پولسازهای پر زرق و برق

محمد صادق شایسته:

برای دومین سال متوالی طی یک دهه گذشته هر ده فیلم پرفروش سال بین 100فیلم پرفروش تاریخ سینما قرار گرفته‌اند. نیمی از فیلم‌های پرفروش سال گذشته بالای یک میلیارد فروخته‌اند و همگی آثاری بوده‌اند با پروداکشن‌های عظیم که به جز دو مورد بقیه با بودجه‌هایی بالای 150میلیون دلار ساخته شده‌اند. نکته جالب اینجاست که در بین این 10فیلم پرفروش 4فیلم از‌دار و دسته ابرقهرمانان کمپانی «مارول» و 5فیلم دنباله آثاری بوده‌اند که قسمت‌های قبلی‌شان طی سال‌های گذشته اکران شده‌اند و یک مورد بازسازی داریم! سهم دنیای انیمیشن یک فیلم است و سهم فیلم‌های عاشقانه هم یکی! باقی فیلم‌ها نیز یا اکشن هستند یا علمی تخیلی. نیمی از فیلم‌ها از نظر منتقدان آثار قابل دفاعی‌اند و نیمی دیگر فقط توجه مخاطبان عام سینما را جذب کرده‌اند.

جنگ ستارگان: آخرین جدای



دومین فیلم از سه گانه سوم سری فیلم‌های «جنگ ستارگان» با نام فرعی «آخرین جدای» نه‌تنها پرفروش‌ترین فیلم یک سال گذشته سینماهای جهان بوده بلکه خودش را به فهرست ده فیلم پرفروش تاریخ سینما هم رسانده است. هر چند فروش نخستین فیلم از سه گانه دوم یعنی «نیرو برمی‌خیزد» در سال 2015نزدیک به 2میلیارد و 100میلیون دلار بوده و فروش «آخرین جدای» کمی بیش از 1میلیارد و 300میلیون دلار، اما بازخوردها نشان داده که طرفداران پر و پاقرص این سری فیلم از قسمت دوم بسیار راضی بودند. اتفاقات تعیین‌کننده زیادی در «آخرین جدای» رخ می‌دهد. اتفاقاتی که قسمت سوم بسیار هیجان انگیزی را به مخاطب وعده می‌دهد. بن سولو (آدام درایور) پس از کشتن پدرش هان سولو (هریسون فورد) بیشتر به سمت و سوی نیروی تاریکی کشیده می‌شود. آخرین نیروهای مقاومت به فرماندهی پرنسس لیا (کری فیشر) در حال فرار از دست نیروهای امپراتوری کهکشان و پیدا کردن پناهگاهی برای تجدید قوا هستند، در این بین ری (دیزی ریدلی) ماموریت پیدا می‌کند به سراغ لوک اسکای واکر(مارک همیل) آخرین جدای باقیمانده که خودش را در جزیره‌ای دور افتاده محبوس کرده برود و او را برای کمک به نیروی مقاومت فرا بخواند. لوک ابتدا پیشنهاد خواهرش پرنسس لیا را نمی‌پذیرد ولی اتفاقاتی در ملاقات با ری برایش می‌افتد که شک می‌کند آیا او واقعا آخرین جدای باقیمانده است یا نه. «جنگ ستارگان: آخرین جدای» برای هواداران دو آتیشه‌اش کم نگذاشته و تقریبا هر آنچه آنها نیاز دارند را برایشان فراهم کرده، از صحنه‌های جنگی درجه یک تا لحظات احساسی تأثیرگذار و حتی حضور کوتاه استاد «یودا»! فیلم با 200میلیون دلار بودجه نه‌تنها پول خودش را درآورده بلکه همانند باقی فیلم‌های این سری فیلم باز هم کمپانی سازنده‌اش را به سودآوری چشمگیری رسانده است. «جنگ ستارگان: آخرین جدای» را رایان جانسون کارگردانی کرده است.


