بخند و شادی کن!

سحر جعفریان

ساعت ۱۰صبح است. به خیابان «اجتماعی» (بلوار جی یا استادمعین جنوبی) نزدیک می‌شوم. جایی که قرار است دومین جشنواره «خیابان ورزش» منطقه در آن برگزار شود. هرچه نزدیک‌تر می‌شوم، صدای موزیک و شادی واضح‌تر به گوش می‌رسد. یک لاین از ۴ لاین خیابان اجتماعی در قرق بچه‌هایی‌ است که با هیاهوی وصف‌ناپذیری در یک رویداد جمعی و اجتماعی مشارکت می‌کنند. یکی از «سرسره بادی» با سبکبالی سر می‌خورد. یکی از هیجان مسابقه «طناب‌کشی» آرام و قرار ندارد. دیگری با حلقه‌ای دور کمر، پیچ و تاب می‌خورد و هر بار که حلقه زمین می‌افتد، خنده سر می‌دهد. پدرها و مادرها هم الکل به دست دنبال فرزندان به این سو و آن سو می‌روند تا شاید بخشی از پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند. در چنین شرایطی، سری به خیابان اجتماعی می‌زنیم تا از شیوه برگزاری این جشنواره مطلع شویم.

هر لحظه که می‌گذرد به تعداد بچه‌ها اضافه می‌شود. کمی آن سوتر یک گروه هنری مشغول اجرای «عروسک‌گردانی» و «خیمه شب بازی» هستند که تلاش دارند با نمایش، فرهنگ آپارتمان‌نشینی و موتورسیکلت سوار خوب را آموزش دهند. وسایل «هفت سنگ» و «لی‌لی» هم آن حوالی مهیا است. «ترامپولین» اما بازی پر استقبال از سوی بچه‌ها است که صفی کوچک مقابلش شکل گرفته، پسرها هم که حسابی دلشان برای فوتبال «حبابی» قنچ رفته است. وسایل مختلفی از بازی و سرگرمی در این خیابان تعبیه شده‌اند که کودکان می‌توانند تا ساعت ۱۳ مهمان آنها باشند. «محمدپارسا»، یکی از کودکان که برای بار چندم از سرسره بادی سر می‌خورد و هر بار خنده امانش نمی‌دهد، مادرش مدام تذکر می‌دهد: «محمدپارسا، مادر، ماسکت را درست کن». «هادی» ۱۰ ساله است و برای شرکت در این جشن خیابانی از ۲ روز پیش همه درس‌های آنلاین را به دقت آموزش دیده و تکالیفش را انجام داده است تا مادرش به آمدن، رضایت دهد.
«مریم» می‌گوید: «کاش تعداد بازی‌هایشان بیشتر بود. برای مثال، این سرسره بادی را ببینید چقدر شلوغ است، اگر ۳ تا از این سرسره‌ها بود، مادرم می‌گذاشت که سوار شوم! یا کاش روزهای بیشتری برگزار شود.»
 می‌پرسم: «در این شلوغی از کرونا نمی‌ترسی؟ ‌» به خنده‌ای کوتاه بسنده می‌کند و می‌رود که زودتر به بازی‌اش برسد. «یاشار» نوبت بازی فوتبال حبابی‌اش تمام شده است و تلاش دارد از حباب شفاف خارج شود. از مسئول بخش بازی فوتبال درباره رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌پرسم؟ با بی‌حوصلگی پاسخ می‌دهد: «نیازی نیست؛ چون کودکان با لباس وارد حباب می‌شوند و برخوردی با صورت یا دستشان ندارد.» یکی از نیروهای خدماتی شهرداری منطقه نیز مدام میان جمعیت می‌چرخد و با اسپری افشانه الکل و توزیع ماسک، آنها را به رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی دعوت می‌کند. موزیک هم­چنان نواخته می‌شود.

