پشت پرده کمبود نان در ارومیه

 محمد کاموس- دبیر گروه ایرانشهر

 نرخ نان در چند‌ماه گذشته در بسیاری از استان‌های کشور ازجمله خراسان شمالی، کرمان، آذربایجان‌شرقی، لرستان و ایلام افزایش یافت، اما فقط حدس و گمان درباره گران شدن نان کافی بود تا ارومیه و چند شهر دیگر در آذربایجان‌غربی با حاشیه‌های زیادی روبه‌رو شوند. صف‌های طولانی جلوی نانوایی‌ها، کاهش ساعت کار نانوایی‌ها و کمیاب شدن این قوت غالب، بازار شایعات را هم درباره چرایی ماجرا گرم کرد؛ از مناقشه قره‌باغ گرفته تا کاهش سهمیه آرد، کمبود سوخت، گرانی حمل‌ونقل و افزایش مصرف مردم، دلایلی بود که برای این اتفاق به صورت شایعه ذکر می‌شد. مسئولان ارومیه اما معتقدند همه‌‌چیز یک بازی و حاشیه بوده و حالا با نظارت چند روزه شرایط به حالت عادی بازگشته است.

نان گران نمی‌شود، مردم نگران نباشند
رئیس اتحادیه نانوایان ارومیه با اشاره به شایعه گران شدن نان توضیح می‌دهد: «مدتی پیش اتحادیه آرد و نان تهران اعلام کرد که در سال1400 قیمت گندم باید تا 4هزار تومان افزایش یابد. در پی این خبر شایعاتی درباره گران شدن نان در ارومیه هم منتشر شد و مردم با نگرانی جلوی نانوایی‌ها صف کشیدند.» الله‌وردی حسن‌زاده در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به اینکه آخرین افزایش قیمت نان در این شهرستان مربوط به آبان سال گذشته است، گفت: «طبق نرخ‌نامه سال گذشته قیمت نان لواش 240و بربری و سنگک 1500تومان است و فعلا هیچ تصمیمی برای افزایش قیمت نان نداریم.» وی تأکید می‌کند هیچ کمبودی در زمینه آرد و نان وجود ندارد و بعد از گذشت چند روز، اوضاع در ارومیه تقریبا عادی است.

تعطیلی آزادپزها و افزایش تقاضا در بخش دولتی
با این همه گزارش‌های مردمی حاکی از افزایش قیمت نان در برخی نانوایی‌های آزادپز در روزهای گذشته بوده است. نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی که در روزهای گذشته از نانوایی‌های ارومیه بازدید میدانی داشته است، درباره اتفاقی که در  این شهرستان افتاد به همشهری می‌گوید: «با افزایش قیمت گندم، افزایش قیمت آرد هم طبیعی است و به همین دلیل، برخی نانوایی‌های آزادپز نتوانستند خود را با این شرایط وفق دهند و دخل و خرج‌شان را یکی کنند؛ بنابراین یا قیمت‌ها را افزایش دادند یا واحد خود را تعطیل کردند. در نتیجه تقاضا در بخش نانوایی‌هایی که آرد یارانه‌ای دریافت می‌کنند، افزایش یافت و صف‌های طولانی جلوی آنها شکل گرفت.» سلمان ذاکر تأکید می‌کند که با افزایش سهمیه آرد یارانه‌ای، دوشیفته شدن برخی واحدها، نظارت جدی‌تر و استفاده از نانوایی‌های سیار، مشکل کمبود نان در ارومیه حل شده است. او درباره به‌وجود نیامدن مشکل در شهرهای دیگر کشور هم توضیح می‌دهد: «در شهرهای دیگر نان گران شد و نانوایی‌های آزادپز به روال سابق کار خود را انجام می‌دادند، اما در ارومیه هیچ افزایش قیمتی درباره نان نداشتیم. نان نباید گران شود، دولت هم باید یارانه‌ای درنظر بگیرد تا نانوایی‌ها با مشکل کمتری مواجه شوند.» او شایعه مناقشه قره‌باغ را هم بر وضعیت نان در ارومیه بی‌تأثیر می‌داند و معتقد است اگر قرار بود این تأثیر را شاهد باشیم باید ابتدا در استان‌های نزدیک‌تر به مرز یعنی آذربایجان‌شرقی و اردبیل چنین اتفاقی می‌افتاد.

شناسایی نانوایان متخلف
هرچند رئیس اتحادیه نانوایان ارومیه تأکید کرده بود هیچ کمبودی در زمینه آرد و نان وجود ندارد، اما پیش از این یکی از متولیان آرد استان، فروش سهمیه آرد یارانه‌ای در بازار آزاد و پخت نان کمتر را دلیل کمبود نان در ارومیه اعلام کرده بود. تخلف برخی نانوایان در روزهای گذشته موضوعی است که فرماندار ارومیه هم آن را تأیید می‌کند.  علیرضا ملامحمدی‌زاده از تخلف‌هایی چون کند کردن دور تنور برای انتظار بیشتر مردم، کاهش ساعات کار و تخلف از قوانین و مواردی از این دست به‌عنوان شیطنت‌ از سوی برخی واحدها یاد می‌کند که با هدف بحرانی نشان دادن اوضاع و گران شدن نان صورت گرفت. او از شناسایی واحدهای متخلف در چند روز گذشته و رسیدگی به تخلف آنها در آینده‌ای نزدیک خبر می‌دهد و به همشهری می‌گوید: «اگر با این تخلف‌ها برخورد نمی‌کردیم، ممکن بود برخی واحدها هر بار بخواهند نان را به بهانه‌ای گران کنند.فعلا تصمیمی بر افزایش قیمت  نداریم؛ زیرا مردم دیگر توان گرانی نان را ندارند.» ملامحمدی‌زاده دغدغه نانوایان و افزایش هزینه‌های تولید را هم فراموش نکرده است و در این‌باره توضیح می‌دهد: «800نانوایی لواش‌پز در ارومیه آرد یارانه‌ای دریافت می‌کنند. هر کدام از این نانوایی‌ها اگر 3نفر شاغل داشته باشند، حداقل معیشت 2400خانوار به نانوایی وابسته است؛ به همین دلیل ضرر نکردن نانوایی‌ها هم برای ما مهم است و به فکر افزایش سهمیه تا جایی که منجر به سوءاستفاده نشود، خواهیم بود.» او از افزایش سهمیه آرد 630واحد خبر می‌دهد که منجر شده شرایط در ارومیه به روال عادی بازگردد.
    شهروندان ساکن در ارومیه هم در یکی، دو روز گذشته از عادی شدن شرایط خبر می‌دهند و تأکید می‌کنند نان با نرخ مصوب در نانوایی‌های سراسر شهر عرضه می‌شود. شهرستان ارومیه بیش از یک میلیون نفر جمعیت دارد و بنابر اعلام اتحادیه نانوایان، روزانه 32میلیون قرص نان در شهر ارومیه پخت می‌شود که درصورت مدیریت صحیح پاسخگوی نیاز جمعیت است.