گرگ سلحشور 2



سال‌ها طول کشید اما بالاخره اتفاق افتاد. برای نخستین بار در تاریخ سینما فیلمی غیرآمریکایی در فهرست ده فیلم پرفروش سال سینمای جهان قرار گرفت. فیلم «گرگ سلحشور 2» به کارگردانی وو جینگ ثابت کرد سینمای چین علاوه بر اینکه بازار بی‌نظیری در صنعت سینما ایجاد کرده فیلم‌های سینمایی‌اش هم کم کم رقیب جدی فیلم‌های هالیوودی در بازار جذب مخاطب خواهند شد. این فیلم که تنها با بودجه‌ای معادل 30میلیون دلار ساخته شده توانست فروش جهانی شگفت‌آور 870میلیون دلار را کسب کند تا علاوه بر اینکه پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای چین شود به لیست 50فیلم پرفروش تاریخ سینمای جهان هم راه پیدا کند. قسمت دوم این فیلم داستان گروهی از سربازان حرفه‌ای و جنجگو به نام «گرگ سلحشور» است که ماموریت پیدا می‌کنند مردم بخش‌هایی از یک کشور آفریقایی را از چنگ مزدوران و آدمکش‌های غربی نجات دهند. صحنه‌های اکشن و جنگی فیلم بسیار تماشایی، درجه یک و البته باورپذیر است. هر چند نباید انتظار چندانی برای شخصیت پردازی دقیق و منسجم داشته باشید. اما این نکته هم بسیار جالب است که معمولا در فیلم‌های اکشن پرفروش سفیدپوستان خوش تیپ و خوش هیکل و باهوش آمریکایی یا انگلیسی به سراغ نجات مردم از دست تروریست‌ها، چینی‌ها، روس‌ها و سیاه پوستان می‌روند ولی این بار ماجرا کاملا برعکس است و همین موضوع شگفتی همه را درباره علت فروش بالای فیلم در آمریکا و کانادا چند برابر کرده است.


دیو و دلبر



هر چند نسخه به روز شده انیمیشن ماندگار «دیو و دلبر» یکی از مهم‌ترین و بهترین آثار کلاسیک دیزنی نتوانست آنطور که باید نظر منتقدان جهان را جلب کند اما دستپخت بیل کاندون، کارگردان این فیلم برای مخاطبان سینمای جهان حسابی جذاب و دیدنی از کار درآمد و با فروشی معادل 1میلیارد و 260میلیون دلار توانست دومین فیلم پرفروش در یک سال اخیر لقب بگیرد.
به اعتقاد بسیاری «دیو و دلبر» عاشقانه‌ترین انیمیشن کلاسیک کمپانی دیزنی است و بسیاری می‌ترسیدند ساخت نسخه‌ای لایو-اکشن از آن نتواند حق مطلب را آنطور که هست ادا کند اما ریسک بالای کمپانی دیزنی جواب داد و با صرف هزینه‌ای 160میلیون دلاری به سودی هنگفت از ساخت این فیلم رسید. فیلم «دیو و دلبر» نسبت به نسخه انیمیشنی آن، یک سری تفاوت‌های نسبتا مهم دارد اما اصل داستان تغییر نکرده. شاهزاده‌ای به همراه خدمتکاران و مردم شهرش توسط جادوگری طلسم شده‌اند. خدمتکاران به اشیای خانه و شاهزاده به دیوی ترسناک و خشمگین تبدیل شده است. تنها راه باطل شدن طلسم این است که یک نفر عاشق همین صورت دیو گونه و هولناک شاهزاده شود. تقریبا کسی امیدی به رخ دادن این اتفاق ندارد تا اینکه سر و کله دختری به نام بل (اما واتسون) در قصر شاهزاده پیدا می‌شود. فضا‌سازی‌ درخشان فیلم که حالتی رویاگونه به فیلم داده از مهم‌ترین ویژگی‌های نسخه جدید « دیو و دلبر» است که به اعتقاد بسیاری دلیل اصلی جذابیت آن در چشم مخاطب است.


