جشنواره با احتیاط

مسعود میر- روزنامه نگار

با برگزاری مراسم قرعه‌کشی نمایش فیلم‌ها در برج میلاد، جشنواره سی‌و‌نهم رسما در انتظار سپری‌شدن ساعات پایانی شمارش معکوس برای آغاز است. اندک‌اندک توجه‌ها از بحث فیلم‌های خط‌خورده و توقیفی و البته برگزار‌شدن یا نشدن جشنواره روی نمایش فیلم‌ها و التهاب درباره چیستی واکنش‌ها متمرکز می‌شود.
حالا خیلی‌ها برای سیمرغ‌ها به‌دنبال آشیانه می‌گردند و حدس‌و‌گمان درباره فیلم‌هایی که جوایز را به‌نام خود ثبت خواهند ‌کرد، بازارگرمی دارد. بساط نمایش‌های پیش از جشنواره هم به راه است و برخی فیلمسازان به سیاق همیشه ترجیح داده‌اند تا پیش از آغاز رسمی جشنواره، فیلم‌شان را به چشمان منتقدان و اهالی رسانه هدیه کنند. فجر سی‌و‌نهم هرچند مثل همیشه حواشی و بلاتکلیفی‌های خاص خودش را دارد، اما به قولی دیگر سر‌ و‌ شکل یافته و در همین بی‌نظمی‌اش به نظم رسیده‌است.

لاو استوری عماد و طوبی

مراسم قرعه‌کشی برای مشخص‌شدن روز و سانس نمایش فیلم‌ها با حدود 20دقیقه تأخیر آغاز شد. آنهایی که در صفحه اینستاگرام رسمی جشنواره فیلم فجر در انتظار تماشای آغاز این مراسم بودند، در این دقایق باید زل می‌زدند به یک بنر که رویش نوشته شده بود سی‌و‌نهمین جشنواره فیلم فجر و البته گوش می‌سپردند به موسیقی انتخابی مدیر پیج: لاو استوری.
قرعه‌کشی برای مشخص‌شدن نخستین فیلمی که در جشنواره سی‌و‌نهم به نمایش درخواهد آمد هم به نتیجه جذابی ختم شد چون قرعه نخستین سانس نخستین روز جشنواره برای فیلم کاوه صباغ‌زاده به ثبت رسید که نام فیلمش با آن موسیقی انتخابی هم مرتبط بود: «رومانتیسم عماد و طوبی».
آخرین سانس برای آخرین روز جشنواره هم به فیلم آیدا پناهنده رسید تا در سانس دوم روز سه‌شنبه 19بهمن «تی‌تی» روی پرده برود. البته برخلاف سال‌های قبل در روز 20 و 21بهمن‌ماه فیلمی از قبل برای نمایش درنظر گرفته‌نشده و اعلام‌شده که در این دو روز فیلم‌های منتخب در چند سانس به‌نمایش درمی‌آید.

چهره نمی‌شوی بدین جست‌وخیز

در روزهایی که کرونا سبب شده تا حتی نمایش فیلم در جشنواره فیلم فجر برای اهالی رسانه و منتقدان هم تا همین چند روز پیش در هاله‌ای از ابهام قرار داشته‌باشد و همین حالا هم بسیاری معتقدند با شرایط لرزان تهران در پیشگیری از کرونا، برگزاری فیزیکی جشنواره حتی به‌صورت محدود هم نگران‌کننده است و پروتکل‌های ویژه‌ای برای این مهم باید درنظر گرفته‌شود. باز هم هستند افرادی که انگار در جزیره‌ای از توهم و خودخواهی زیست می‌کنند و متأسفانه پیش چشم همگان بر این امر هم اصرار دارند. درباره چه چیزی حرف می‌زنیم؟ درباره مجری مراسم قرعه‌کشی نمایش فیلم‌ها برای اصحاب‌رسانه که انگار ترجیح می‌داد چهره بشود و به هر ترتیبی هست در سال کرونا هم تمام رخ خود را بدون رعایت الزام استفاده از ماسک (که حالا برای مجریان در رده‌های مختلف هم امری ضروری و البته پذیرفته‌شده ‌است) رو به دوربین‌ها نشان‌دهد. کاش برگزار‌کنندگان جشنواره به همین نکات ساده اما حیاتی بیشتر دقت می‌‌کردند و درحالی‌که بسیاری معتقدند جشنواره محفلی برای تکثیر کووید-19 است و نباید اجازه برگزاری آن را داد، لااقل همه عوامل اجرایی را ملزم به اجرای بی‌شرط و شروط پروتکل‌های عمومی می‌کردند.

