قیمت نفت فراتر از پیشبینیها بالا رفت
آیا بهدنبال رشد قیمت نفت، تحریمها هم کاهش خواهد یافت تا زمینه افزایش صادرات و رشد درآمدهای ارزی ایران فراهم شود؟
برخلاف پیشبینیهای قبلی، قیمت نفت درمبادلات سه روزگذشته تحتتأثیرکاهش عرضه و امیدواری برای افزایش تقاضای جهان رشدکرد. قیمت پیش فروش نفت برنت دیروز به مرز60دلار رسید.اکنون این پرسش مطرح است که آیا بهدنبال رشد قیمت نفت، تحریمها هم کاهش خواهد یافت تا زمینه افزایش صادرات و رشد درآمدهای ارزی فراهم شود؟
به گزارش همشهری، قیمت هر بشکه نفت برنت درمبادلات روزگذشته برخلاف آنچه قبلا پیشبینی شده بود به مرز 59دلارو43سنت و نفتسبک به 56دلارو78سنت رسید. این رشد قیمت درحالی بودکه پیش از این صندوق بینالمللی پول پیشبینی کرده بود میانگین قیمت هر بشکه نفت درنیمه دوم سال۲۰۲۱ تحتتأثیر عرضه واکسن کرونا به ۵۰دلار برسد. بانک جهانی نیز برآورد کرده بود بهدلیل سطح بالای ذخایر نفت قیمتها تا سال۲۰۲۲ پایین ۵۰دلار بماند. با این حال قیمت نفت فراتر از پیشبینیها عمل کرد و ظرف سه روز گذشته با رشد محسوسی مواجه شد. خبرگزاری رویترز روز گذشته گزارش داد که علت رشد قیمت نفت کاهش ذخایر نفت خام انبارهای آمریکا است.
با این حال تحلیلگران بر این باورند که دلیل رشد قیمت نفت به غیراز کاهش ذخایر نفت خام انبارهای آمریکا به عوامل دیگری نیزبازمیگردد. به زعم تحلیلگران کشف واکسن کرونا و آغاز واکسیناسیون میتواند چرخه اقتصاد جهان را تقویت کند. انتظار میرود عرضه واکسن کرونا اقتصادهای جهان را در نیمه دوم سال۲۰۲۱ تا 5.5درصد و در سال آینده 4.2درصد تقویت کند.
از سوی دیگر انتظارمیرود ذخیرهسازی جهانی نفت درسالجاری میلادی کاهش یابد و عادیتر شود، زیرا قانونگذاران ایالات متحده آمریکا به تصویب لایحه کمک اقتصادی یکتریلیونو۹۰۰میلیارد دلاری جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا در زمینه کرونا نزدیک میشوند و این موضوع میتواند با تقویت اقتصادی آمریکا حجم تقاضا را در اقتصاد جهان افزایش دهد.
همه اینها در حالی است که عربستان سعودی چندی پیش در واکنش به دورنمای تهدیدآمیز تقاضا، متعهد شده است تولیدش را یک میلیون بشکه در روز در ماههای فوریه و مارس کاهش دهد. آنطور که بلومبرگ گزارش داده است در ماه گذشته میلادی عربستان، عراق، امارات و کویت روی هم رفته 13.59میلیون بشکه در روز نفت و میعانات گازی صادر کردند که ۴۳۰هزار بشکه در روز کمتر ازماه دسامبر بود. پیش از این احسان عبدالجبار، وزیر نفت عراق پیشبینی کرده بودکاهش داوطلبانه تولید نفت از سوی عربستان تا سقف یک میلیون بشکه در روز بازار نفت را از سقوط نجات خواهد داد و منجر میشود قیمت نفت در 3ماهه دوم ۲۰۲۱ به حدود ۶۰دلار در هر بشکه برسد.
اوپک پلاس هم برخلاف صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی قبلا اعلام کرده بود بازارهای نفت جهانی امسال با کسری عرضه نفت روبهروخواهند شد، و این میتواند منجر به رشد قیمتها شود.
پیشبینی قیمت نفت
بهگفته تحلیلگران، اوجگیری فعالیت اقتصادی و رونق سفر تحتتأثیر واکسنهای کووید-۱۹ میتواند روند بهبود قیمت نفت را در نیمه دوم سال تسریع کند. همچنین تزریق منابع مالی تحت عنوان کمکهای اقتصادی در آمریکا میتواند منجر به بهبود وضعیت اقتصاد جهانی شود و حجم تقاضا را برای نفت افزایش دهد.بانک سرمایهگذاری گلدمن ساچز در اینباره اعلام کرد: واکسیناسیون گسترده و افزایش محدود تولید اوپک پلاس باعث افزایش قیمت نفت تا ۶۵دلار در هر بشکه در ۲۰۲۱ میشود. جفری کوری، رئیس بخش تحقیقات کالاهای اساسی در گلدمن ساچز عقیده دارد نبود سرمایهگذاری ساختاری در بخش نفت و گاز فشار بیشتری بر قیمت نفت وارد میکند.کایلین بیرچ، تحلیلگر واحد اطلاعات اکونومیست نیز در اینباره گفت: ا انتظار داریم اوپک پلاس در فاصله آوریل تا مه در واکنش به تقاضای رو به رشد، محدودیت عرضه خود را بهتدریج حذف کند اما سیستم محدودیت عرضه تا اوایل سال۲۰۲۲ همچنان فعال خواهند ماند و تقاضا در سال۲۰۲۳ احتمالا به سطح سال۲۰۱۹ بهبود پیدا میکند.
