یادداشت
زیر آسمان شهر
چهره مخدوش پایتخت
ابراهیم وحیدزاده/ نویسنده و کارگردان سینما:
میراثی که از پایتخت به شهردار تازه تهران رسیده، شهری است با معماری بی‌هویت و عجیب و غریب ساختمان‌ها، با خیابان‌های بسیار متنوع و پرازدحام و همراه با هزار و یک مشکل. شهر برج‌های بسیار شلوغ و کوچه‌های باریک.
اینکه چرا و چگونه داستان تهران به این شکل درآمد، ماجرایی است بسیار مفصل. احتمالا افرادی که در کوچه‌های 6متری مجوز ساخت برج صادر کرده‌اند، توجیهات خاص خود را دارند. کاری به این توجیهات نداریم چون امر واضح و مشخص که برای هر شهروندی قابل درک است حکایت از آن دارد که تهران کشش این همه ساختمان بلندمرتبه را ندارد. برج‌هایی که در کوچه‌های تنگ و باریک ساخته شده‌اند جایی برای نفس کشیدن شهروندان باقی نگذاشته‌اند. بلایی که سر باغات شمال تهران آمد، درختان خشکانده و قطع شدند تاجای خود را به ساختمان بدهند.
به همین دلیل بسیاری از مناطق تهران که به شکل سنتی از دیرباز خوش‌آب و هوا و دنج خوانده می‌شدند الان جزو شلوغ‌ترین و آلوده‌ترین نقاط پایتخت هستند. مطمئنا شهردار تهران با آگاهی از مشکلات موجود مقابل این رویه غلط خواهند ایستاد و اساسا راه دیگری وجود ندارد. با تداوم سیاست‌های غلط شهرسازی به‌خصوص در یک دهه اخیر، تهران کاملا به شهری غیرقابل سکونت تبدیل می‌شود. به نظر می‌رسد حتی اگر مدیریت شهری هم تغییر نمی‌کرد، مدیران قبلی نمی‌توانستند همچنان به سیاست تراکم‌فروشی ادامه دهند.
برای همه ما پیش آمده که هنگام گذر از کوچه و خیابانی ناگهان با ساختمان قدیمی با معماری زیبا مواجه شده‌ایم؛ ساختمانی که به شکل عجیبی از روند ساخت‌و‌سازها در امان مانده و با اصالت و زیبایی‌اش همچون نگینی میان انبوه ساختمان‌های نوسازی که اغلب معماری بی‌ریشه دارند، می‌درخشیده. سالی دیگر گذر از همان خیابان و کوچه، ما را با این واقعیت تلخ مواجه می‌کرد: ساختمان زیبای قدیمی خراب شده و جایش را ساختمانی گرفته بدون زیبایی و اصالت معماری گذشته.
اگر فیلم‌ها و عکس‌های کوچه و خیابان‌های تهران دو، سه دهه پیش را با امروز مقایسه کنید متوجه می‌شوید که چگونه بافت معماری تهران در گذر زمان از زیبایی و اصالت به سوی زشتی و بی‌هویتی رفته است.
در موج ساخت و ساز‌ها و ترک‌تازی بسازوبفروش‌ها، چهره تهران مخدوش شد. بازگرداندن پایتخت به معماری و هویت اصیل گذشته‌اش کار دشواری است که مدیران تازه شهر باید کمر همت برایش ببندند. پایتخت برای رسیدن به شهری قابل سکونت و زیبا مسیری طولانی و سنگلاخ را پیش رو دارد.
