چهره‌اول
امام لبنان
سید موسی صدر
سیدمحمد حسین محمدی
پدرش سیدصدرالدین صدر، یکی از سه مرجع تقلیدی بود که مرجعیتشان با ورود آیت‌الله بروجردی به قم به حاشیه رفت. همین باعث شد تا رابطه میان برادرش سیدرضا و آیت‌الله بروجردی چندان که باید و شاید نباشد. خودش ولی در این موضوع دخالت چندانی نمی‌کرد. درس و بحثش را تا زمان وفات پدر در ایران ادامه داد. پس از وفات پدر به نجف مهاجرت کرد اما اقامتش در نجف 5 سال بیشتر دوام نداشت. او یکی از سه «موسی» بود که آیت‌الله خویی آرزو کرده بود ای‌کاش در نجف مانده بودند. نقطه اوج زندگی موسی صدر، مهاجرت به لبنان بود. این مهاجرت، موسی صدر را از یک آقازاده فاضل به رهبر شیعیان لبنان تبدیل کرد. تا قبل از امام‌موسی صدر، شیعیان در پایین‌ترین مرتبه اجتماعی و شغلی لبنان بودند. حضور امام‌موسی در لبنان چنان مؤثر بود که سال‌ها بعد حسن نصرالله گفته بود: «من پرچم موسی‌صدر را بلند کردم». این امام‌موسی صدر بود که مجلس شیعیان عراق را تاسیس کرده بود و او بود که با تاسیس ده‌ها مرکز فرهنگی و خیریه توانست بسیاری از خانواده‌های شیعه را از فقر مالی و فرهنگی نجات دهد. نا‌گفته پیداست که فعالیت‌های امام‌موسی صدر صرفا محدود به شیعیان لبنان و حتی شیعیان نبود. او سعی می‌کرد تا با جریان‌های مختلف فکری و دینی ارتباطش را حفظ و تمرکزش را روی مصالح مشترک بنا کند. این مصلحت مشترک در وجه ایجابی‌اش، همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان و گروه‌های مختلف فکری بود و در وجه سلبی‌اش، مبارزه با رژیم‌صهیونیستی. موسی صدر خطر رژیم‌صهیونیستی را بسیار زود درک کرده بود و به همین جهت نیز در سخنرانی معروفش گفته بود: «رژیم‌صهیونیستی، شر مطلق است». رژیم‌صهیونیستی ضد‌اسلام، ضد‌مسیحیت، ضد‌ایمان، ضد‌قومیت عربی، ضد‌انسانیت و ضد‌میهن است. بدتر از رژیم‌صهیونیستی در جهان وجود ندارد. ما رژیم‌صهیونیستی را شر مطلق می‌دانیم. بدتر از رژیم‌صهیونیستی در جهان وجود ندارد. اگر رژیم‌صهیونیستی و شیطان با یکدیگر بجنگند، ما در کنار شیطان می‌ایستیم. اگر رژیم‌صهیونیستی با چپ بجنگد، ما درکنار چپ خواهیم ایستاد. اگر رژیم‌صهیونیستی با راست بجنگد، در کنار راست خواهیم ایستاد. این است معنای «رژیم‌صهیونیستی شر مطلق است». من شخصا در حد مطالعاتم هیچ نهادی را خطرناک‌تر از رژیم‌صهیونیستی نمی‌شناسم. امام‌موسی صدر در مسیر تحقق این آرزو در سال 1357در لیبی و به دستور معمر قذافی ربوده شد. به‌واقعیت پیوستن آرزوی او و آرزوی بازگشت او اما همچنان در سینه شیفتگان او زنده است.
