فوت و فن نوشتن7/ در جست‌وجوی زمان بر بادرفته

فرزام شیرزادی- نویسنده و روزنامه‌نگار

بسیاری از نویسنده‌هایی که داستان و رمان می‌نویسند، چه آنها که یکی، دو مجموعه نوشته‌اند، چه آنها که بیش از اینها کتاب منتشر کرده‌اند، همیشه از کمبود وقت و گرفتاری‌های کوچک و بزرگ گله داشته‌اند و نداشتن وقت کافی را بهانه‌ای برای حرفه‌ای‌نبودنشان دانسته‌اند. پرکاربودن البته به‌معنای زیاد کتاب چاپ کردن نیست. اغلب نویسندگان حرفه‌ای زیاد می‌نویسند، اما بخش کم و البته پالایش‌شده‌ای از نوشته‌هایشان را منتشر می‌کنند. حال این سؤال مطرح می‌شود که چطور به‌رغم وقت محدود می‌توان حرفه‌ای نوشت و به این کار ادامه داد.
1- نخستین نکته‌ای که اهمیت دارد و بسیاری از نویسنده‌های حرفه‌ای طبق آن عمل می‌کنند صبح زود از خواب بیدارشدن است. اکثر نویسندگان مطرح دنیا برای نوشتن، صبح زود را انتخاب می‌کنند. «پاول ایرتمان» نویسنده سوئیسی کتاب پرفروش «سقوط 79، اضطراب 89» به نویسندگان توصیه می‌کند که سعی کنند ساعت پنج و نیم از خواب بلند شوند و حداکثر ساعت شش و نیم پای ماشین تحریر باشند و بعد اگر تا ساعت 9صبح کار کنند، خواهند دید که کار زیادی انجام شده. ضمن اینکه در بهترین و پربارترین ساعات روز، یعنی ساعاتی که ذهن کاملا هوشیار است نوشته‌اند.
2- نویسندگان کم‌وقت باید همیشه برنامه کاری مشخصی دم دست داشته باشند. برای نویسنده کم‌وقت، هیچ‌چیز بدتر از این نیست که موقع گیرآوردن فرصت، عملا طرح و برنامه‌ای برای نوشتن نداشته باشد؛ مثلا می‌شود بین کارهایی که دارند اگر فرصتی پیدا شد از آن استفاده کنند. یا اگر در خانه یا محل کار فرصت ندارند و در خانه بچه‌ها از سر و کولشان بالا می‌روند، یک کتابخانه عمومی دنج را انتخاب کنند و در هفته چهار، پنج بار به آنجا بروند و بخوانند و بنویسند.
3- آنچه مهم است اینکه هر نویسنده‌ای باید خلوت‌های خودش را پیدا کند. ارنست همینگوی، خالق «پیرمرد و دریا» و «وداع با اسلحه» در مصاحبه‌ای می‌گوید بهترین آثارش را در قایق نوشته است:‌ «بهترین نوشته‌هایم را در قایق نوشتم. چون آنجا چیزی مزاحم کارم نمی‌شود و اگر نتوانم بنویسم، عذر و بهانه‌‌ای ندارم.» همینگوی در مصاحبه با «پاریس ری وی یو» فهرست عوامل اعصاب خردکن برای نوشتن هایش را مختصر و مفید گفته بود و از همه بدتر، تلفن و مراجعان همیشه مخل را مقصر می‌داند.