عقبنشینی مجلس از یک تصمیم انتخاباتی
بهنظر میرسد موج انتقادات به افزودن شرط سنی به شرایط کاندیداهای ریاستجمهوری در طرح انتخاباتی مجلس، بهارستان را قانع به عقبنشینی از این ایده جنجالی کرده و جمعی از نمایندگان را بر آن داشته که این پیشنهاد انتخاباتی را اصلاح کنند. اگرچه کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات به تصویب رسیده، اما جزئیاتش همچنان محل ارزیابی و بررسی کمیسیون شوراها بهعنوان کمیسیون تخصصی است و اولین زمزمهها در اصلاحش هم درباره حذف بند محدودیت سنی از سوی بهارستاننشینان است. در همین راستا هم محسن زنگنه، نماینده تربتحیدریه دیروز در حساب کاربریاش در توییتر نوشت: «پیشنهاد حذف بند مربوط به محدودیت سن رئیسجمهور را در سامانه مجلس ثبت کردم. حداقل سن 45 سال تمام و حداکثر سن 70سال تمام در هنگام ثبتنام. این بند اولا مغایر با بیانیه گام دوم است و ثانیا احتمال تغییر قانون در دورههای آتی به تناسب شرایط نامزدها وجود دارد.» مجلس یازدهم آبانماه با 160رأی موافق در برابر 72رأی مخالف، به کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات ریاستجمهوری، نخستین گام انتخاباتیاش را برداشت؛ گامی که از همان لحظه تصویب با واکنشهای بسیاری در داخل و خارج از بهارستان همراه شد. از همان زمان تصویب کلیات این طرح فریادهای طیف پایداریها و شماری از نمایندگان حامی دولت از درون بهارستان در اعتراض به شائبه سیاسی طرح برای محدودشدن کاندیداهای 1400را بهدنبال داشت.
انتقادات به محدود شدن کاندیداها بر چه اساسی است؟
در همان نشست قریب به 2هفته گذشته بهارستان که کلیات طرح مذکور تصویب شد، احمد نادری، نماینده تهران در مخالفت با کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات، گفت: حسن این طرح این است که هر کسی نمیتواند در انتخابات ثبتنام کند و این کار شورای نگهبان را راحتتر میکند، ولی عیبش این است که این طرح شائبه مهندسیکردن انتخابات توسط مجلس را ایجاد میکند. او افزود: چرا باید مجلس انقلابی به این شائبه دامن بزند که بگویند مجلس به نفع افراد خاصی میخواهد انتخابات را مهندسی کند؟ بهخصوص که این شرایط بهصورت سلیقهای و نه کارشناسی نوشته شده است؛ مثلا سن داوطلبان بین 45تا 70سال پیشبینی شده است. چرا 40سال درنظر گرفته نشده است؟ مقام معظم رهبری زمانی که رئیسجمهور شدند، 42ساله بودند! البته او در بیان این مخالفت تنها نبود و نصرالله پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل90نیز در اینباره هشدار داد: این طرح نهتنها ابهامات را برطرف نکرده، بلکه بر ابهامات افزوده. ما باید شاخصهای کیفی را درنظر بگیریم. چرا دبیر شورای امنیت ملی و مجمع تشخیص مصلحت نظام میتوانند کاندیدا شوند، ولی اعضا نمیتوانند؟ چرا سرلشکر میتواند و سرتیپ نمیتواند؟
البته انتقادات به بازه سنی 40تا 70سال برای کاندیداها محدود به مجلس نبود و بهرغم تأکید حامیان طرح بر ارتقای سطح کاندیداها، برخی از سیاستمداران هم به نقد این اقدام مجلس پرداختند؛ چنانکه محسن رضایی که تجربه کاندیداتوری چند دوره انتخابات ریاستجمهوری را دارد، در صفحه اینستاگرامش در نکوهش این اقدام مجلس نوشت: «مهمترین عامل عبور کشور از مشکلات کنونی و بقای نظام، به انتقال درست و بهموقع مسئولیتهای بیننسلی بستگی دارد. متأسفانه انحراف از 30سال پیش شروع شد و انتقال بیننسلی از نسل اول به دوم صورت نگرفت! سپس این انحراف به نسل سوم و چهارم کشیده شد.» رضایی ادامه داد: «بهطوری که امروز معیار جوان بودن را زیر 45سال تعیین میکنند؛ درحالیکه معیار جوان بودن در دهه اول انقلاب زیر 30سال بود. نسل اول برای آنکه خودش در قدرت بماند و از ورود نسل دوم جلوگیری کند، مرتب معیار جوان بودن را بالا برده است. محدود کردن سن به ۴۵سال در رقابت انتخابات ١۴٠٠ اشتباه بزرگی است.» طرح 11مادهای اصلاح قانون انتخابات در موارد مختلفی محل نقد و نگرانی طیفهای سیاسی کشور قرار گرفته است. درحالیکه بنای طرح محدودکردن شرایط کاندیداتوری برای انتخابات ریاستجمهوری با شعار ارتقای سطح کاندیداها و کاهش شمار داوطلبان فاقد صلاحیت در زمان ثبتنام است، اما محدودکردن دایره کاندیداها و شرایط کاندیداتوری به جمعی خاص و دارای رزومه مشخص از مهمترین نقدهای وارد به آن است.
درنظرگرفتن شرط سنی 45تا 70سال از یکسو و با تأکید بر قید داشتن 8سال سابقه مدیریتی در مناصب تراز اول حاکمیتی از سوی دیگر هم راه را برای ورود کاندیدای جوان ناهموار کرده است و هم عملا دایره شرایط کاندیداتوری را به جمع مشخص و قلیلی محدود میکند که در نسل اول انقلاب خلاصه میشوند.