نقد و نظر/ کائوس

سعید مروتی- روزنامه‌نگار

♦ بچه بودیم که کائوس ساخته برادران تاویانی را دیدیم. نامی‌غریب که وقتی مجله فیلم درباره‌اش مقاله نوشت متوجه شدیم معنی اش آشوب است. کائوس را نه به خاطر برادران تاویانی (که خیلی برایمان مهم نبودند و شناخت چندانی ازشان نداشتیم) که به خاطر چیچو و فرانکو تماشا کردیم. کائوس هم البته فیلم چیچو فرانکویی نبود و دوستش نداشتیم. نام عجیبش اما با ما ماند. خیلی وقت‌ها یاد و خاطره فیلم ملال آور برادران تاویانی برایمان زنده شد. کائوس به معنای پوچی ماند با ما.
♦ میزان انتقادهای سیاستمداران از وضع موجود شدت گرفته است. دلیلش احتمالا انتخابات ۱۴۰۰ است و هرچه زمان بگذرد میزان انتقادها هم بیشتر خواهد شد. از روزگار وعده و وعید به دوران انکار و افشاگری رسیده ایم. این روزها حرف‌هایی را می‌شنویم و می‌خوانیم که قبلا مشابه‌شان را فقط در رسانه‌هایی که همین منتقدان امروز، معاند می‌نامیدند، می‌دیدیم. روزگاری زدن این حرف‌ها در داخل، عواقبی برای گوینده به همراه داشت. الان اما هرچه بخواهید درباره «آقایان» و «آقا زاده‌ها» می‌گویند و منتشر می‌کنند. بخشی از حرف‌ها هم به شدت تند است. نکته جالب توجه اما ناقدان وضع موجود هستند که خودشان دارای مسئولیت‌های مهمی‌بوده اند. بخشی از وضع موجود که ملت را ناراضی کرده توسط همین دوستان و رفقایشان خلق شده است. نمی‌شود دم انتخابات قبای منتقد صاحبان قدرت را به تن کرد و انتظار داشت ملت فراموش کنند که خود این دوستان در دوران مسئولیتشان چه می‌کردند و چگونه در نقش مدافع وضع موجود، ظاهر می‌شدند. فاصله میان مدافع و منتقد به این سرعت طی نمی‌شود و اگر هم بشود نمی‌توان جامپ کات زد و یک دفعه خود را در صف اول منتقدان و معترضان قرار داد. مردم هم بعید است این ژست اپوزیسیون گرفتن را از سوی چهره‌هایی که خودشان نماد وضع موجودند باور کنند.
♦ دوستی می‌گفت تا دیروز به اینها معترض بودید که چنین و چنانند، حالا هم که حرف دل مردم را می‌زنند باز هم معترضشان هستید. گفتم از تغییر مثبت هر فردی باید استقبال کرد، به شرطی که طرف در مورد عملکرد خودش هم توضیح بدهد و در صورت نیاز، بابتش رسما عذرخواهی کند. نمی‌شود در دل سیستمی‌سال‌ها حضور داشت، انواع و اقسام مسئولیت‌ها را بر عهده گرفت، همچنان از عملکرد خود که خیلی‌ها به آن نقد‌های جدی دارند دفاع کرد، و بعد حرف‌های تند و تیز زد. حرف‌هایی که گفتنش برای شهروندان عادی می‌تواند عواقب دردناکی داشته باشد.
به دوستم گفتم این روزها همه ش یاد کائوس می‌افتم.
گفت چیچو و فرانکوش چقدر بی ربط بودند.
گفتم خیلی.