قفل بوروکراسی پای نجات طاق کسری

محمد باریکانی- خبر‌نگار

طاق کسری در جنوب بغداد در حال فرو ریختن است و به رغم آنکه وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور از سفر قریب‌الوقوع هیأت کارشناسی ایران به عراق برای برداشتن نخستین گام جدی در مرمت اضطراری طاق کسری خبر داده‌ بود، حالا معاون میراث فرهنگی کشور می‌گوید که تا عراق دعوت رسمی نکند سفر هیأت کارشناسی منتفی است.
اظهارات محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور در گفت‌وگو با ایسنا در حالی مطرح شده که چند روز قبل از این اظهارات، سیدهادی احمدی، مدیرکل دفتر حفظ و احیاء بافت‌ها و بناهای تاریخی وزارت میراث‌فرهنگی به صدای میراث گفته بود که هیأت کارشناسی وزارت میراث‌فرهنگی برای سفر به عراق در انتظار اجازه وزارت خارجه کشورمان و دریافت ویزای سفر به عراق برای مستندنگاری و برآورد خسارات ناشی از ریزش بخش‌هایی از طاق کسری در جنوب بغداد است و درصورت صدور این اجازه هیأت ایرانی این هفته به عراق اعزام می‌شود.
اما درست چند روز پس از این اظهارات، معاون میراث فرهنگی کشور به ایسنا گفته است تا عراقی‌ها از کارشناسان ایرانی دعوت رسمی نکنند، سفر هیأت کارشناسی وزارت میراث فرهنگی به عراق برای مستندنگاری و مرمت طاق کسری منتفی است.
نجات طاق کسری که تنها اثر معماری شکوهمند ساسانی در خارج از ایران است و در منطقه مدائن در جنوب بغداد قرار دارد و از آن با عنوان ایوان مدائن نیز یاد می‌کنند، پس از آن جدی شد که در آستانه سال2021 میلادی بخش‌هایی از بزرگ‌ترین طاق خشتی این عمارت ساسانی در جهان برای دومین بار طی سال گذشته میلادی فرو ریخت.
با انتشار این خبر، بلافاصله کارزار مردمی نجات طاق کسری که حالا تعداد امضاهای آن به حدود 10هزار امضا رسیده است آغاز به‌کار کرد و از علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی خواست تا تدبیری برای نجات طاق کسری داشته باشد. هنرمندان مطرح کشور نیز در نامه‌ای جداگانه از یونسکو و مسئولان 2دولت ایران و عراق خواستند تا از ریزش طاق کسری جلوگیری و مرمت اضطراری این اثر را در دستور کار قرار بدهند. پس از آن 11تن از معماران، باستان‌شناسان ، مرمتگران و متخصصان ایرانی در داخل و خارج از کشور در نامه‌ای جداگانه به وزارت میراث‌فرهنگی اعلام کردند که حاضر به مشارکت فنی و مالی در مرمت طاق کسری در عراق هستند.
علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیز خبر داد که در حاشیه هیأت دولت با محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه موضوع نیاز فوری طاق کسری به مرمت اضطراری را مطرح کرده و او قول داده است که اعتباری برای مرمت طاق کسری اختصاص دهد.
وزارت میراث فرهنگی ایران و وزارت آثار تاریخی عراق و وزارت فرهنگ عراق بیش از 3 سال قبل تفاهمنامه همکاری مشترک برای مرمت و نجات بخشی آثار تاریخی مشترک را به امضاء رسانده‌اند. اما این تفاهمنامه از همان سال تاکنون بلا استفاده مانده و حالا که طاق کسری نیازمند مرمت فوری و اضطراری برای جلوگیری از ریزش است، 2 دولت ایران و عراق در بوروکراسی اداری و دعوت‌های تشریفاتی گیر افتاده‌اند.
سید هادی احمدی، مدیرکل دفتر حفظ و احیای بافت‌ها و بناهای تاریخی 2 روز قبل به همشهری گفته بود که هیأت کارشناسی وزارت میراث فرهنگی همچنان در انتظار دریافت ویزای ورود به عراق برای مستندنگاری و برآوردهای اولیه به‌منظور تدوین طرح مرمت و نجات طاق کسری است. اما یک روز پس از اظهارات معاون میراث فرهنگی کشور به ایسنا گفته است که سفر به عراق تنها با دعوت رسمی دولت عراق ممکن است و صرف تمایل عراقی‌ها برای مشارکت ایران در مرمت طاق کسری کافی نیست.
معاون میراث‌فرهنگی اعلام کرد: تا زمانی که هماهنگی‌های کامل از سوی وزارت فرهنگی عراق انجام نشود، وزارتخانه میراث فرهنگی نمی‌تواند تیم پژوهشگران و مرمتگران خود را برای بررسی میدانی و مذاکره در مورد مرمت طاق کسری به این کشور مأمور کند.
به‌گفته او، متولیان میراث فرهنگی عراق از حدود 3 سال قبل تاکنون چندین بار این تمایل را ابراز کرده‌اند، اما هیچ کاری به‌صورت رسمی برای حضور تیم ایرانی در طاق کسری انجام نداده‌اند و همیشه اصرار از طرف ایرانی و سفارت ایران در عراق بوده است.
او افزود: اینکه بگویند مشتاق هستیم تیم مرمتی بیاید تا انجام دعوت رسمی از میراث فرهنگی، 2 موضوع متفاوت است. واقعیت این است که باید به‌نحوی موضوع مدیریت شود که احساس مداخله در امور داخلی یک کشور تلقی نشود.