تئاتر نصر در دهه 70
نخستین فستیوال سیاهبازی
تئاتر نصر در خیابان لالهزار که پیش از آن تئاتر دهقان نام داشت و پیش از همه اینها به آن تماشاخانه تهران میگفتند، مدتی پس از انقلاب تعطیل میشود. تابستان1367، این سالن که قدیمیترین سالن تئاتر در تهران بود، با برگزاری مراسمی بار دیگر فعالیت خود را آغاز میکند. در مراسم بازگشایی تئاتر نصر که توسط سرپرست مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد اسلامی، علی منتظری برگزار شد، چهرههای آشنایی چون علی اصغر گرمسیری، ایران دفتری و مجید محسنی حضور داشته و هر کدام از آنها درباره تاریخچه تئاتر نصر برای مخاطبان حاضر در سالن سخنرانی میکنند. در پایان این مراسم علی منتظری روی صحنه تئاتر نصر میآید و در سخنرانی خود از همه هنرمندان تئاتر بهویژه هنرمندانی که به قول او «در سالهای اخیر از صحنهها دور بودهاند» دعوت به فعالیت مجدد میکند. با این مقدمه از بازگشایی تئاتر نصر در سال1367میتوان به جانگرفتن تئاتر تختحوضی در دهه70رسید. با بازگشایی تئاتر نصر در سال1367، تئاتر کسری هم در سال1369بازگشایی میشود. هر چند تئاتر کسری قدمت تئاتر نصر را ندارد اما این مکان نیز به یکی از مکانهای مورد حمایت تئاتر تختحوضی تبدیل میشود. با این سالنها در دهه70، تخت حوضی هم جهانی میشود. به قول حسن عظیمی از بازیگران تئاتر لالهزار، گروه ما در مهرماه1370از «لالهزار به شانزلیزه» رفت. با اجرای نمایش «سعدی هملت میشود» در لیون پاریس، با حضور سعدی افشار، توجه مسئولان مرکز هنرهای نمایشی بار دیگر به نمایش سیاهبازی جلب شد، بدینترتیب برای نخستین بار، «نخستین فستیوال تئاتر سیاهبازی سعدی افشار» نیز پس از بازگشت این گروه از فرانسه از 22آبان آغاز شد. در میان مسئولان آن زمان افرادی چون محمود عزیزی، علی منتظری و علیرضا سمیعآذر در احیای تئاتر تختحوضی نقشی بسیار مهمتر از گروههای نمایش سنتی ایفا کردند. زیرا این مدیران موفق شده بودند سالنهایی مرده و از یادرفته را در اختیار گروههای نمایشی سنتی قرار دهند و در این سالنهای مرده، تئاتر عامهپسند امکان حیات یافت. بنا به گزارشی که قطبالدین صادقی، تحت عنوان «اقتصاد تئاتر ایران» در زمستان1376در فصلنامه هنر نوشته، نمایش سعدی هملت میشود در سال1370در تئاتر نصر بهمدت 101شب اجرا میشود و 32205تماشاگر دارد. صادقی در همین نوشته نشان میدهد که سعدی هملت میشود، تا سال1376، پرفروشترین تئاتر عامهپسند است. طبق محاسبات او تئاتر نصر در نیمه اول دهه1370، در سال حدود 20تا 24نمایشنامه به صحنه میبرد، در ماه80اجرا دارد و عایدات آن با بلیت 100تومانی، درماه یکمیلیون و 600هزارتومان است. در دهه70 تنها تئاتر نصر نبود که نمایشهای عامهپسند به صحنه میبرد، منوچهر نوذری در تئاتر گلریز و سالنهای دیگری ازجمله تئاتر دماوند، سالن چمران و چند مرکز تفریحی دیگر، مانند بولینگ عبدو هم بودند. اما گرانترین بلیت در تئاتر گلریز بود. در دهه 70، بلیت تئاتر گلریز 300تومان، تئاتر چمران 250تومان، تئاتر دماوند، 200تومان و تئاتر بولینگ عبدو، 250تومان بود. بنابراین تئاتر نصر در دهه70، محلی برای تماشای ارزانترین و سنتیترین نمایشهای عامهپسند بود. تئاتر کسری (اسوه کنونی) نیز به همین منوال بلیتهای 100تومانی و کمتر از 100تومان داشت. در این فستیوال سعدی هملت میشود، «عروسی فیروزخان»، «بلورک و چشمه نوش» و «شمشیر حضرت سلیمان» که همه نوشته و حسن عظیمی و کارگردانی او بودند، با حضور سعدی افشار و خودش با عنوان بازیگر و سایر بازیگران ازجمله راحله حدادی، مینا شمسمقدم، رضا رضامندی و مجید افشار در تئاتر نصر و کسری به صحنه رفت.