آخرین رد ترامپ در خلیج‌فارس
درحالی‌که کمتر از 50روز به پایان عمر دولت ترامپ باقی مانده، همچنان سفرهای خارجی و مذاکرات سیاسی مقامات این دولت با کشورهای مختلف جهان، مخصوصا در سطح منطقه خاورمیانه به‌طور گسترده‌ای ادامه دارد. به این ترتیب یک هفته پس از سفر جنجالی مایک پمپئو به منطقه و همچنین چند روز پس از سفر غیررسمی سرپرست وزارت دفاع آمریکا به بحرین، حالا جرد کوشنر برای سفر به عربستان سعودی و قطر آماده می‌شود. پایگاه اینترنتی آکسیوس به نقل از منابعی در کاخ سفید خبر داد داماد و مشاور ارشد ترامپ در این هفته با هدف رایزنی بر سر حل بحران خلیج‌فارس به همراه هیأتی از کارشناسان دیپلماتیک و نظامی به نئوم و دوحه سفر خواهد کرد. به نوشته این پایگاه، ملاقات با محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی و شیخ تمیم بن‌حمد آلثانی، امیر قطر در جدول برنامه‌های کوشنر قرار دارد.
این سفر را می‌توان آخرین تلاش دولت ترامپ برای حل بحران خلیج‌فارس به شمار آورد؛ بحرانی که 3سال قبل با محاصره ناگهانی قطر از سوی عربستان سعودی، امارات و بحرین در مرزهای زمینی، دریایی و هوایی آغاز شد. جالب آنکه ترامپ در ابتدا به‌طور تلویحی از برنامه همسایگان عرب قطر برای محاصره این کشور حمایت کرده و حتی امیر قطر را به حمایت مالی از تروریسم متهم کرده بود. او همزمان با آغاز محاصره قطر و درحالی‌که احتمال حمله نظامی علیه دوحه وجود داشت در صفحه توییتر خود نوشت: وقتی در اجلاس ریاض از ضرورت توقف حمایت‌های مالی از گروه‌های تروریستی سخن گفتم ناگهان همه به سوی امیر قطر نگاه کردند. ترامپ حتی بعد از این توئیت جنجالی در مقابل انتقادات گسترده عقب‌نشینی نکرده و در نشست خبری در کاخ سفید گفت: زمان آن فرارسیده که حمایت قطر از تروریسم پایان بگیرد. هیچ کشور متمدنی نمی‌تواند اجازه دهد که چنین خشونت و ایدئولوژی شرورانه‌ای در سرزمینش پا بگیرد.
اما این مواضع عجیب چندان پایدار نبود و با چرخش معادلات در خلیج‌فارس به سود قطر، مواضع ترامپ هم به‌تدریج تغییر کرد. شدت این تغییرات تا اندازه‌ای بود که ترامپ یک سال بعد در کاخ سفید از امیر قطر میزبانی کرده و درباره «نقش پر رنگ این کشور در مبارزه با تروریسم» سخن گفت. به روایت روزنامه العربی‌الجدید، دولت ترامپ از سال2018 دست‌کم 3تلاش جدی با محوریت شخصیت‌هایی نظیر پمپئو، جان بولتون و حالا جرد کوشنر برای حل بحران قطر انجام داده؛ تلاش‌هایی که البته تا‌کنون بی‌نتیجه مانده است. بخش عمده رسانه‌های عربی و انگلیسی زبان، مواضع امارات را مانع اصلی بر سر حل بحران خلیج‌فارس معرفی می‌کنند، آن هم درحالی‌که گفته می‌شود رهبران عربستان، تداوم محاصره قطر با شرایط کنونی را بی‌فایده دانسته و شکست سیاست خود در این پرونده را پذیرفته‌اند.
کوشنر که نقش بسیار مهمی در تدوین سیاست‌های خارومیانه‌ای ترامپ داشته در این‌باره می‌گوید: بحران خلیج‌فارس، اختلافی هزینه‌ساز میان 2متحد مهم آمریکا در منطقه است که مانع از شکل‌گیری اجماع عربی علیه ایران می‌شود. او کمتر از 6ماه قبل در مصاحبه با شبکه الجزیره پیش‌بینی کرده بود این بحران به‌زودی خاتمه یابد. تمام اینها در حالی است که به‌نظر می‌رسد دولت ترامپ با اطمینان از پیروزی در انتخابات، حل بحران قطر را به سال آینده موکول کرده و اکنون برنامه ویژه‌ای برای گشودن این گره 3ساله در دقیقه90 ندارد. با این حال ممکن است تلاش‌های بی‌وقفه ترامپ برای خلق دستاوردی مهم در سیاست خارجی نتیجه داده و حل بحران قطر به تنها میراث مثبت دولت او تبدیل شود.
عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی‌الیوم در این‌باره می‌نویسد: ترامپ امید داشت بسیاری از بذرهای کاشته شده خود در 4سال اول را پس از پیروزی در انتخابات درو کند. او مطمئن بود فلسطین، ایران یا حتی چین پس از تشکیل دولت دوم برای مذاکره با آمریکا آمادگی خواهند داشت. حالا اما با تغییر غیرمنتظره همه معادلات در نتیجه پیروزی بایدن، فرصت بسیار محدودی پیش‌روی ترامپ قرار دارد و بر این اساس، نزدیک‌ترین و معتمدترین مشاور خود، یعنی کوشنر را برای حل بحران قطر به منطقه اعزام کرده است.
