سختگیری در حمام‌ها و قهوه‌خانه‌ها
دستور‌العمل‌های بهداشتی برای غذا و استحمام مردم اجباری می‌شود
احسان بهرام غفاری
داشتن ویترین زیبا، ممنوعیت استفاده از گوشتکوب چوبی و عدم‌پاک‌کردن استکان و نعلبکی با دستمالِ روی شانه قهوه‌چی یا شاگردش از قوانین بهداشتی تصویب‌شده برای قهوه‌خانه‌ها و دیزیپزها بود که در آبان‌ماه سال42 تصویب شد. در این آیین‌نامه آمده بود که قهوه‌چی و شاگرد او باید روپوش سفید داشته، هر روز ناخن‌های خود را کوتاه کرده و چندین بار در روز، دست و صورت خود را با صابون بشویند. انداختن قالی یا قالیچه روی میزها ممنوع و کف مغازه باید حتما موزائیک شده و چاه خروج فاضلاب داشته باشد. استفاده از تهویه اجباری شد و قهوه‌خانه باید دارای مستراح تمیز مجهز به سیفون باشد. استفاده از تشت برای شست‌وشوی ظروف ممنوع بوده و ظروف باید با آب‌گرم و صابون شسته و در کلر ضدعفونی شوند. قهوه‌خانه باید دارای یخدان و یخچال باشد تا مواد خوراکی در آنها نگهداری شود. شاگرد قهوه‌چی باید قبل از شروع کار و بعد از رفع حاجت، حتما دست‌های خود را با صابون شسته و لباس تمیز داشته باشد.
مشت‌ومال ممنوع شد
در مهرماه سال42، مقامات بهداشتی اعلام کردند که زین پس هیچ گرمابه‌ای حق مشت‌ومال مشتریانش را نداشته و درصورت دیده‌شدن چنین مواردی، اقدام خواهد شد. مقامات بهداشت دلیل این بخشنامه را ضایعاتی اعلام کردند که مشت‌ومال بر اعصاب، نخاع، عروق و مهره‌های مفاصل استخوانی مشتری گذاشته و اثرات جبران‌ناپذیری خواهد داشت. در همین راستا پزشکان اعلام کردند که به‌دلیل خشن‌بودن این عمل و غیرعلمی بودن آن، اعصاب، عضلات، عروق و مهره‌ها و استخوان‌ها ضررهای غیرقابل جبرانی دیده و منجر به واریس نیز خواهد شد. از طرفی پیشنهاد این پزشکان این بود که دلاکان و شاگردان حمام‌های عمومی و نمره، فنون ماساژ را یاد گرفته تا برای آرام‌بخشی به مشتری از این مقوله به‌جای مشت‌ومال و خشونت استفاده کنند! زیرا نه صدمه‌ای وارد می‌کند و هم علمی بوده و حس آرام‌بخشی مفیدی برای حمام‌رونده ایجاد می‌کند. اگرچه این قانون به همه گرمابه‌ها ابلاغ شده بود اما مشت‌ومال، مشتری ثابت خودش را داشت و هیچ‌گاه از حمام‌ها و گرمابه‌ها حذف نشد و گاهی به‌شکل پنهان و گاهی کاملا آشکار برای مشتری‌ها صورت می‌گرفت.
