رصدخانه ملی پروژه عظیمی است که قرار است تابستان سال آینده افتتاح شود. حبیب خسروشاهی، مجری رصدخانه ملی ایران در برنامه «راهنمای مسافران کهکشان» درباره جزئیات این پروژه بزرگ می‌گوید: گنبد تلسکوپ 4/3متری در قله گرکش شهرستان کاشان نصب شده است، هر چند که هنوز به اتمام نرسیده اما قرار است تا پایان فصل کاری امسال کار این گنبد هم به پایان برسد.
مجری رصدخانه ملی ایران با اشاره به اینکه بین 6تا 7ماه به پایان این پروژه باقی مانده است، گفت: اینکه چقدر از پروژه باقی مانده بستگی به این دارد که چه تعریفی از پروژه داریم. هدف اصلی ما رسیدن به نخستین نور است، نخستین نور در سایت که تابستان سال آینده قرار است اتفاق بیفتد. اما قبل از اینکه به نخستین نور در سایت برسیم باید چند کار انجام بدهیم. اول از همه رسیدن به نخستین نور تکنیکی یا فنی یا تست کارخانه که این مورد به‌زودی انجام خواهد شد. در این مرحله آزمون‌های حرکتی تلسکوپ در کارخانه انجام می‌شود. بعد از این مرحله چند آزمایش دیگر صورت می‌گیرد تا درنهایت قطعات تلسکوپ از هم باز شده و بالای قله دوباره به هم وصل شوند.
به گفته خسروشاهی یکی از ویژگی‌های مهم این تلسکوپ این است که کاملا در داخل کشور ساخته شده است که البته نه فقط تلسکوپ که کل این پروژه ایرانی است: یکی از برنامه‌های راهبردی رصدخانه ملی این بود که به‌عنوان یک سرریز فناوری این پروژه به صنعت کشورمان، همه کارهای آن در داخل کشور انجام شود. بنابراین کل این رصدخانه از طراحی و ساخت گنبد، توسط یک شرکت ایرانی انجام شده و چیزی که حالا قابل مشاهده است، حاصل 4ماه کار روی قله است.
مجری رصدخانه ملی در توضیح اینکه چرا برای ساخت این پروژه قله گرکش انتخاب شده، گفت: مکان رصدخانه باید حتما در جایی مرتفع و ترجیحا بالای لایه وارونگی یعنی بالای 2500متر باشد. در تصاویر رصدخانه مشخص است که آسمانی کاملا آبی است. پارامترهای زیادی در انتخاب مکان دخیل است: ارتفاع، دید نجومی، میزان صافی آسمان، همینطور خشکی و رطوبت و جهت و سرعت باد. قله گرکش همه این ویژگی‌ها را داشت.
تلسکوپی که در رصدخانه ملی استفاده می‌شود تلسکوپ 4/3متری از نوع کاسگرین است. یکی از ویژگی‌های مهم این تلسکوپ این است که می‌تواند همزمان 3ابزار نجومی را پشتیبانی کند. وزن آینه اصلی این تلسکوپ 4تن و وزن آینه دوم 60کیلوگرم است.
به گفته خسروشاهی فقط برای ساخت آینه تلسکوپ 5سال زمان صرف شده و این زمان را برای ساخت تلسکوپ رصدخانه ملی عادی و جهانی خواند.
افتتاح رصدخانه‌ملی ایران در تابستان آینده
در همینه زمینه :