طرح‌هایی برای افزایش نشاط اهالی
برخی پدرها و مادرها نیز با انجام لی‌لی و هفت سنگ خاطرات کودکی خود را زنده می‌کنند. «اسد همتی» یکی از پدرانی است که در مراسم جشنواره خیابان ورزش حضور دارد: «جشنواره خوبی است اما حیف که کرونا نمی‌گذارد با خیالی آسوده اینجا سرگرم شویم. کاش می‌شد چنین جشنواره‌ای را برای پدر و مادرها هم برپا کنند. سرسره و تاب سواری شاید حالمان را کمی خوب کند.» «سمانه ترک‌زاده» ساکن محله «امامزاده عبدالله» (ع) است که از طریق تبلیغات در شبکه‌های مجازی محلی از برگزاری این جشنواره مطلع شده و به همراه دوستانش، دست فرزندان را گرفته و آمده است تا ساعتی را به شادی بگذرانند. او می‌گوید: «خسته شدیم از بس که خانه ماندیم. البته نه اینکه بدون رعایت نکات بهداشتی آمده باشیم اینجا، نه. هم حواسمان به کرونا هست و هم خوش می‌گذرانیم. راستش دلمان از آن آپارتمان‌های قوطی کبریتی گرفته است.» در لاین کناری محل برگزاری جشنواره، خودروها به آهستگی در حال عبور هستند. گاهی برخی از آنها توقفی می‌کنند و با کنجکاوی نگاهی می‌اندازند. کودکی اگر در خودرو باشد با اصرار می‌خواهد چند دقیقه‌ای را مهمان جشنواره شود. بادبادک‌های رنگی نیز در آسمان به حرکت درآمده‌اند وگاه که باد، ملایم و آرام می‌شود، از اوج به زمین می‌آیند. سقوطی که صدای گریه کودکان را درمی‌آورد! «الهه رجایی» هم ساکن محله «شهید دستغیب» است که نقدهایی به زمان برگزاری جشنواره دارد: «اینکه در هوای آزاد این جشنواره را برگزار می‌کنند، خوب است اما هوای آزاد برای شیوع پیدا نکردن کرونا کافی نیست. اکنون چه ضرورتی داشت که در این شرایط جشنواره برگزار کنند که من هم حریف پسر خردسالم نشوم و بیایم اینجا؟ البته تلاش می‌کنم پسرم را در قسمت بادبادک‌ها نگه دارم. چون این قسمت، خلوت‌ترین قسمت جشنواره است.» «ناهید محمدنژاد» یکی از اعضای شورایاری محله شهید دستغیب است. محمدنژاد می‌گوید: «یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی که در محله‌های جنوب شهر مانند شهید دستغیب در حال گسترش است، «افسردگی» است که مسئولان شهری و مرتبط با این موضوع، می‌توانند با اجرای طرح و برنامه‌های متنوع و مهیج از بروز آن پیشگیری کنند و روحیه نشاط را بین اهالی افزایش دهند. البته افسردگی همه ابعادش به محله و جامعه بازنمی‌گردد. ممکن است ریشه‌های وراثتی، فردی و خانوادگی داشته باشد. اما به هر حال، محله و جامعه می‌تواند این‌گونه حق خود را ادا کند. برای تأثیرگذاری هرچه بهتر این طرح‌ها و برنامه‌ها می‌توان از مشورت متخصصان و پیوست‌های پژوهشی بهره‌برد.»

رهایی از رخوت روزهای کرونایی

«سید مصطفی موسوی»، شهردار منطقه ۹ نیز همراه فرزندان خود از همان ساعت‌های آغازین در جشنواره حضور می‌یابد. موسوی درباره برگزاری جشنواره خیابان ورزش و شهر در دست بچه‌ها، می‌گوید: «خیابان‌ها و معابر از جمله عرصه‌های عمومی شهر هستند که به همه شهروندان از کودک و نوجوان گرفته تا جوان و سالمند، تعلق دارند. بنابراین شرایط استفاده مناسب از این عرصه‌ها باید برای همگان به‌طور یکسان فراهم شود. این میان، خیابان اجتماعی منطقه به‌عنوان نخستین خیابان «اجتماعی و خانوادگی پایتخت»، ظرفیت مطلوبی برای اجرای طرح‌های خانواده محور دارد که تلاش می‌کنیم با توجه به مناسبت‌ها و البته رعایت پروتکل‌های بهداشتی، آنها اجرا کنیم.» شهردار منطقه هم­چنین از شرایط کنترل شده جشنواره در مقابل شیوع کرونا می‌افزاید: «شرط اصلی حضور در این جشنواره، استفاده از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری‌های بهداشتی و فیزیکی است و همکاران ما در طول برگزاری مراسم جشنواره، به ضدعفونی وسایل و دست افراد و کیفیت رعایت فاصله‌ها می‌پردازند.» موسوی ادامه می‌دهد: «هدف دیگر از اجرای این جشنواره، افزایش نشاط اهالی و شناساندن بازی‌های بومی و محلی است که اغلب فراموش شده‌اند. این آگاهی‌بخشی نسبت به بازی‌های محلی در سایه آموزش مشارکت‌های شهروندی و اجتماعی محقق می‌شود. در این جشنواره، بیش از ۵۰ بازی و سرگرمی را تدارک دیده‌ایم تا شهروندان ضمن بهره‌گیری از آنها، از رخوت روزهای کرونایی اندکی خلاصی پیدا کنند.»