افزایش مناطق حفاظت شده به جای قرق اختصاصی

زهرا رفیعی- خبر‌نگار

 پس از اینکه رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگوی اختصاصی با همشهری از ارتقای یک میلیون هکتار از اراضی منابع طبیعی به مناطق چهارگانه خبر داد، اعضای شورای‌عالی محیط‌زیست تصمیم گرفتند که 635هزار هکتار دیگر از عرصه‌های طبیعی کشور را به عرصه‌های حفاظت شده ارتقا دهند و از افزایش قرق‌های اختصاصی خودداری کنند.
براساس اهداف کنوانسیون تنوع زیستی آیچی(2010) سازمان حفاظت محیط‌زیست باید تا پایان سال2020، حداقل 17درصد از مناطق خشکی و آب‌های داخلی و 10درصد از مناطق ساحلی و دریایی خود را به مناطق حفاظت شده تبدیل کند. این مناطق باید از لحاظ تنوع زیستی و خدمات اکوسیستمی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشند. طبق گفته مسئولان هم‌اکنون مناطق حفاظت شده کشور به 19.2میلیون هکتار افزایش یافته و یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار آن در ۷ سال اخیر به این مناطق اضافه شده است. با افزایش 637هزار هکتاری اراضی حفاظت شده نیز ایران توانسته است به 11درصد از تعهدات خود در کنوانسیون تنوع زیستی سال 2010عمل کند.
در هفته‌های اخیر روزنامه همشهری در گزارش‌هایی بر لزوم افزایش مناطق حفاظت شده به جای افزایش قرق‌های اختصاصی پرداخت و اکنون شورای‌عالی محیط‌زیست در جلسه‌ای که حسن روحانی رئیس‌جمهوری نیز در آن حضور داشت نه‌تنها صدور مجوز برای فعالیت 30قرق اختصاصی در نوبت بررسی را به رأی نگذاشت که حتی بیش از 630هزار هکتار از عرصه‌های طبیعی را به مناطق حفاظت شده و شکار ممنوع ارتقا داد.
روزنامه همشهری در گفت‌وگویی که چندی پیش با عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست انجام داده بود در انتقاد از افزایش قرق‌های اختصاصی به جای افزایش مناطق حفاظت شده و شکار ممنوع از او پرسید که یکی از ایرادات سازمان حفاظت محیط‌زیست افزایش مناطق قرق اختصاصی به جای مناطق حفاظت شده در سال‌های اخیر است. کلانتری، نیز در پاسخ به این پرسش گفته بود: برقراری قرق اختصاصی اتفاق خوبی است و امری حفاظتی به‌حساب می‌آید چون عمده شکارچیان سابق به حامیان محیط‌زیست تبدیل شده‌اند و در مناطق نتایج مطلوبی گزارش شده است. تعداد حیوانات زیادشده است و نگهداری از آنها نیز بهتر صورت می‌گیرد.
با این اظهارات انتظار می‌رفت که در جلسه شورای‌عالی محیط‌زیست از میان 30درخواست ایجاد قرق اختصاصی که فرایند ارزیابی‌‌های فنی آنها به اتمام رسیده با چند مورد موافقت شود. اما اعضای این شورا در جلسه‌ای که به ریاست حسن روحانی رئیس‌جمهور و با حضور عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی و رضا اردکانیان وزیر نیرو برگزار شد، تصمیم گرفتند که افزایش قرق‌های اختصاصی را در دستور کار قرار ندهند و به جای آن بر افزایش مناطق حفاظت شده کشور تمرکز کنند.
مناطق حفاظت شده مصوب در جلسه اخیر شامل، «انزان» در استان اردبیل، «پترگان» در استان خراسان جنوبی، «فیله خاصه» در استان زنجان، «طالو و شیربند» بین مازندران و سمنان، «امروله و دالاخانی» در استان کرمانشاه، «گدار» در جنوب ارومیه، «قالی‌کوه و شاداب کوه» در لرستان و «چنار» در استان مرکزی است. پناهگاه‌های حیات‌وحش جدید نیز شامل «زله‌زرد و قراویز» در استان کرمانشاه، «هیرکانیا» در جنوب استان گلستان و «آریز» در حوالی شهرستان بافق شد. در جلسه عصر روز دوشنبه، منطقه حفاظت شده «هفتادقله» در استان مرکزی نیز به پارک ملی ارتقا یافت.
در این جلسه همچنین، حدود عرصه‌های طبیعی واجد شرایط و موضوع تأیید و تصویب ۴۱منطقه موجود و تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط‌زیست که در دولت دهم برخلاف روال مصوب درباره آنها به جای شورای‌عالی محیط‌زیست در هیأت دولت تصمیم‌گیری شده بود، به‌دلیل اشکالات وارد به روند و مرجع تصمیم‌گیری، بار دیگر بررسی و مورد بازنگری قرار گرفت.
تصویب ضوابط و روش‌های مدیریت پسماندهای صنعتی و معدنی و صنایع نفت و گاز و نیروگاه‌ها به استناد ماده۱۱ قانون مدیریت پسماند، تصویب چگونگی واگذاری مدیریت اجرایی پسماندها به اشخاص حقیقی و حقوقی واجد صلاحیت و متقاضی سرمایه‌گذاری و تصویب 10 طرح هادی برای 10 روستا در مناطق محروم نیز از دیگر مصوبات این جلسه است.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور و رئیس شورای‌عالی حفاظت محیط زیست در این جلسه با اشاره به اینکه اگر محیط‌زیست دچار مشکل شود، سلامت و امنیت اجتماعی به خطر می‌افتد، گفت: در مورد کاهش آلودگی هوا اقداماتی همچون حذف بنزین آلوده تولیدی در پتروشیمی‌ها و عرضه بنزین یورو۴و۵ و امکان بهره‌مندی همه شهروندان از این فرآورده پاک، از رده خارج کردن هزاران خودروی آلاینده هوا و تبدیل موتورسیکلت‌های کاربراتوری به انژکتوری از جمله اقدامات دولت برای مقابله با آلودگی هوا و چالش‌های زیست‌محیطی بوده است.
رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه سایه سنگین بیماری کرونا نباید باعث شود از موضوع مهم آلودگی هوای کلانشهرها که در فصل سرد سال در روزهای وارونگی هوا که در سال‌های قبل نیز با آن مواجه بودیم، غفلت شود، افزود: دستگاه‌های ذیربط باید برنامه‌ریزی لازم را برای جلوگیری از بروز آلودگی سنگین و مداوم انجام دهند. به‌خصوص در سال‌جاری که با شیوع کرونا بیشتر نقاط کشور درگیر است، باید این موضوع به جد مورد توجه قرار گیرد.