حقوق؛ خواسته اول اعتصابیون

  مرضیه ثمره حسینی  
هفتم خرداد سال 1334 تلگرافی با این مضمون از خرمشهر مخابره شد؛ «امروز کلیه کارگران گمرک خرمشهر به‌علت کمی حقوق دست از کار کشیده‌اند و کلیه امور باربری و تخلیه گمرک تعطیل است.» اعتصاب‌کنندگان خواسته‌های خود را به این شرح به اطلاع رؤسای گمرک رساندند؛ «طبق بخشنامه اداره کار، حداقل دستمزد از اول فروردین 1334، 82 ریال است. اعلیحضرت همایونی هم دستور فرمودند حقوق کارگر به همین نحو پرداخت شود. اداره گمرک از دوماه قبل تا به حال به تقاضاهای ما ترتیب اثر نداده، ناچار دست از کار کشیده، تا موقعی که عرایض ما رسیدگی نشود، از حضور در کارگاه معذوریم.»
اما دولت این قانون را منحصر به کارگران شرکت نفت کرده و باربران و کارگران روزمزد را مشمول این قانون نمی‌دانست و معتقد بود؛ «چون دستمزد باربران و کارگران گمرک خرمشهر باید از محل درآمد باربری پرداخت شود، این منبع درآمد هم به‌هیچ‌وجه حتی تکافوی تأمین پرداخت هزینه‌های جاری اداره باربری کل گمرک را نمی‌نماید، چه رسد به تفاوت احتمالی اضافی که مورد تقاضای آنها (باربران و کارگران روزمزد) است».
وزارت دارایی یک روز پس از این اعتصاب در نامه‌ای فوری و محرمانه به وزارت کار دستور داد؛ «چون امر تخلیه بار و بارگیری کشتی‌ها که به‌وسیله همین باربران و کارگران گمرک انجام می‌شود، چنانچه اعتصاب آنها ادامه پیدا کند، لطمه جبران‌ناپذیری به درآمد دولت وارد خواهد ساخت، علی‌هذا خواهشمند است فوراً به رؤسای ادارات کار خرمشهر و استان ششم [خوزستان] رمزاً دستور مؤکد تلگرافی صادر فرمایید که در این باب فوراً مداخله و نسبت به رفع اعتصاب اقدام نمایند.»
منبع: اسناد آرشیو ملی ایران، پرونده 30102/240.