کارگران ایران متحد می‌شوند

علیرضا احمدی

فروردین1325 که با اعلام اولتیماتوم ترومن، رئیس‌جمهور آمریکا، به شوروی برای تخلیه ایران آغاز شد، با یک تحول مهم در حوزه اقتصاد کشور همراه بود؛ اولین جلسه شورای عالی اقتصاد به ریاست قوام در دهمین روز از این ماه برگزار و علی امینی به عنوان دبیرکل این شورا انتخاب شد. تاسیس بانک صنعتی و معدنی ایران از سوی هیأت وزیران با هدف اداره هرچه بهتر امور کارخانه‌ها و موسسات صنعتی و معدنی و بهره‌برداری مناسب از آنها را می‌توان از پیامدهای تشکیل شورای عالی اقتصاد ارزیابی کرد.
درحالی که قوام در عرصه سیاست خارجی درگیر مذاکرات نفسگیر با سادچیکف، سفیرکبیر شوروی در ایران، برای تخلیه ایران از قوای این کشور بود، در حوزه اقتصاد، گام مهم دیگری برداشته و شورای عالی کار در دوم اردیبهشت تشکیل شد. هدف از تشکیل این شورا که کریم سنجابی به عنوان منشی آن انتخاب شد، تعیین رابطه بین کارگر و کارفرما، تهیه قانون کار، ایجاد کار و رسیدگی به دعاوی کارگران بود. 
بعد از امضای موافقت‌نامه میان هیأت نمایندگی دولت ایران و سران فرقه دمکرات در 23خرداد که به نظر می‌رسید پایان غائله آذربایجان نزدیک است، فضای اقتصادی کشور درگیر بحران دیگری شد؛ اعتصابات کارگری. در تیرماه در تمام مراکز نفتی شرکت نفت ایران و انگلیس در خوزستان، ازسوی اتحادیه کارگران، اعتصاب عمومی اعلام شد. در نتیجه میان دستجات مختلف کارگران زدوخوردهای خونین به‌وقوع پیوست. مظفر فیروز، معاون سیاسی نخست‌وزیر، به نمایندگی از دولت به خوزستان رفت و حکومت نظامی اعلام کرد. به دنبال این حوادث، در سمنان نیز میان کارگران حزب توده و کارگران مخالف زدوخورد شدیدی روی داد که به اعلام حکومت نظامی منجر شد.