پلنگ سیاه



یکی از فیلم‌هایی که کمتر کسی تصور می‌کرد در بین پرفروش‌ترین سینمای جهان قرار بگیرد «پلنگ سیاه» است. نخستین فیلم از مجموعه آثار ابرقهرمانی کمپانی مارول که قهرمانش سیاه پوست است. البته از «پلنگ سیاه» پیش از این در «کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی» و در قالب یک نقش فرعی رونمایی شده بود ولی فیلم مستقل این قهرمان سیاه پوست حسابی روی دیگر ابرقهرمانان مطرح را کم کرد. این فیلم با بودجه‌ای در حدود 210میلیون دلار بیش از 1میلیارد و 220میلیون دلار در دنیا فروخته و این فروش همچنان هم ادامه دارد. با این حساب «پلنگ سیاه» تبدیل شد به چهارمین فیلم پرفروش ابرقهرمانی تاریخ و رقیبان سرشناس زیادی ازجمله «مرد عنکبوتی»، «بتمن»، «هالک»، «کاپیتان آمریکا» و... را پشت سر گذاشت. اما جالب است که «پلنگ سیاه» بین منتقدان هم نمره قبولی گرفته و تقریبا بالاترین نمرات در وب سایت‌های تخصصی حوزه نقد فیلم را بین دیگر فیلم‌های ابر قهرمانی به‌خودش اختصاص داده است. رایان کولگر کارگردان جوان و خوش آتیه که خودش هم سیاه پوست است ساخت این فیلم را بر عهده داشته و بازیگرانی چون چادویک بوشمن، مایکل بی‌جوردن، لوپیتا نایونگ و مارتین فریمن در آن بازی می‌کنند. ماجرا هم از این قرار است که پادشاه تی.چالا پس از انجام ماموریتی خطیر به سرزمین خود «واکاندا» که از کشورهای فوق پیشرفته آفریقایی است بر می‌گردد تا به مردم خود خدمت کند اما متوجه می‌شود دشمنان زیاد و بسیار خطرناکی برای تخت پادشاهی او نقشه کشیده‌اند. او برای حفاظت از مردم سرزمینش ناگزیر می‌شود دوباره لباس «پلنگ سیاه» را بپوشد. با این فروش بدون شک «پلنگ سیاه»‌های بیشتری طی سال‌های آینده ساخته خواهد شد.


جومانجی: به جنگل خوش آمدید



جو جانستون نخستین بار فیلم «جومانجی» را در سال 1995و با حضور رابین ویلیامز فقید ساخت؛ فیلمی که خیلی سریع به اثری محبوب در بین نوجوانان علاقه‌مند به سینما در دهه 90میلادی تبدیل شد. با توجه به اینکه محبوبیت این فیلم طی سال‌های پس از ساخت آن همچنان حفظ شده، کمپانی سازنده‌اش دو سال پیش تصمیم گرفت 20سال پس از ساخت آن فیلم، این‌بار با بودجه‌ای در حدود 100میلیون دلار داستان دیگری با محوریت جعبه بازی شوم و پردردسر «جومانجی» بسازد و این بار نامش شد «جومانجی: به جنگل خوش آمدید» به کارگردانی جیک کاسدان. این فیلم که چند ماهی است اکرانش تمام‌شده یک سرگرمی خالص و خوش رنگ و لعاب است. چهار نوجوان دبیرستانی حین تنبیه شدن با جعبه بازی جومانجی مواجه می‌شود و با انتخاب کردن شخصیت‌هایی که در منوی بازی وجود دارد ناگهان به داخل بازی پرتاب می‌شوند. البته این بار و برخلاف فیلم اول آنها در آینده خودشان نیستند بلکه در قالب همان شخصیت‌هایی که انتخاب کرده‌اند وارد جنگلی مخوف با جانورانی خطرناک می‌شوند که باید از آن جان سالم به در ببرند. نکته هیجان انگیز ماجرا اینجاست که این چهار شخصیت همچون شخصیت‌های یک بازی هم توانایی‌های مشخصی دارند و هم عمری محدود. یعنی اگر حین بازی جانشان تمام شود دیگر امکان بازگشت به جهان واقعی را نخواهد داشت. «جومانجی: به جنگل خوش آمدید» قرار نیست چیزی بیش از یک سرگرمی هیجان انگیز و جذاب باشد و انصافا کارش را هم درست انجام داده. بازی بازیگران اصلی‌اش از دواین جانسون و جک بلک تا کوین هارت و کارن گیلن خوب و باور پذیر درآمده و فضا‌سازی‌ هم عالی است. فروش 930میلیون دلار. نوش جانش!


