اولین گام‌های نخستین مدرنیست

حافظ روحانی 
 
ابوالحسن صدیقی یا آنچنان که استاد پیر، کمال‌الملک «آمیرزا ابوالحسن» خطابش می‌کرد، به تشویق استاد راهی اروپا می‌شود تا در مهد هنر به سراغ علاقه تازه‌اش برود؛ مجسمه‌سازی. صدیقی جوان در سال1307 راهی اروپا می‌شود. مدتی را در ایتالیا می‌گذراند و با استناد به امضاهایی که پای تابلوهایش می‌زند از سال1309 ساکن فرانسه است. دو دهه‌ بعد از سفر استاد به فرانسه، اما اوضاع عوض شده است؛ نام امپرسیونیست‌ها حالا و در میانه دهه1920 در کنار نام استادان بزرگ ثبت شده است و آثارشان مورد تأیید همه نهادهای هنری. پس نقاش جوان کم‌و‌بیش همان راهی را می‌رود که استاد پیر، پیش‌تر رفته بود. او هم مانند کمال‌الملک به سراغ آثاری می‌رود که مورد تأیید نهادها و مراکز هنری هستند و اگر در زمان کمال‌الملک این ستایش نصیب رافائل و رامبراند می‌شد، در زمان اقامت صدیقی در فرانسه نصیب امپرسیونیست‌ها. صدیقی درحالی‌که اصول و مبانی مجسمه‌سازی را می‌آموزد تا نخستین فارغ‌التحصیل این رشته در ایران شود، برای نخستین بار امپرسیونیسم را می‌آزماید تا برخلاف آموزه استاد با دستی آزاد رنگ‌های خالص را روی بوم بگذارد. شاید تجربه او صرفاً از سر کنجکاوی یا آزمایش بوده باشد، ولی همین چند پرده نامش را در تاریخ هنر ایران ثبت می‌کند شاید نه فقط به‌عنوان نخستین فارغ‌التحصیل ایرانی رشته مجسمه‌سازی که به‌عنوان نخستین ایرانی که مدرنیسم را آزمایش کرد.