واکنش مثبت به چراغ‌سبز عربستان

رفتن ترامپ ادبیات سعودی‌ها در قبال ایران را تغییر داده است. مقامات سعودی به‌تازگی و پس از حدود 5سال تنش در روابط، از دراز کردن دست خود به طرف ایران سخن گفته بودند؛ پیامی که در ایران با واکنش مثبت همراه شده است.
ایران و عربستان از 5 سال قبل و پس از حمله عربستان به یمن از یک‌سو و بعد اعدام شیخ نمر، روحانی شیعه توسط سعودی‌ها روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و در سالیان اخیر روابط 2کشور در پایین‌ترین سطح و حملات لفظی مقامات 2کشور علیه یکدیگر در بالاترین سطح قرار داشت، با این حال سقوط دولت ترامپ به‌عنوان اصلی‌ترین حامی دولت عربستان و روی کار آمدن بایدن که از منتقدان سیاست‌های سعودی‌هاست، باعث شده در میان شاهزادگان سعودی درباره آینده نگرانی‌هایی ایجاد شود. 3روز قبل، فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان در گفت‌وگو با شبکه العربیه درباره ایران گفت: دست ریاض برای گفت‌وگو همواره دراز است، اما ایرانی‌ها به حرف‌های خود پایبند نیستند؛ بنابراین ما باید نشانه‌های واقعی در تغییر رفتارهای آنها را مشاهده کنیم. دیروز سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران در اظهاراتی که به نوعی واکنش این سخنان بود با بیان اینکه ما همواره تأکید کرده‌ایم که کشورهای منطقه باید به یک فهم مشترک در ارتباط با مسائل منطقه دست پیدا کنند تا یک سازوکار امنیتی لازم در این زمینه حاصل شود، گفت: متأسفانه آنچه تاکنون شاهد آن بوده‌ایم بی‌پاسخ گذاشتن پیشنهادهای ایران از سوی برخی از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس ازجمله عربستان در این زمینه بوده است.
خطیب‌زاده با تأکید بر اینکه به‌نظر می‌رسد مقامات سعودی با فهم اینکه جنگ و خونریزی دیگر کمکی به آنها نمی‌کند و همچنین ناامید از متحدان سابق خود، اصلاح برخی از سیاست‌هایشان را در تعامل با برخی از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در پیش گرفته‌اند، افزود: اگر این اصلاح سیاست‌ها به‌صورت جدی در دستور کار آنها باشد و سعودی‌ها به این نتیجه برسند که راهکار برای حل مشکلات، همکاری منطقه‌ای است، نخستین کشوری که از این موضوع استقبال می‌کند و به آنها خوشامد می‌گوید، ایران است. در هفته‌های اخیر قطر و عربستان پس از 3سال تنش، روابط دیپلماتیک را از سر گرفتند و پس از آن بود که وزیر خارجه قطر برای میانجیگری بین ایران و کشورهای عربی منطقه اعلام آمادگی کرد و ساعاتی بعد محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در یک توییت که به زبان عربی منتشر شد به این پیام همتای قطری پاسخ مثبت داد.
سخنگوی وزارت خارجه با بیان اینکه ما آمادگی داریم تا درصورت اصلاح سیاست‌های عربستان وارد عرصه مذاکره و گفت‌وگو شویم در پاسخ به این سؤال که دولت ریاض از برخی از سیاست‌های ایران در منطقه ابراز نگرانی می‌کند، خاطرنشان کرد: ممکن است سعودی‌ها یکسری نگرانی‌هایی داشته باشند و اتفاقا ما تأکید داریم که باید در مورد اینها صحبت کرد. طرح صلح هرمز در همین چارچوب بود که در مورد این مسائل صحبت شود. برخی از نگرانی‌ها ممکن است توهمی باشد که پای قدرت‌های دیگر را در منطقه باز کند و ما حتی حاضریم در مورد این نگرانی‌های توهمی و خیالی نیز صحبت کنیم.
اشاره خطیب‌زاده به طرحی است که حسن روحانی سال قبل در جریان سفر به نیویورک در مجمع عمومی سازمان ملل ارائه داد و بعدها هم نسخه‌ای از آن به سران کشورهای منطقه ارائه شد، اما فقط برخی از این کشورها ازجمله عمان، قطر و عراق به آن پاسخ مثبت دادند.
سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران هم در یک مصاحبه با لارپوبلیکا ایتالیا درباره شرایط منطقه با اشاره به اینکه عربستان، امارات و ایران واقعیت‌های منطقه هستند، باید در این منطقه در کنار هم زندگی کنیم و هیچ‌کس نمی‌تواند دیگری را از منطقه حذف کند، گفت: باید رقابت‌ها را که شاید غیرقابل اجتناب هستند، مدیریت کنیم و برخورد، قابل‌قبول نیست. باید چارچوبی به‌وجود بیاوریم که در قالب آن با یکدیگر صحبت و برای امنیت و ثبات منطقه تلاش کنیم. ما برای ورود به گفت‌وگو با دیگر کشورهای خلیج‌فارس آمادگی داریم. پیشنهادهای ما روی میز است. واقعیت این است که بسیاری از کشورها به‌ویژه عربستان، مرتکب اشتباهات بسیاری شده‌اند. به سیاست آنها در عراق، لبنان، سوریه نگاه کنید. آنها از صدام حسین حمایت و داعش را ایجاد کرده و نخست‌وزیر لبنان را حبس کردند و... . اکنون بزرگ‌ترین اشتباه، سوق دادن دیگران به‌سوی برخورد با ایران خواهد بود.