ضدیخ را فراموش نکنید، حتی در دوران کرونا

2‌ماه دیگر، دقیقا یک‌سال می‌شود که کرونا سفر رفتن را برای مردم تمام دنیا به‌رؤیا و آرزو تبدیل کرده است. می‌گویند جز در مواقع به‌شدت اضطراری، از شهر که هیچ، از خانه خارج نشوید تا زنجیره انتقال بیماری شکسته شود. اما زندگی با همه محدودیت‌های کرونایی در جریان است و گاهی لازم است به اضطرار یا غیراضطرار از خانه خارج شویم. با آمدن فصل سرما و برف تهیه ملزومات این فصل مثل لباس و کفش گرم برای اعضای خانواده و ایمن کردن خودرو برای سفرهای داخل یا احیانا خارج شهری هم از واجبات است و یکی از این ملزومات ضد‌یخ خودرو است. ایرانی‌ها و مخصوصا تهرانی‌ها گرچه به نقض محدودیت سفر شهره شده‌اند و نشان داده‌اند به موضوع اشاعه بیماری از طریق سفر چندان معتقد نیستند اما برای اینکه حواستان به ضد‌یخ ماشینتان باشد لازم نیست حتما عازم سفر باشید. حتی لازم نیست حتما منتظر رسیدن فصل سرما باشید. کافی است بدانید نداشتن ضدیخ یا فاسد شدن آن چه بلایی سر ماشین می‌آورد.

چرا باید ضدیخ استفاده کنیم؟
در شرایط عادی، آب درون رادیاتور با گردش خود، حرارت حاصل از احتراق داخلی موتور را به‌خود جذب می‌کند و بعد به درون رادیاتور بر می‌گردد تا حرارت ناشی از احتراق موتور را کاهش دهد. این سازوکار مانع جوش آوردن خودرو می‌شود. اما در شرایط خاص آب و هوایی مانند سرما، مواد دیگری برای کارکرد صحیح موتور نیاز است. از آنجایی که آب موجود در رادیاتور نمی‌تواند مانع یخ‌زدن یا جوش آوردن موتور شود و باید از ضد‌یخ استفاده کرد. در گذشته ضد‌یخ‌ها تنها از یخ‌زدگی جلوگیری می‌کردند اما فرمول‌های جدید، علاوه بر جلوگیری از یخ‌زدگی، مانع جوش آوردن خودرو می‌شود. ضد‌یخ درون رادیاتور خودرو وارد می‌شود و مانع از یخ‌زدگی خودرو در فصول سرما و همچنین جوش آوردن در فصل گرما می‌شود. روش کار ضد‌یخ هم به این صورت است که موجب افزایش نقطه جوش و همچنین کاهش دمای یخ‌زدگی در خودرو می‌شود و در نتیجه خودرو می‌تواند در دماهای بسیار پایین و بسیار بالا عملکرد بهتری داشته باشد و دچار مشکل یخ‌زدگی و جوش آوردن نشود.

چرا باید در هوای گرم هم ضد‌یخ استفاده کنیم؟
ضدیخ علاوه بر آنکه می‌تواند نقطه انجماد آب را به اعدادی زیر صفر برساند، نقطه‌جوش آب را هم به بالای ۱۰۰درجه می‌رساند و به این ترتیب آب می‌تواند بدون آنکه به جوش بیاید دمای بیشتری را تحمل کند. اگر می‌خواهید جزئیات بیشتری از این فرایند بدانید باید بگوییم بررسی‌ها نشان داده است ترکیب ۵۰ درصد آب و 50درصد ضدیخ دمای جوشی معادل ۱۰۶درجه دارد و نسبت ۷۰درصد ضدیخ و ۳۰درصد آب، دمای جوش را تا ۱۱۳درجه سانتی‌گراد بالا می‌برد. از سوی دیگر با توجه به آنکه سیستم خنک‌کننده موتور محیطی بسته با فشار بالا است، مانند اتفاقی که در زودپز می‌افتد دمای جوش باز هم افزایش پیدا می‌کند تا جایی که مخلوط آب و ضدیخ به‌راحتی می‌تواند باعث شود موتور خودرو دمای بیش از ۱۲۰درجه سانتی‌گراد را نیز تحمل کند. ضد‌یخ خواص دیگری هم دارد؛ سازندگان ضدیخ مواد روغنی نیز به آن اضافه می‌کنند تا در فرایند کاری خود بتواند واترپمپ را نیز روغن‌کاری کند تا مانع از آسیب به آن شود. از سوی دیگر به‌دلیل رنگ خاص ضدیخ، هرگونه نشتی در سیستم خنک‌کنندگی به‌راحتی قابل‌تشخیص است و درنهایت ضدیخ مانع از زنگ‌زدگی اجزای فلزی داخلی موتور توسط آب می‌شود.

