سری برای دردسر

حمیدرضا محمدی 

هنوز 12‎‌‎روز تا چهارم آبان1346مانده بود که ساواک قم، احضارش کرد و این برگه را به ‎‌‎دستش داد؛ «چون وجود شما احتمالاً مضر به امنیت جشن‎‌‌‎های تاج‎‌‎گذاری است سه‎‌‎ماه به مسجد سلیمان تبعید می‎‌‎گردید.» در نامه محرمانه‎‌‎ای هم که برای ساواک خوزستان ارسال شد، تلویحا بر خطرناک‎‌‎بودنِ او تأکید شد؛ «حسینعلی منتظری در تاریخ 46/6/25 از زندان آزاد و به قم عزیمت و چون اقامت مشارالیه در قم به مصلحت نبود لذا طبق رأی کمیسیون حفظ امنیت اجتماعی به سه‎‌‎ماه اقامت اجباری در مسجد سلیمان محکوم و در تاریخ 46/7/22به شهرستان مزبور اعزام گردیده، دستور فرمایید اعمال و رفتار و تماس‎‌‌‎های مشارالیه را تحت نظر قرار داده و درصورت مشاهده عمل مشکوکی از وی مراتب را به موقع اعلام نمایید.» 
بدین‎‌‎ترتیب، آیت‌الله منتظری، تحت‎‌‎الحفظ و با قطار، عازم تبعیدگاه شد، چنان‎‌‎که «برای نماز هرچه اصرار کردم پیاده شویم گفتند نه، می‎‌‎ترسیدند فرار کنم.» اما جالب آن است که فرماندار مسجدسلیمان، «به نام منوچهر تفضلی» که «پسر خواهر دکتر [منوچهر] اقبال» بود، چنان محترمش شمرد که گفته بود: «شما باید منزل یک اهل علم باشید» و او را به «خانه مرحوم آقای حاج سیدفخرالدین آل‎‌‎محمد که یک سیدمحترمی بود و روحانی شرکت نفت هم بود» برد.
او اما سرش برای دردسر درد می‎‌‎کرد. با وجود این همه محتشم‎‌‎دانستنش ازسوی فرماندار، رئیس شهربانی به او گفته بود: «آشیخ اینجا آخوندبازی در نیاوری! مقررات این است که هر روز باید بیایی شهربانی دفتر را امضا کنی» و او خطابش قرار داده بود: «این ‎‌‎قدر نمی‎‌‎خواهد تند بروی! من اگر بچه حرف شنویی بودم به اینجا نمی‎‌‎آمدم! من پایم را دم شهربانی نمی‎‌‎گذارم! و بالاخره هیچ وقت به شهربانی آنجا نرفتم». 
پس از آن، جمعی از علمای نجف، «تبعید غیرقانونی آن‎‌‎جناب» را محکوم کردند و شماری از زندانیان زندان قزل‎‌‎قلعه هم، چون «بدون هیچ سند و دلیل با نهایت بیشرمی و وقاحت» تبعیدش کردند، نسبت به آن معترض شدند.