فاجعه در انفجار دوم قطار

  فرزاد سپهر      

در ساعت 4صبح روز 29بهمن 1382حوالی ایستگاه ابومسلم در مسیر راه‎‌‌‎آهن مشهد، 51دستگاه واگن باری دارای مواد خطرناک، مشتعل و منفجر‎‌‎شونده مانند بنزین، گوگرد و نیترات آمونیم بدون راننده به‎‌‎دلیل نبستن ترمز دستی به شکل درست، به‎‌‎گفته وزیر وقت راه و شهرسازی و شیب خط ریل و زمین، از محل توقف خود خارج شده و با سرعت به سمت ایستگاه‎‌‎های بعدی یعنی کاشمر و خیام تا حدود 20کیلومتر پیش می‎‌‎روند.
رئیس ایستگاه کاشمر با پیام بی‎‌‎سیم متوجه خطر شده، یک قطار مسافربری را که در سمت مقابل حرکت می‎‌‎کرد با تغییر مسیر به خط امن منتقل و از برخورد دو قطار و فاجعه انسانی جلوگیری می‎‌‎کند اما خط را باز می‎‌‎گذارد تا واگن‎‌‎های بدون راننده به امید توقف در مسیر سربالایی پس از ایستگاه کاشمر پیش از رسیدن به ایستگاه بعدی یعنی خیام متوقف شوند. اما سرعت بالای واگن‎‌‎های فراری همچنان آنها را تا ایستگاه خیام می‎‌‎برد که در این ایستگاه هم به‎‌‎دلیل اطلاع از فرار واگن‎‌‎های باری یک قطار مسافربری دیگر با 384مسافر توسط سوزن‎‌‎بان از مسیر خارج می‎‌‎شود. واگن‎‌‎های رسیده به ایستگاه خیام به‎‌‎دلیل سرعت و مسدود بودن مسیر مستقیم و به‎‌‎دلیل احداث پل با شدت تمام از خط خارج شده و پس از برخورد با یکدیگر، بلافاصله آتش گرفت.
آتش‎‌‎سوزی به ظاهر مهار شد اما در حدود ساعت 9و نیم صبح درحالی‎‌‎که مردم محلی و مسئولان برای تماشا نزدیک واگن‎‌‎ها شده بودند، ناگهان با انفجاری بسیار مهیب، طبق گفته رسانه‎‌‎ها معادل 180تن ماده منفجره تی‎‌‎ان‎‌‎تی فاجعه‎‌‎ای وحشتناک رخ داد. دلیل حادثه احتمالا ناآشنایی عوامل مهار آتش از تداخل مواد موجود در واگن‎‌‎های باری با هم و ایجاد انفجار بود چرا که پس از مهار اولیه آتش، شرایط امن را از گرداگرد واگن‎‌‎ها برداشتند. انفجار تا شعاع بیش از 100کیلومتر از محل حادثه به گوش رسید. بیشتر کشته‎‌‎شده‎‌‎ها گروه‎‌‎های امدادگر، آتش‎‌‎نشان، انتظامی و مردم تماشاچی محلی بودند. آمار کشته‎‌‎شده‎‌‎های این حادثه بین دو عدد 360تا 700نفر در نوسان است. درحالی‎‌‎که فاجعه زلزله بم چند روز پیش از این حادثه رخ‎‌‎ داده بود، به تلخی خبرهای روزهای دی و بهمن 82 افزود.