نگهبانان کهکشان: قسمت دوم



کمتر کسی حتی از مدیران «مارول» تصور می‌کردند از سلسله کمیک‌های مهجور و کمتر دیده شده «نگهبانان کهکشان» در سینما بخاری بلند شود. خصوصا که آنها گروهی ضد‌قهرمان هستند که کارشان دزدی و غارتگری است و تنها برای تأمین منافعشان در کنار هم قرار گرفته‌اند. اما فروش 770میلیون دلاری قسمت اول فیلم در سال 2014همه را غافلگیر کرد فروشی که در دومین فیلم از مجموعه بیش از 90میلیون دلار دیگر هم افزایش پیدا کرد تا با فروشی 863میلیون دلاری یکی از 10فیلم پرفروش سال 2017لقب بگیرد. شخصیت اصلی «نگهبانان کهکشان» جوانی به نام پیتر کوییل است که در سال 1988توسط دزد فضایی سرشناسی به نام یوندا ربوده و به سیاره‌ای دور در کهکشان برده می‌شود. پیتر وقتی بزرگ می‌شود گوی اسرارآمیزی که قدرت فراوانی دارد را می‌دزدد و فرار می‌کند بی‌آنکه خبر داشته باشد این گوی باعث ایجاد تعادل در کهکشان است و تبهکاران زیادی در پی یافتن گوی و سوءاستفاده از آن هستند. او برای حفظ گوی و کهکشان با گروهی دزد و آدمکش شامل یک راکون به نام راگوت، درختی انسان نما به نام گروت، آدمکشی حرفه‌ای به نام گامورا و شخصیت مرموزی به نام دراکس دسترویر همراه می‌شود. داستان قسمت دوم علاوه بر اینکه خط سیر داستان قسمت اول را دنبال می‌کند به سراغ گذشته پیتر و روایت زندگی پدر او نیز می‌رود. پدری که پیتر چندان از داشتن او خوشحال نخواهد شد. در قسمت دوم «نگهبانان کهکشان» کریس پرت، زویی سالدانا، دیوید باتیستا، وین دیزل، بردلی کوپر، کارن گیلن، سیلوستر استالونه و کرت راسل حضور دارند. مثل قسمت اول این بار هم جیمز گان کارگردانی این فیلم را بر عهده دارد.


