از زیر شنل قدما

  محمدناصر احدی  

در کنار روزنامه «اعتماد»، «شرق» یکی از قدیمی‎‌‎ترین روزنامه‎‌‎های اصلاح‎‌‎طلب است که نخستین شماره آن 2شهریور1382 به صاحب‎‌‎امتیازی و مدیرمسئولی مهدی رحمانیان و به سردبیری محمد قوچانی منتشر شد. رحمانیان که در دولت اصلاحات مشاور استاندار سیستان و بلوچستان و مدیر دفتر امور اجرایی و انتخابات این استان بود، مدیرمسئولی هفته‎‌‎نامه‎‌‎ای به نام «شورای شرق» را برعهده داشت که در استان‎‌‎های سیستان و بلوچستان، خراسان و گلستان توزیع می‎‌‎شد و در سال 1381توانست امتیاز این نشریه را به روزنامه سراسری «شرق» تبدیل کند. محمد قوچانی، نخستین سردبیر روزنامه شرق، از روزنامه‎‌‎نگاران اصلاح‎‌‎طلبی است که پس از دوم خرداد1376با نوشتارهای انتقادی‎‌‎اش علیه اکبر هاشمی رفسنجانی به شهرت رسید. قوچانی در سال1380 سردبیر مجله «همشهری ماه» بود که پس از مدتی جلوی انتشار آن گرفته شد. این آغاز کوچ مسافر دائمی مطبوعات از نشریه‎‌‎ای به نشریه دیگر بود. قوچانی، پس از مدتی، با «همشهری جهان» برگشت و موفق شد بار دیگر مخاطبانش را با مجله‎‌‎ای پر از گزارش و تحلیل در موضوعات مختلف سر ذوق بیاورد. اما وقتی اعضای دومین دوره شورای شهر تهران روی کار آمدند و محمود احمدی‎‌‎نژاد را به‌عنوان شهردار برگزیدند، تغییراتی در مدیریت مؤسسه «همشهری» رخ داد که دیگر جایی برای قوچانی و گروه همراهش نبود. قوچانی به همراه گروهش به روزنامه شرق کوچ کردند و یکی از خواندنی‎‌‎ترین روزنامه‎‌‎های ایران را منتشر کردند. رویکرد نخبه‎‌‎گرایانه شرق تداعی‎‌‎کننده روزنامه «آیندگان» بود؛ تحلیل و تفسیر اخبار و رویدادها در این روزنامه در اولویت بود و علاوه بر این، در طول سالیان، کارشناسان و چهره‎‌‎های شناخته‎‌‎شده حوزه‎‌‎های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی یا با این روزنامه همکاری کرده یا خواننده‎‌‎اش بوده‎‌‎اند. شرق در دوران فعالیتش چندبار توقیف شده و چندین بار نیز سردبیر آن تغییر کرده است. «شرق»ی که امروز منتشر می‌شود، همچون خود جامعه، طراوات و نشاط دهه80 را ندارد اما هنوز توجهی که به بعضی حوزه‎‌‎های فرهنگی و اجتماعی نشان می‎‌‎دهد، در میان بسیاری از روزنامه‎‌‎ها سرآمد است.