وداع با 2 نگارگر ایرانی در پاریس و تهران

مهرداد طبرسی ـ روزنامه نگار


  طوبای پرویز اسکندرپور


2چهره برجسته نگارگری ایرانی در روزهای اخیر دنیای هنر را ترک کردند؛ پرویز اسکندرپور و عباس معیری.
پرویز اسکندرپور از شخصیت‌های دانشگاهی ایران در حوزه نگارگری بود که سال‌های زیادی را به تدریس در دانشگاه‌های گوناگون گذراند و شاگردان بسیاری در کارگاه‌ها و کلاس‌های او هنر نگارگری ایرانی را آموختند. در عین حال، کتاب‌های آموزشی پرویز اسکندرپور راهنمای هنرمندان جوان بسیاری در طول این سال‌ها بوده است. «گل‌های ختایی، قالی، کاشی، تذهیب»، «طوبای گل و مرغ» و «صور خیالی، صور حیوانی، صور نباتی، مصنوعات بشری، صور جمادی»، «اسلیمی و نشان‌ها» از کتاب‌های او در مجموعه «آیین هنر و آموزش نقاشی ایرانی» است که به‌عنوان کتاب‌های آموزشی در هنر نگارگری ماندگار خواهد بود. نام اسکندرپور در شمار نقاشان انقلاب اسلامی نیز آمده، ارائه شکلی از نقاشی انقلاب و دفاع‌مقدس با ویژگی‌های نگارگری ایرانی وجه تمایز او در میان نقاشان دهه 60 و 70 است. علاوه بر این، او در ساخت و طراحی و نظارت بر اجرای ضریح اماکن مقدسه بسیاری، به‌ویژه در عتبات عالیات، نقش داشته و بسیاری از فرش‌ها، ضریح‌ها، کاشی‌ها و... محصول خلاقیت‌ها و هنرمندی‌های او بوده است. پرویز اسکندرپور در سال‌های اخیر بیشتر مشغول تدریس و برنامه‌های کارگاهی در دانشگاه تربیت مدرس بود. در ایام کرونا که بسیاری از کارگاه‌ها و کلاس‌ها تعطیل بود یا به شکل غیرحضوری برگزار می‌شد، او به اصرار مسئولان دانشگاه تربیت مدرس ملزم به حضور در دانشگاه شد و در نهایت به‌دلیل ابتلا به کرونا در 61سالگی درگذشت.

  نگارگری ایرانی در قلب هنر مدرن


عباس معیری در خارج از ایران نام و آوازه بیشتری داشت و یکی از چهره‌های بین‌المللی هنر ایران و نگارگری ایرانی در آنسوی مرزها بود.
معیری از سال‌های جوانی پس از اخذ مدرک دیپلم از هنرستان هنرهای زیبای تهران برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و همانجا ماندگار شد. سبک متفاوت هنری او که طبیعتاً شکلی از هنر سنتی شرقی را نمایندگی می‌کرد، سبب شد تا کارهای او در فرانسه مورد توجه قرار بگیرند و جایگاهی یگانه در میان هنرمندان فرانسوی پیدا کند. عباس معیری در سال 1318در رشت به دنیا آمد. بعد به تهران آمد و در هنرستان هنرهای زیبا تحصیلات خود را ادامه داد. بعد از هنرستان به دانشکده هنرهای تزئینی رفت و در رشته مجسمه‌سازی تحصیل کرد. او در هنرستان از شاگردان حسین بهزاد بود و سرانجام بر کرسی او در هنرستان هنرهای زیبا نشست. در سال 1349ایران را به مقصد فرانسه ترک گفت و تحصیلات را در پاریس ادامه داد.
او در فرانسه نیز به تعلیم نگارگری ایرانی مشغول شد و در طول سال‌ها شاگردان بسیاری تربیت کرد. جایگاه او در میان هنرمندان فرانسوی به‌گونه‌ای بود که در سال 2016او به نمایندگی از هنر فرانسه به موزه هنرهای معاصر سئول معرفی شد. ژاک شیراک، رئیس‌جمهور سابق فرانسه، نیز از او به‌عنوان استاد هنر بخش ایران‌شهر پاریس دعوت به همکاری کرد. بازی در فیلم «سیاوش در تخت جمشید» فریدون رهنما از برگ‌های فراموش‌شده کارنامه هنری عباس معیری است. پرسه زدن در متروکه‌های تخت جمشید مسیر آینده زندگی او را تغییر داد. معیری می‌گوید: «من که همواره دفترچه نقاشی خود را همراه داشتم، در دوره فیلمبرداری، از سنگ‌ نگاره‌های تخت جمشید روبرداری و طراحی می‌کردم و همان، پایه‌گذار شیوه‌ای شد که بعد در نقاشی و مجسمه‌سازی انتخاب کردم». در سال 1397نمایشگاهی از آثار معیری در گالری شیرین برگزار شد و مجموعه‌ای از آثار او از دهه 49 تا امروز آنجا به نمایش درآمد. عباس معیری بامداد شنبه سوم آبان در بیمارستان سن‌ژوزف پاریس درگذشت.