حکم نجات میانکاله از نابودی

زهرا رفیعی- خبر‌نگار

 برنامه 5ساله حفاظت از تالاب میانکاله در سومین جلسه «ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور» که هفته گذشته در حضور معاون اول رئیس‌جمهوری برگزار شد، تصویب و برای اجرا به دستگاه‌ها ابلاغ شد. گفته می‌شود این برنامه شبیه به برنامه احیای دریاچه ارومیه است.

‌کم‌هزینه با اثربخشی بالا
برای حفاظت از تالاب میانکاله 2اولویت درنظر گرفته شده است. اولویت اول اجرای برنامه‌های اثربخش و کم‌هزینه است. مسعود باقرزاده کریمی، مدیرکل دفتر حفظ و احیای تالاب‌ها به  همشهری می‌گوید: انجام مطالعات و اجرای عملیات تسهیل ارتباط بین دریا و خلیج گرگان ازجمله این برنامه‌ها است. راهکار این پروژه را مرکز اقیانوس‌شناسی تا پایان تابستان ارائه و پس از تأیید کارگروه فنی، اجرا می‌شود. تعیین و تامین نیاز آبی میانکاله از 11رودخانه منتهی به این تالاب نیز باید در این مدت اجرا شود.
در جلسه‌ ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور ، احکام تکالیف دستگاه‌ها برای حفاظت از تالاب‌های ساحلی میانکاله نیز صادر شد.
وزارت جهادکشاورزی مکلف شد برنامه کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی در حوضه تالاب‌ها را ظرف مدت 6‌ماه به کارگروه ویژه ستاد ارائه کند. اطراف تالاب میانکاله کشاورزی گسترده‌ انجام می‌شود و نیاز است علاوه بر کنترل مصرف آب دراین محدوده از ورود پساب‌های کشاورزی نیز جلوگیری شود.
با پسروی آب دریای خزر و کاهش ورودی آب به تالاب میانکاله و خلیج گرگان، پدیده تالاب‌خواری در این منطقه رو به افزایش است و مسعود باقرزاده کریمی، مدیرکل حفاظت تالاب‌ها مصوبات جلسه اخیر را منجر به جلوگیری از تالاب‌خواری می‌داند. او می‌گوید: در 2ماه آینده تعیین حد بستر و حریم میانکاله توسط وزارت نیرو پس از رفع ابهام باید به تأیید کارگروه برسد و بلافاصله نشانه‌گذاری شود. در این مدت باید ممیزی مجدد مراتع درون تالاب هم انجام شود. دامداران براساس پوشش‌های متراکمی که در گذشته وجود داشت از مراتع درون تالاب استفاده می‌کنند؛ درحالی‌که تراکم پوشش‌گیاهی در سال‌های اخیر تغییر کرده است. در نتیجه ممیزی‌ها برای خروج دام باید در این مدت انجام شود و مستثنیات مردم و تصرفات اراضی نیز مشخص شود.
به‌گفته باقرزاده کریمی، محدوده جنوب غربی تالاب میانکاله با اراضی کشاورزی تداخل دارد و در قسمت‌های شرقی در محدوده بندر ترکمن برای حد بستر تالاب اختلاف وجود دارد. وزارت نیرو باید با تعیین بستر و حریم تالاب «لپو زاغمرز» در غرب تالاب میانکاله نیز مقدمات خلع ید متصرفان را با همکاری دادستانی فراهم کند. سازمان حفاظت محیط‌زیست هم موظف است، ظرف 36‌ماه برنامه جامع مدیریت زیست‌بومی میانکاله را با کمک دستگاه‌ها تهیه و اجرا کند.
اجرای پروژه‌های اکوتوریستی براساس اهداف کنوانسیون رامسر ، مطابق با ضوابط طرح جامع پناهگاه حیات‌وحش میانکاله با هدف تقویت کارکرد تالاب و جوامع محلی و ایجاد اشتغال در جلسه اخیر ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌ها مورد تأکید قرار گرفت که اداره شیلات ملزم شد 2هزارو333هکتار از مزارع پرورش ماهی پراکنده در دشت‌های اطراف تالاب را به سیستم‌های نوین که علاوه بر کنترل آلاینده‌های مزارع، میزان مصرف آب را کاهش می‌دهد تجهیز کند.

به‌نام میانکاله به کام مردم
اولویت دوم ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور که در حضور معاون اول رئیس‌جمهوری به تصویب رسید، برنامه‌هایی است که اثربخشی کمتر اما هزینه زیاد دارند.
مسعود باقرزاده کریمی به همشهری می‌گوید: شهرها و آبادی‌های اطراف میانکاله هیچ‌کدام سیستم تصفیه فاضلاب ندارد. زهکشی زمین‌های کشاورزی کامل نشده و در نتیجه آب به تالاب نمی‌رسد. تصفیه‌خانه شهرک صنعتی آق‌قلا نیز هنوز کامل نشده است. سیستم تصفیه‌خانه‌های شهرهای بهشهر، گلوگاه، گرگان، گنبد، ترکمن، گمیشان و کردکوی باید در مدت زمان 5سال تکمیل شوند.
جدیت در اجرای برنامه‌های حفاظت از میانکاله باعث شده است، برنامه‌های بر زمین مانده سایر دستگاه‌ها برای حفظ سلامت مردم اجرایی شود. اصلاح سیستم مبارزه با آفات از روش شیمیایی به بیولوژیک، دستوری است که برای حفظ تالاب میانکاله باید توسط جهادکشاورزی انجام شود. لایروبی انهار منتهی به تالاب میانکاله و انزلی نیز برعهده وزارت نیرو است.
سال گذشته بیش از 40هزار پرنده مهاجر به‌دلیل وجود سم بوتولیسم در تالاب میانکاله تلف شدند و حالا ستاد ملی احیای تالاب‌ها، اجرای طرح جامع پایش کیفیت و کمیت آب میانکاله را برعهده محیط زیست قرار داد که ظرف 6ماه باید طرح آن تهیه و در 2سال اجرا شود. ستاد ملی مدیریت تالاب‌ها اعلام کرد: چون این بخش وظیفه ذاتی سازمان حفاظت محیط‌زیست است بدون درخواست بودجه مضاعف اجرایی می‌شود.