نقاشی تهران خاکستری

زینب زینال‌زاده ـ روزنامه‌نگار



تماشای رنگ‌های زیبا سبب افزایش سلامت روانی مردم در جامعه می‌شود. این یک مبحث روانشناسی است و اکثر فعالان حوزه علم روانشناسی آن را پذیرفته‌اند. تهران، در مقایسه با شهرهای بزرگ دنیا و حتی کشور، سهم کمی از پالت رنگی دارد و به همین دلیل اکثر شهروندان، این شهر را خاکستری می‌بینند و معرفی می‌کنند. برای رنگی شدن تهران نیاز به انجام کارهای بزرگ نیست. با یک طرح زیبا و نقاشی جذاب و استفاده از چند طیف رنگی و البته نیروهای خلاق که اگر تحصیلکرده رشته‌های هنری هم باشند، تهران زیباتر و رنگین‌تر می‌شود؛ اقدامی که سازمان زیبا‌سازی‌ در آن پیشقدم شده است و تلاش می‌کند با تدوین پالت رنگی برای تهران و ایجاد فضای مناسب برای شکوفایی استعداد و خلاقیت نسل تحصیلکرده، زندگی در تهران لذتبخش‌تر شود.

رنگ‌آمیزی المان‌های شهر
نخستین بار رنگ‌آمیزی شهر از نیمکت بوستان‌ها شروع شد. عده‌ای جوان خوش‌ذوق با حمایت مسئولان سازمان زیباسازی شهر تهران، رنگ و قلم‌مو به‌دست گرفتند و نیمکت بوستان‌ها را رنگ‌آمیزی کردند و روی برخی هم طرح‌هایی از گل و ماهی کشیدند. مدتی بعد دامنه استفاده از رنگ گسترده‌تر شد و این‌بار المان‌های شهری هدف رنگ‌آمیزی قرار گرفتند. استقبال از این اقدامات به حدی بود که متولیان زیباسازی شهر تهران رنگ‌آمیزی جداره‌های شهری و دیوارها را در دستور کار قرار دادند. محله هرندی در سیبل قرار گرفت و نخستین جایی بود که خانه‌هایش با رنگ‌های آبی، زرد، قرمز، سبز و... رنگ‌آمیزی شدند و نور امید در دل اهالی تابید. خلاصه همه‌‌چیز برای رنگی شدن پایتخت ایران فراهم شده است و هر چه جلوتر می‌رویم شاهد تحولات بزرگی در زیباسازی تهران هستیم. هر چند این تحول برای کلانشهری چون تهران لازم و ضروری است اما به گفته لاله کاظمی، معاون هماهنگی امور مناطق سازمان زیباسازی شهر تهران، زیباسازی باید در راستای حذف اغتشاشات بصری باشد نه ایجاد آشفتگی. او می‌گوید: «می‌پذیریم تهران شهری است که نیاز به رنگ دارد اما استفاده سلیقه‌ای و خودسرانه از رنگ در هرجای این شهر، نه‌تنها زیبایی در پی نخواهد داشت بلکه سبب آشفتگی می‌شود. رنگ درصورتی می‌تواند باعث شادابی و حس خوب شود که درست و بجا مورد استفاده قرار گیرد.» کاظمی به پالت رنگی شهر تهران اشاره و عنوان می‌کند: «برای ایجاد فضای آرام بخش در تهران، شیوه‌نامه پالت رنگی شهر تهران تدوین و به مناطق ابلاغ شده است. براساس این شیوه‌نامه برای هر یک از المان‌ها، مبلمان شهری و جدارها، اصول رنگ‌آمیزی پیش‌بینی شده است تا از ایجاد اغتشاشات بصری در پایتخت جلوگیری شود.» معاون هماهنگی امور مناطق سازمان زیباسازی شهر تهران به موفقیت‌آمیز بودن رنگ‌آمیزی محله هرندی اشاره و عنوان می‌کند: «چنین فضاهایی که به نوعی دچار آسیب اجتماعی هستند، نیاز به توجه بیشتری دارند و استفاده از چند رنگ زیبا و چشم‌نواز می‌تواند امید را به اهالی بازگرداند. محله هرندی طرح موفقی است که می‌توان دستاوردهای آن را به سایر محله‌ها و حتی مناطق تعمیم داد.»
کاظمی با تأکید بر استفاده از رنگ در شهر می‌گوید: «امروز رنگ رکنی از شهرهای بزرگ و مهم محسوب می‌شود اما رعایت اصول در استفاده از پالت رنگ نباید فراموش شود.»