سرنوشت خشمگین



کمتر کسی فکر می‌کرد پس از مرگ دردناک پل واکر بازیگر اصلی سری فیلم‌های «سریع و خشمگین» هشتمین عنوان از این سری فیلم بتواند در گیشه کمر راست کند و مخاطب زیادی جذب کند. خصوصا که قسمت قبلی با فروشی معادل 1.5میلیارد دلار یک شگفتی تمام عیار در گیشه بود و ششمین فیلم پرفروش تاریخ سینما شد. اما «سرنوشت خشمگین» همه معادلات را بر هم زد و با وجود داشتن یکی از ضعیف‌ترین سناریوهای ممکن توانست با فروشی بیش از 1میلیارد و 230میلیون دلار سود سرشاری نصیب کمپانی یونیورسال کند تا بودجه 250میلیاردی‌اش را تمام و کمال حلال کند. در «سرنوشت خشمگین» قرار نیست داستان چندانی ببینید. اف گری.گری، کارگردان این فیلم که برای نخستین بار پشت دوربین ساخت این سری فیلم قرار گرفته با شناخت کامل از ذائقه مخاطبانش تا دلتان بخواهد صحنه‌های اکشن و انفجار و مسابقه و جدال ماشین سواری پشت هم ردیف کرده است. صحنه‌هایی که گاه از شدت اغراق آمیز بودن شبیه آثار علمی- تخیلی شده‌اند. اما راستش ذات فیلم‌هایی مثل «سرنوشت خشمگین» هم غیراز این نیست. نیمچه داستان فیلم از این قرار است که دامینیک تورتو (وین دیزل) به دوستانش خیانت می‌کند. آنها به سرکردگی هابز (دواین جانسون) در زندانند و تصمیم می‌گیرند دومینیک را به‌خاطر خیانتی که انجام داده مجازات کنند. با فرار آنها از زندان بازی موش و گربه پر‌حادثه‌ای آغاز می‌شود. جیسون استاتهام، چارلیز ترون، تریس گیبسون، لودا کریس، السا پاتاکی و اسکات ایستوود از دیگر بازیگران «سرنوشت خشمگین» هستند.


من نفرت انگیز 3



سومین قسمت از مجموعه انیمیشن «من نفرت انگیز» هم طبق پیش‌بینی‌ها فروش بالایی به‌دست آورد تا این انیمیشن همچنان روند صعودی خود را در جدول گیشه حفظ کرده باشد. دو قسمت قبلی «من نفرت انگیز» که در سال‌های 2010و 2013اکران شدند به‌ترتیب 546و 970میلیون دلار فروختند و قسمت سوم توانست با پشت سر گذاشتن آنها به فروشی معادل 1میلیارد و 30میلیون دلار برسد. «من نفرت انگیز 3» به کارگردانی مشترک پیر کافین و کایل بالدا با اضافه کردن یک شخصیت غافلگیر‌کننده حسابی توانستند مخاطب به سالن سینما بکشانند اما از نظر کیفی و داستانی قسمت سوم یک عقبگرد جدی نسبت به دو فیلم قبلی است. داستان قسمت سوم از بازنشستگی گرو (استیو کارل) تبهکار شرور ولی محبوب دو قسمت قبلی آغاز می‌شود. او پس از ازدواج با لوسی به‌عنوان مأمور سازمان ضد‌شرارت مشغول به‌کار است. گرو ضمن حفاظت از زمین در مقابل انسان‌های شرور باید همسری ایده آل و البته پدری دلسوز برای سه فرزندخوانده‌اش باشد اما زندگی‌اش پس از شکست مقابل شروری به نام بالتازار دستخوش تغییر و تحولات زیادی می‌شود. پس از اخراج از کار ناگهان متوجه می‌شود در همه این سال‌ها برادر دو قلویی به نام درو داشته است. درو که یک ابرمیلیاردر است تصمیم می‌گیرد بار دیگر کسب و کار خانوادگی‌شان یعنی شرارت و تبهکاری را راه بیندازد و از آنجا که به‌نظرش گرو بهترین گزینه برای این کار است از او دعوت به همکاری می‌کند اما گرو تصمیم ندارد به‌خاطر حفظ خانواده‌اش به گذشته تاریکی که داشته برگردد. برای «من نفرت انگیز 3» تنها 80میلیون هزینه صرف شد تا با فروش میلیاردی‌اش یکی از پرسودترین آثار سال سینمای جهان لقب بگیرد.


مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه


پس از سه گانه سم ریمی و دو فیلم مارک وب برای سومین بار در کمتر از دو دهه ساخت سری فیلم جدیدی از شخصیت «مرد عنکبوتی» این بار به کارگردانی جان واتس کلید خورده که قسمت اول آن با نام «مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه» سال 2017اکران شد. در سری اول نقش پیتر پارکر یا همان مرد عنکبوتی را توبی مگوایر و در سری دوم اندرو گارفیلد بازی کردند و در سری جدید تام هالند این لباس را به تن کرده است.  «مرد عنکبوتی» طبق آمار محبوب‌ترین ابرقهرمان کمپانی «مارول» است و هر بار فیلمی با الهام از این شخصیت ساخته شده فروش بالایی به‌دست آورده است. «مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه» هم با بودجه‌ای 175میلیون دلاری بیش از 930میلیون دلار در جهان فروخت تا تنها با اختلافی 10میلیون دلاری پس از «مرد عنکبوتی 3» پرفروش‌ترین فیلم در این مجموعه باشد. در «بازگشت به خانه» برای نخستین بار ابرقهرمانی دیگر از مارول یعنی «مرد آهنی» در فیلمی با محوریت «مرد عنکبوتی» حضور دارد. داستان فیلم از جایی شروع می‌شود که پیتر پارکر مصرانه خواستار پیوستن به گروه ابرقهرمان «انتقام‌جویان» است اما کسی یک بچه دبیرستانی مثل او را تحویل نمی‌گیرد. پارکر که از این بی‌تفاوتی دلخور است تصمیم می‌گیرد به همه ثابت کند چه توانایی‌هایی دارد. تصمیمی که البته باعث ایجاد مشکلات فراوانی برای او و اطرافیانش می‌شود. احتمالا با توجه به موفقیت مالی فوق العاده مرد عنکبوتی به‌زودی شاهد ساخت قسمت‌های دیگر آن نیز خواهیم بود.


ثور: راگناروک



سومین فیلم درباره ابرقهرمان چکش به‌دست و محبوب مارول باز هم توانست در گیشه سربلند باشد. «ثور: راگناروک» با فروشی معادل 854میلیون دلار توانست حدود دو برابر قسمت اولش که در سال 2011اکران شد بفروشد و دهمین فیلم پرفروش سال لقب بگیرد. جالب اینجاست که ثور در این قسمت بدون داشتن چکش معروفش توانست این میزان مخاطب را جذب کند. در قسمت سوم که تایکا ویتیتی کارگردانی‌اش کرده ماجرا به سمت یک دعوای خانوادگی ویرانگر پیش می‌رود. ثور پس از جنگ سوکوویا(جنگ معروف فیلم انتقام‌جویان:عصر اولتران) توسط یکی از دشمنانش به نام سرتر زندانی شده است. وقتی به او خبر می‌دهند پدرش ادوین دیگر پادشاه سیاره آزگارد نیست و این سیاره به‌زودی توسط یک آخرالزمان از پیش تعیین شده از بین خواهد رفت به هر ترتیبی شده از دست سرتر فرار می‌کند و برادر همیشه خیانتکارش لوکی را برای نجات پدرش به زمین می‌فرستد. او آنجا متوجه می‌شود که با مرگ ادوین، خواهرشان هلا که زنی تندخو، بی‌رحم و قدرت طلب است و سال‌ها پیش توسط پدرشان در زندانی دور افتاده محبوس شده آزاد می‌شود و خودبه‌خود پادشاه آزگارد خواهد شد. با مرگ ادوین این اتفاق رخ می‌دهد و نخستین کار هلا از بین بردن چکش معروف ثور است. حالا این ابرقهرمان که بدون داشتن سلاح معروفش یک دوئل غافلگیر‌کننده با رفیق قدیمی‌اش، «هالک» هم دارد باید راهی برای غلبه بر خواهرش و نجات سرزمین‌اش پیدا کند.