استفاده نکردن از ضد‌یخ چه بلایی سر موتور می‌آورد
مسلما استفاده نکردن از ضدیخ در دمای زیر صفر باعث یخ‌زدن مایع خنک‌کننده موتور خودرو می‌شود و در تابستان هم نبود ضدجوش باعث جوش آوردن ماشین می‌شود اما قضیه به همین جا ختم نمی‌شود. آب در زمان یخ‌زدن افزایش حجم پیدا می‌کند و از آنجایی که جنس موتور از آهن یا آلومنیوم است و نه موادی که خاصیت کشسانی داشته باشند، افزایش حجم آبی که در این مجموعه یخ‌زده است باعث ترکیدن موتور، پاره شدن شیلنگ‌ها و نابود شدن شبکه‌های رادیاتور خودرو می‌شود. درباره عوارض استفاده نکردن از ضد‌یخ می‌توانید با یک جست جوی ساده در اینترنت اطلاعات بیشتری کسب کنید اما همین را بدانید کافی است که اگر در شرایط یخ‌زدن آب در رادیاتور استارت بزنید، در نخستین لحظه واتر پمپ قفل شده باعث پارگی تسمه‌تایم خواهد شد و همین موضوع باعث برخورد سوپاپ‌ها با پیستون و کج شدن آنها می‌شود و این اتفاق به معنی آن است که هزینه تعویض یک موتور کامل روی دست شما گذاشته شده است. حالا خودتان مقایسه کنید هزینه تعویض یک موتور کجا و هزینه خرید و تعویض ضد‌یخ کجا...

چه زمانی ضد‌یخ را تعویض کنیم
مانند تمامی مایعات خودرو مانند روغن موتور، ترمز و غیره... ضد‌یخ نیز پس از مدتی استفاده دیگر کارایی خود را از دست می‌دهد و باید تعویض شود. ضدیخ با کیفیت یکی از آن موارد ضروری است که باید همیشه در سیستم خنک‌کننده موجود باشد. ضدیخ‌ها معمولا سبز رنگ هستند، هر چقدر غلظت رنگ سبز کمتر باشد، به معنی کاهش خاصیت ضد‌یخ در اثر مصرف مداوم است. قهوه‌ای بودن مایع داخل رادیاتور به معنی فاسد شدن ضد‌یخ است و در نخستین فرصت باید تعویض شود. توصیه می‌شود مخلوط خنک‌کننده هر دو سال یک‌بار یا هر ۶۰ هزار کیلومتر، به‌صورت کامل تخلیه و تعویض شود.
ضد‌یخ را خودتان می‌تواند در خانه هم تعویض کنید اما بهتر است به‌جای اینکه در حیاط یا پارکینگ جوی روغن به‌راه بیندازید به رادیاتورسازی یا تعمیرگاه مراجعه کنید و با صرف هزینه‌ای در حد 20 تا 40هزار تومان، رادیاتور خودروتان را نونوار کنید. خود ضد‌یخ هم خیلی گران قیمت نیست و با همه افزایش قیمتی که داشته هر لیتر آن در حدود 30هزار تومان است، مگر اینکه دنبال ضد‌یخ خاصی باشید. تعویض ضد‌یخ توسط یک فرد ماهر در مجموع برای شما بیشتر از 80هزار تومان (خرید ضدیخ + دستمزد) تمام نمی‌شود، اما اگر اصرار دارید خودتان در منزل این کار را انجام دهید برای اینکه بدانید به چند لیتر ضدیخ نیاز دارید حجم مایع خنک‌کننده‌ ماشین را از دفترچه پیدا  و بر ۲ تقسیم کنید. حال به همان اندازه ضدیخ و 50درصد باقیمانده را از آب جوشیده شده پر کنید. حواستان باشد ضدیخ سمی است و نباید با بدن تماس داشته باشد.