دیوارنگاری به همت جوانان
کار زیباسازی شهر تهران به استفاده از رنگ خلاصه نمی‌شود و متولیان زیباسازی شهر تهران با حمایت از دانشجویان رشته‌های گرافیک، طراحی و نقاشی، طرح دیوارنگاره‌هایی در تهران اجرا کرده‌اند که می‌توان به دیوارنگاری تقدیر از کادر درمان در بزرگراه حکیم که به تازگی رونمایی شده است، اشاره کرد. طرحی که مورد اقبال مردم و مسئولان قرار گرفت. اجرای طرح دیوارنگاری روی پایه پل‌های سواره و پیشانی و جداره ورودی تونل‌ها مانند تونل توحید و نیایش شاید جدیدترین کاری است که سازمان زیباسازی در دستور کار خود قرار داده است. به گفته فرزاد طالبی ، معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی شهر تهران، قرار است به همت دانشجویان پایه پل‌های تقاطع بزرگراه نواب با خیابان امام خمینی(ره)، بزرگراه نواب، مسیر شمال به جنوب، پایین‌تر از تقاطع خیابان مرتضوی، بزرگراه کردستان، مسیر جنوب به شمال، بعد از پل بزرگراه همت، خیابان ملاصدرا و پل ابوسعید، نقاشی شوند. او می‌گوید: «زیباسازی فضاهای عمومی شهر و فراهم کردن بستر مناسب برای حضور و مشارکت هنرمندان اهداف اجرای طرح دیوارنگاری روی پایه پل‌های سواره‌روی تهران هستند.» این فراخوان و دعوت به همکاری قرار بود شهریور‌ماه به پایان برسد اما طالبی می‌گوید: «برای اینکه بتوانیم حضور گسترده هنرمندان در این فراخوان را داشته باشیم، فرصت ثبت نام و ارسال طرح‌های اولیه را تمدید کردیم و هنرمندان می‌توانند ایده‌های خود را در قالب طرح تا 14مهرماه ارائه 
دهند.»فضای ایجاد شده زیر پل‌های سواره‌رو در سال‌های اخیر برای حضور مردم بهسازی شده‌اند و این روزها با عنوان پاتوق از آنها یاد می‌شود. پل سیدخندان و کریم‌خان زند، نمونه‌های موفق مدیریت شهری در استفاده بهینه از فضاهای شهری هستند.


رنگ‌آمیزی تهران با استفاده از اطلس
 الهام فخاری- عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران
درخصوص رنگ‌آمیزی المان‌ها و مبلمان و حتی پل‌های سواره و عابران پیاده شهر تهران این سؤال که چرا و چگونه می‌خواهیم از رنگ در شهر استفاده کنیم باید مدنظر قرار گیرد. رنگ از یک سو سبب زیبایی بصری می‌شود و از سوی دیگر منجر به کاهش آثار برخی از آسیب‌ها می‌شود. در محله‌های آسیب‌دیده (هرندی) رنگ موجب می‌شود مردم در دل آسیب زندگی در محیطی زیبا را تجربه کنند. برای رسیدن به نتایج مطلوب استفاده از رنگ در شهر، نیاز به یک اطلس فرهنگی و اجتماعی است. اطلسی که نیازها، ظرفیت‌ها و کمبودهای محله‌ها در آن مشخص شده است و با استناد به اطلاعات احصا شده می‌توان رنگ‌آمیزی را مدیریت و زیبایی بصری در جای جای تهران ایجاد کرد.


اقدام خوب مدیریت شهری در زیباسازی
 بهرام کلهرنیا- استاد گرافیک
رنگ علاوه بر نشاط سبب شادی می‌شود. بنابراین شاد بودن و شاد زندگی کردن حق همه مردم است و متولیان شهر موظفند کارهایی که سبب ایجاد شادی در جامعه می‌شود را سرلوحه کارهایشان قرار دهند. برای ایجاد حس خوب زندگی در جامعه نیاز به انجام کارها و اجرای برنامه‌های بلندمدت نیست. گاهی اوقات با استفاده از یک طرح ساده و خلاقانه مانند نقاشی دیواری یا رنگ‌آمیزی چند المان در شهر، این امر محقق می‌شود؛ کاری که این روزها در دستور کار سازمان زیباسازی شهرداری تهران قرار گرفته است و قطعاً با استفاده از ظرفیت و پتانسیل جوانان تحصیلکرده می‌توان شاهد تهرانی زیبا برای زندگی بود.


مشارکت دانشجویان در رنگ‌آمیزی شهر
 بهمن عبدی- استاد کاریکاتور
 تهران برای اینکه به یک شهر و محیط شاداب تبدیل شود و مردم از بودن و زندگی کردن در آن حس خوبی داشته باشند، حتماً نیازمند رنگ است. وجود المان‌های رنگی . استفاده از احجام متنوع در افزایش شادابی و نشاط شهروندان مؤثر است و در سال‌های اخیر سازمان زیباسازی حرکت رو به جلویی را شروع کرده و با دعوت از هنرمندان رشته‌های مختلف هنری ازجمله گرافیک و طراحی و نقاشی، به کلانشهر تهران رنگ داده است. استفاده از توانایی نسل تحصیلکرده حتماً تهران را به شهری با نشاط تبدیل می‌کند.