آیا در آمدهای نفتی ایران افزایش مییابد؟
همگام با رشد قیمت جهانی نفت اکنون این پرسش مطرح است که آیا در آمدهای نفتی ایران هم افزایش خواهد یافت؟ دولت در لایحه بودجه سال1400 حجم فروش نفت را تا 2.3میلیون بشکه نفت افزایش داده است این بهمعنای این است که دولت امیدوار است سال بعد میزان درآمدهای نفتی ایران افزایش یابد اماتحلیلگران بر این باورندافزایش صادرات و درآمدهای نفتی ایران به کاهش تحریمها بستگی دارد.پیش از این رویترزگزارش داده بوداگر دولت بایدن تصمیم بگیرد تحریمها علیه ایران را تسهیل کند، میزان عرضه نفت ایران ممکن است رشد بیشتری پیدا کند.
بیژن زنگنه، وزیر نفت نیز در زمان ارائه لایحه بودجه به مجلس اعلام کرده بود: ایران زودتر از آنچه فکرش را بکنید به بازار نفت باز خواهد گشت.
جلال میرزایی یک کارشناس بخش انرژی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران قادر است میزان صادراتش را افزایش دهد به ایلنا گفت: اینکه اکنون چه اتفاقی برای صادرات نفت ایران بیفتد، بستگی به روند مذاکرات در برجام دارد.ایران خواستار آن است که موانع سر راه صادرت نفت برداشته شده و دسترسی به منابع حاصل از فروش نفتخام تسهیل شود، این موضوع روی میزان افزایش صادرات نفتخام تأثیر میگذارد. مسئله دیگر اینکه آیا ایران ظرفیت این را دارد که بتواند در کوتاهمدت تولید را افزایش داده و نفتخام بیشتری روانه بازار کند؟ پاسخ اینکه با توجه به ذخایری و توانمندی که در تولید ایجاد شده این امکان وجود دارد.این عضو سابق کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: کشور ما براحتی و سرعت توان افزایش تولید و بازگشت به رقم قبلی تولید و صادرات را دارد و این امکان وجود دارد که به سهمیه خود در اوپک برگردد، درواقع طی 4ماه میزان صادرات به رقم قبل از تحریم میرسد.
او با بیان اینکه تحقق رقم 2.3میلیون بشکه صادرات نفت شدنی است، گفت: با توجه به مصوبه مجلس و بخش مربوط به پروتکل الحاقی که تا سوم اسفند مهلت اجرا دارد، دولت هم اعلام کرده این مصوبه مجلس را اجرا میکند، بهنظر میرسد تا 2هفته آینده رایزنیها تشدید میشود، بنابراین بنده خوشبینم که توافقی بهدست میآید و موانع بر سر صادرات نفت ایران هموار میشود. میرزایی درباره اوضاع بازگشت به بازارهای قبلی و لزوم تعریف بازارهای جدید گفت: روسیه هفته گذشته اعلام کرد میزان صادرات را بهخاطر تنظیم بازار داخلی کم میکند، این موضوع کمک میکند که ایران بتواند بخشی از بازار قبلی خود را بهدست بیاورد. ضمن اینکه برخی کشورها هم که بیش از سهمیه تولید کردند تا کسری عدمعرضه نفت ایران را در بازار جبران کنند، براساس توافقات قبلی به محض اینکه عرضه نفت ایران از سر گرفته شود، برای اینکه بازار با کاهش تقاضا و نواسانات قیمت مواجه نشود از میزان صادرات کم میکنند تا ایران از سهمیه خود استفاده کند.
او گفت:مراودات اقتصادی با بازارهای سنتی ایران مثل کره، ژاپن و چین و هند نیز درصورتی گسترش مییابد که نفت ما را خریداری کنند تا ایران نیز نسبت به واردات کالا از این کشورها اقدام کند. بنابراین درواقع مراودات دوسویه است و مشکلی از این بابت نیست.
هند با لغو تحریمها از ایران نفت خام میخرد
مدیرعامل شرکت ملی نفت هند اعلام کرد؛ در صورت سبک شدن تحریمهای آمریکا پالایشگاههای هند آماده خرید نفت خام ایران خواهند بود. بهگزارش رویترز، ام.کی.سورانا اعلام کرد: اگر تحریمهای آمریکا سبک شود، پالایشگاههای نفتی هند واردات نفت از ایران را از سر خواهند گرفت. او افزود: از آنجا که نفت خام ایران در سبد واردات پالایشگاههای هند قرار داشت، هرگاه شرایط تحریمی به حال عادی باز گردد، ما خوشحال خواهیم شد و ترجیح ما همچنان این است تا نیاز نفتی خود را بار دیگر از ایران تامین کنیم. او ادامه داد: پالایشگاهها هند مشغول ارزیابی بازار هستند تا ارزش تولیدات خود را از حیث حداکثر توان درآمدزایی بسنجند. پیش از این وزیر نفت هند هم ابراز امیدواری کرده بود با کاهش تحریمها واردات نفت از ایران را ازسر بگیرد. هند سومین واردکننده بزرگ نفت در جهان است. تا نیمه سال۲۰۱۹ که ترامپ تحریمهای نفتی ایران را بازگرداند، هند بعد از چین، دومین خریدار نفت ایران بود.