند که می‌توان از آن به‌عنوان وقت خرج‌تراشی یاد کرد. آن‌هم از جیب مردم با ایجاد تورم ؛ چراکه بخش زیادی از پولی که قرار است سال آینده هزینه شود، از محل استقراض و انتشار گسترده اوراق قرضه است و البته تکیه بر درآمدهایی که تصنعی به‌نظر می‌رسد. از یک سو نمایندگان فهرست بخشش‌های مالیاتی و معافیت از پرداخت حقوق دولتی ازجمله پول آب، برق و گاز را طولانی می‌کنند و از سوی دیگر وقتی در قالب ردیف‌های دستگاه‌های بودجه نمی‌توانند بر هزینه‌های کشور بیفزایند، ردیف‌های متفرقه را هدف قرار داده و چک‌لیست هزینه‌های ردیف‌های متفرقه را اضافه می‌کنند.
به گزارش همشهری، بودجه 1400 ایران یک بودجه به‌شدت شکننده با کسری تراز عملیاتی بالاست و حتی پس از ویرایش نخست توسط دولت درنتیجه مصوبات روزهای اخیر مجلس چالش اصلی دخل و خرج دولت در سال آینده و دولت آینده ایران، گرفتارشدن در باتلاق هزینه‌ها و کمبود اعتبارات خواهد بود.

انفجار اوراق در بودجه1400
وقتی خبر از وفور درآمدهای نفتی نباشد و درآمدهای مالیاتی هم کفاف خرج دولت را ندهد و قرار هم نباشد که هزینه‌های کشورداری کمتر شود، چاره‌ای نیست جز استقراض و انفجار انتشار اوراق قرضه زنگ خطری جدی است که بودجه سال‌های آینده کشور را تهدید می‌کند. با این حال دیروز نمایندگان اجازه دادند تا دولت 150میلیارد تومان اوراق مالی منتشر کند و با پول آن فضاهای آموزشی، پرورشی و ورزشی وزارت آموزش‌وپرورش را تکمیل سازد. افزون بر اینکه نمایندگان نحوه تسویه بدهی دولت از طریق اسناد خزانه به نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی را تعیین کردند که براساس این تصمیم قرار است در قالب تهاتر بدهی دولت از طریق اوراق اسناد خزانه، بخشی از بدهی دولت به آستان قدس رضوی به میزان 1000میلیارد تومان و ستاد اجرای فرمان امام(ره) به میزان 1500میلیارد تومان تسویه شود.
افزون بر اینکه قرار است در سال آینده مبلغ 1000میلیارد تومان اوراق مالی- اسلامی منتشر و پول آن صرف بازآفرینی شهری بافت‌های فرسوده پیرامون حرم‌های مطهر امام‌رضا(ع)، حضرت‌معصومه(س)، حضرت‌عبدالعظیم الحسنی(ع) و حضرت‌احمدبن موسی(ع) شود. همچنین شهرداری‌های کشور با تأیید وزارت کشور اجازه دارند تا سقف 8هزار میلیارد تومان به تضمین خودشان اوراق مالی منتشر کنند و پول آن در طرح‌های قطار شهری و حمل‌ونقل شهری هزینه شود.

تکیه بر اوراق
به گزارش همشهری، نمایندگان مجلس به شرکت‌های وابسته به وزارت جهادکشاورزی و نیرو اجازه داد تا سقف ۲۷هزار میلیارد تومان برای طرح‌های مهم کشاورزی و امنیت غذایی هزینه کند. در لایحه دولت پیشنهاد شده بود تا شرکت‌های دولتی تا سقف6500میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی ریالی با تضمین و بازپرداخت اصل و سود توسط خود، منتشر کنند.
با تصمیم مجلس، بخشی از اجرای طرح‌هایی چون آبیاری تحت فشار نوین، آبخیزداری، آبخوانداری و حفاظت خاک، طرح‌های مقابله با اثرات مخرب ریزگردها، اجرای طرح‌های آبرسانی روستایی و عشایری و توسعه شبکه‌های آن، بازسازی و مرمت قنوات، تکمیل طرح‌های مهار و تنظیم آب‌های مرزی و شبکه‌های اصلی و فرعی آن، تولید واکسن جدید دام، طیور و آبزیان، اجرای طرح ملی مرغ‌لاین آرین و اجرای طرح توسعه شبکه هواشناسی کشور از مجلس انتشار اوراق قرضه صورت می‌گیرد که باتوجه به شکننده‌بودن بازده اقتصادی این طرح‌ها در شرایط تورمی، منوط‌شدن اجرای طرح‌های کشاورزی به پول ناشی از اوراق قرضه نگران‌کننده است. افزون بر اینکه 65.5هزار میلیارد تومان از کل بودجه عمرانی دولت در سال آینده بستگی به فروش اوراق مالی اسلامی به‌ صورت ریالی و ارزی خواهد داشت.

تکلیف روی دوش بانک‌ها
نمایندگان دیروز به بانک‌های تجاری و تخصصی مجوز ارائه تسهیلات برای اجرای طرح های بالادستی نفت و گاز و توسعه‌ای با اولویت مناطق محروم دادند. البته مصوبه دیروز نمایندگان بیشتر یک تسهیلات تکلیفی و باری بر دوش بانک‌های کشور است تا اجازه‌دادن به آنها و قرار است بانک‌ها تا مبلغ 2‌میلیارد دلار به سرمایه‌گذاران بخش‌های خصوصی، تعاونی و نهادهای عمومی غیردولتی و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء برای طرح‌های توسعه‌ای بالادستی نفت و گاز با اولویت میادین‌ مشترک برای افزایش ضریب بازیافت مخازن و احیای میادین قدیمی و جمع‌آوری گازهای همراه بدون انتقال مالکیت نفت و گاز موجود در مخازن و تولیدی از آنها اختصاص دهند.

احیای روستاها با استقراض
نمایندگان مجلس با انتشار 2هزار میلیارد تومان اوراق خزانه اسلامی برای اجرای طرح‌های هادی روستایی براساس شاخص برخورداری موافقت کردند. این مبلغ براساس شاخص برخورداری طرح هادی بین استان‌ها توزیع می‌شود، شورای برنامه‌ریزی هر استان موظف است سهم آن استان را براساس شاخص برخورداری از طرح هادی بین شهرستان‌های استان توزیع کند.

   قرارگاه هم اوراق می‌فروشد
با تصمیم مجلس، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء هم سال آینده 2هزار میلیارد تومان اوراق قرضه با توافق وزارت اقتصاد منتشر می‌کند و فرمانده قرارگاه یادشده اجازه دارد تا تعهدنامه مبنی بر مجازبودن خزانه‌داری کل کشور به برداشت از حساب درآمد اختصاصی قرارگاه نزد خزانه و سایر حساب‌های بانکی قرارگاه نزد بانک مرکزی و بانک‌های عامل درصورت عدم‌ایفای تعهد بازپرداخت اصل و سود اوراق یادشده را امضا می‌کند. به این ترتیب بالاترین مقام قرارگاه سازندگی متعهد به بازپرداخت اصل و سود این اوراق خواهد بود، افزون بر اینکه نمایندگان به وزارت نفت اجازه دادند تا با انتشار اوراق مالی- اسلامی تا سقف ۳میلیارد دلار بدهی پیمانکاران قراردادهای طرح‌های بالادستی نفت را پرداخت کند.