پشت صحنه چه خبر؟

حالا که موتور جشنواره در حال روشن‌شدن است، حقیقت هم بیشتر چهره عجیب و نگران‌کننده‌اش را به رخ می‌کشد. همه در انتظار فیلم‌های خوب و تماشای آنها در شرایط کاملا ایمن هستند ولی ناگهان در همین دست به‌دست‌شدن و انتشار عکس‌های صحنه و پشت‌صحنه فیلم‌ها بحران مثل آواری مهیب به چشم می‌آید. محمدحسین مهدویان عکسی از فیلمش را منتشر کرده که در آن رضا عطاران در میان جمعیتی انبوه ایستاده و کافی است فقط با خودمان مرور کنیم که چنین پلان‌هایی در چند‌ماه گذشته و در روزهای اوج قربانی‌گرفتن کرونا فیلمبرداری شده‌است. عکس‌های پشت‌صحنه فیلم نرگس آبیار هم دورهمی بدون ماسک کم ندارد و بدبختی اینجاست که در بعضی عکس‌های پشت‌صحنه که خارج از لحظات فیلمبرداری ثبت شده هم انگار برخی چندان اعتقادی به استفاده از ماسک نداشته‌اند.

شانس با آنهاست
فیلم‌های بخش مسابقه که قطعی شد، کمی راحت‌تر می‌شد آنهایی را که شانس بالایی برای شکار سیمرغ و البته کسب محبوبیت میان منتقدان و اهالی رسانه را دارند یافت. «ابلق» نرگس آبیار احتمالا برای خودش چند سیمرغ رزرو کرده و «شیشلیک» محمدحسین مهدویان هم در این روزهای عبوس بسیاری را خواهد خنداند. «روزی روزگاری آبادان» و «روشن» و البته «بی‌همه‌‌چیز» به اعتبار تیم‌شان خیلی‌ها را برای تماشا ترغیب می‌کنند و البته یادمان نرود که احتمالا «منصور» به‌خاطر جنس سوژه و فراخور تولیدش توسط اوج، جلوه‌های ویژه قابل اعتنایی خواهد داشت. نکته آخر اینکه یادتان باشد که اگر دوست داشتید می‌توانید با یک کد ملی 4 قطعه بلیت برای تماشای فیلم‌های جشنواره در سینماهای مردمی به قیمت 20هزار تومان برای بعضی سالن‌ها و 30هزار تومان برای برخی دیگر از سالن‌ها به‌صورت اینترنتی بخرید و به تماشای فیلم محبوبتان در جشنواره بروید.

نظارت بر رعایت بی‌چون‌وچرای پروتکل‌ها در جشنواره
از روزی که قرار شد جشنواره فیلم فجر برای اهالی رسانه و منتقدان و البته به‌صورت محدود برای تماشاگران عمومی نمایش فیلم داشته باشد، مصطفی جلالی فخر یکی از مخالفان جدی آن بود. حالا که برگزاری جشنواره قطعی شده، پای حرف‌های این منتقد درجه یک و البته پزشک سختگیری رفته‌ایم که به‌گفته خودش در یک‌سال گذشته حدود 1000بیمار کرونایی را ویزیت کرده است. جلالی فخر برای کاهش خطر ابتلا به کرونا در ایام برگزاری جشنواره نکات مهمی را با همشهری درمیان گذاشته است که می‌خوانید:
مهم‌ترین نگرانی ما کنترل روی میزان تعداد ورودی به سالن‌ها و البته نحوه نشستن تماشاگران است که اگر به‌صورت دقیق و با فاصله 2 تا 3صندلی انجام نشود، فاجعه‌بار خواهد بود. اجبار استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی در یک حد مهم هستند و باید رعایت شوند. این فایده ندارد که همه ماسک بزنند اما در دل هم فیلم تماشا کنند. نباید تعارف کرد و واحدهای نظارتی باید هر فرد یا مهمانی را که ماسک ندارد، به بیرون سالن‌ها هدایت کند. یک سرفه یا عطسه کافی است که همه‌‌چیز به هم بریزد و بحران ایجاد شود. مسئله مهم دیگر تهویه سالن‌ها‌ست. معمولا سینمادارها تهویه را به‌خاطر صدای زیادش قطع‌ می‌کنند درحالی‌که برگزارکنندگان جشنواره باید مراقب باشند تا همه تهویه‌ها سالم و قوی و بی‌صدا کار کنند. یک نکته مهم دیگر این است که بسیاری از تماشاگران در تاریکی سالن و حین تماشای فیلم ماسک را برمی‌دارند، انگار که کرونا در تاریکی سراغ فردی نمی‌آید. من معتقدم باید در هر سالن که میزبان فیلم‌های جشنواره است، افرادی متمرکز بر نظارت باشند تا تمام پروتکل‌ها اعم از پوشیدن ماسک تا رعایت فاصله اجتماعی خیلی دقیق اجرا شود. تازه در این صورت و با رعایت همه اینها خطر صفر نمی‌شود بلکه به حداقل می‌رسد. من به‌عنوان یک پزشک با خطرپذیری اخت هستم اما در بیمارستان نه در سالن سینما و به همین دلیل از برگزارکنندگان می‌خواهم کوچک‌ترین تسامحی با آنهایی که به هر دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی را جدی نمی‌گیرند، نداشته باشند.