آموزش فقط برای بچه‌ها نیست

پوران درخشنده|نویسنده و کارگردان سینما:

وقتی بحث آموزش مطرح می‌شود خیلی‌ها یاد آموزش‌وپرورش می‌افتند و موضوع را منحصر به کودکان و نوجوانان می‌دانند. عده‌ای هم شاید ماجرا را تا سطح آموزش عالی ارتقا دهند و ذهنشان سمت نهاد دانشگاه و جوان‌های دانشجو برود. در اهمیت مدرسه و دانشگاه و نقشی که در آموزش کودکان، نوجوانان و جوان‌ها دارند، تردیدی وجود ندارد. اینکه این آموزش در حال حاضر در چه سطحی صورت می‌گیرد و تا چه اندازه می‌توان آن را رضایتبخش دانست و کاستی‌ها کجاست هم موضوع بسیار مهمی است. اما آنچه در این یادداشت می‌کوشم به آن بپردازم بحث آموزش بزرگسالان است. بحثی که معمولا به حاشیه رانده و به فراموشی سپرده می‌شود. وقتی به شکلی ریزبینانه سراغ معضلات اجتماعی می‌رویم متوجه می‌شویم که بخش قابل توجهی از چالش‌ها به ندانستن‌های بزرگسالان باز می‌گردد. آموزش فقط برای بچه‌هایی که مدرسه می‌روند و جوان‌هایی که در دانشگاه‌ها تحصیل می‌کنند، نیست. براساس باوری قدیمی، هنوز بسیاری تصور می‌کنند بزرگسالان نیازی به آموزش ندارند. گویی افزایش سن و سال به تنهایی می‌تواند فرد را به «دانایی» مورد نظر برساند و تنها این کم‌سن و سال‌ها هستند که باید آموزش ببینند.

نتیجه این رویکرد به مسئله‌ای می‌انجامد که بسیار نگران‌کننده است. اینکه فرد بزرگسال می‌تواند هر آموزه غلط و نادرستی را به فرزندش القا کند و بر آن اساس به تربیت او بپردازد. فردی که با تربیت سنتی در دهه‌های قبل کودکی و نوجوانی‌اش را پشت سر گذاشته، تصور می‌کند می‌تواند با همان روشی که خودش بزرگ شده، فرزندش را تربیت کند. آن هم در حالی که تفاوت نسل‌ها و نگاه و رویکردشان به زندگی امری بدیهی به‌نظر می‌رسد. گاهی وقت‌ها که این تفاوت نسل‌ها نمود می‌یابد، عده‌ای با نگاهی نوستالژیک به «گذشته» می‌نگرند و هر آنچه در «حال» می‌گذرد را یکسره باطل می‌دانند. نکته تاسف‌برانگیز اینکه گاهی این اتفاق توسط افرادی رخ می‌دهد که به تریبون‌های عمومی دسترسی دارند و معنایش تسری دیدگاه‌هایی غلط در سطحی گسترده است که می‌تواند به آسیب‌های زیادی منجر شود. برای رسیدن به آینده‌ای بهتر و برای تامین آتیه فرزندانمان نمی‌توانیم خودمان را بی‌نیاز از دانش و آموزش بدانیم. جدی گرفتن بحث آموزش میان بزرگسالان همان‌قدر اهمیت دارد که در مورد درس و دانشگاه فرزندانمان حساس هستیم و اساسا در دنیای امروز بدون گسترش دانایی و به روزشدن نمی‌توان به آینده‌ای روشن امید بست.