ایران؛ بهشت ماینرهای خارجی

عمادالدین قاسمی پناه- خبر‌نگار

پس از خاموشی چراغ‌های بزرگراه‌ها و خاموشی‌های گاه و بیگاه منطقه‌ای، پرسشی که ذهن شهروندان را مشغول کرد، این بود که خاموشی زمستانی چه توجیهی دارد؟ اگرچه در تابستان، مصرف بالای دستگاه‌های برودتی عامل مصرف بالای برق و در پی آن قطعی برق معرفی می‌شدند، اما این بار انگشت اتهام، استخراج‌کنندگان رمزارز را نشانه رفته بود. به‌طوری که سخنگوی صنعت برق کشور اعلام کرده که ماینرها روزانه 300مگاوات برق غیرمجاز مصرف می‌کنند.

ردپای خارجی‌ها روی شن‌های کویر
 اخیرا یکی از کاربران شناخته شده توییتر که در عین حال، کارآفرین نمونه سال‌های 97و 98است، با ارائه مختصات جغرافیایی مدعی شد که «چینی‌ها در منطقه ویژه اقتصادی رفسنجان در کنار خطوط انتقال و پست برق 230کیلوولت فروکروم رفسنجان، مزرعه استخراج بیت‌کوین به ظرفیت 175مگاوات احداث کرده‌اند».
کسانی که دستی در ماینینگ ازجمله استخراج بیت‌کوین دارند می‌دانند که این مسئله دور از ذهن نیست. ایران به‌خاطر برق ارزان به بهشتی برای ماینرهای خارجی و غیرمجاز در مناطق مختلف تبدیل شده است. پیش از این هم روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی از ورود روس‌ها و چینی‌ها به کشور به‌علت ارزان بودن قیمت برق برای استخراج رمزارز خبر داده بود. این روزنامه در گزارشی درباره یکی از ماینرهای چینی نوشته است که او در منطقه‌ای دورافتاده 2800دستگاه ماینر را از چین وارد کرده و در 8کانتینر جاسازی کرده است. در این گزارش نیویورک‌تایمز آمده است؛ ماینرهای زیادی از کشورهای اروپایی، روسیه و آسیا به‌خاطر برق ارزان، ایران را برای استخراج رمز‌ارز انتخاب کرده‌اند. شاید در گذشته این مسئله خیلی به چشم نمی‌آمد اما وقتی قیمت بیت‌کوین در رشدی بی‌سابقه به ۴۰ هزار دلار رسید دیگر همه به‌دنبال ماینینگ به‌صورت غیرقانونی رفتند. یکی از ماینرهای چینی در گفت‌وگو با مجله بیت‌کوین اعلام کرده دلیل گرایش ماینرهای چینی به ایران به برق ارزان بر می‌گردد که در ایران به‌ویژه مناطق گرمسیری چندین برابر ارزان‌تر از کشورهای دیگر است. این ماجرا به‌خاطر کاهش ارزش پول کشور در مقابل دلار برای خارجی‌ها جذاب‌تر هم شده است.

 برق ارزان برای ماین قاچاق
روند صعودی ارزش بیت‌کوین و به تبع آن، سایر رمزارزها، انگیزه راه‌اندازی مزارع بیت‌کوین را به‌شدت افزایش داده است. بنابراین عجیب نخواهد بود که علاوه بر هموطنان ایرانی، خارجی‌ها هم به فکر استخراج رمزارز بیفتند، آن هم با استفاده از موقعیت ژئوپلتیک کویر که کمتر در برابر انظار عمومی قرار دارد. بسیاری از فعالان عرصه استخراج رمزارز، ایران را برای خارجی‌ها «بهشت ماینرها» می‌دانند. زیرا ارزان بودن قیمت برق و کانال 40هزار دلاری پیش روی بیت‌کوین و همچنین پیش‌بینی‌های 148هزار دلاری در بلندمدت برای بیت‌کوین، می‌تواند نویدبخش معامله‌ای پرسود برای ماینرهای خارجی باشد.

چه باید کرد؟
اگر کسی 5سال پیش از فروش بیت‌کوین حرفی می‌زد، به‌احتمال زیاد متهم به کلاهبرداری می‌شد، اما اکنون شرایط به‌گونه‌ای است که بسیاری از مردم از ثروت‌آفرینی این صنعت نوظهور آگاه شده‌اند. بنابراین، وزارت نیرو با درنظر گرفتن تعرفه‌های متعادل برای ماینرهای ایرانی و در مقابل، تعرفه‌های بالاتر برای خارجی‌ها می‌تواند این صنعت را در مسیر منافع کشور قرار دهد. سال‌هاست که ماینینگ قانونی در پیچ و خم مسیرهای اداری و پیچیده باقی مانده است.  وزارت صمت چندی پیش سرانجام سایت بهین‌یاب را برای ثبت دستگاه‌های استخراج راه‌اندازی کرده تا فعالان این صنعت بتوانند به‌طور قانونی فعالیت کنند. فعالان داخلی این صنعت اما می‌گویند قیمت بسیار زیاد حامل‌های انرژی برای ماین قانونی، عملا خیلی‌ها را به سمت فعالیت غیرمجاز برده است.