سرنوشت قمار دلار

جنگ ارزی بانک مرکزی و صادرکنندگان در روزهای آینده تعیین تکلیف می‌شود و خبرها حاکی از این است که بانک مرکزی و وزارت صنعت همه تلاش خود را برای تعدیل مناسبات ارزی به‌کار گرفته‌اند.
به گزارش همشهری، صادرکنندگان فقط تا پایان تیرماه فرصت دارند ارز حاصل از صادرات را به کشور برگردانند و همزمان واردکنندگان از چراغ سبز بانک مرکزی و وزارت صنعت به تسهیل و گشایش در تخصیص ارز و واردات کالا و امکان استفاده از پروانه‌های صادراتی تا 7مرداد خبر می‌دهند.

هفته حساس ارز
در هفته آخر تیرماه، طبق اعلام قبلی بانک مرکزی، فرصت صادرکنندگان برای تعیین تکلیف 27میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات که هنوز به کشور بازنگشته است به پایان می‌رسد و برخوردی سخت در انتظار صادرکنندگان به‌اصطلاح متخلف خواهد بود. آنگونه که بانک مرکزی اخیراً اعلام کرده، صادرکنندگانی که در برگشت ارز حاصل از صادرات به کشور کاهلی کنند ضمن اینکه با ابطال کارت بازرگانی مواجه خواهند شد، از همه خدمات اقتصادی و بازرگانی نیز محروم می‌شوند. پیرو این خط ونشان‌های بانک مرکزی، در هفته‌های اخیر خبرهایی از خرید سنگین ارز در بازار آزاد توسط صادرکنندگان منتشر شده و از این خریدها به‌عنوان یکی از دلایل شارژ قیمت دلار یاد شده است. در این شرایط، چنانچه با اتمام مهلت بازگشت ارز حاصل از صادرات، بخش عمده ارزهای صادراتی به کشور برگردد یا بانک مرکزی در این موضوع با صادرکنندگان به تفاهمی برسد که تقاضای مضاعف آنها از بازار حذف شود، می‌توان انتظار داشت روند رشد قیمت ارز در بازار آزاد، لااقل تا تنگنای ارزی بعدی به تعویق بیفتد. در این صورت به‌نظر می‌رسد کسانی که روی سرمایه‌گذاری ارزی قمار کردند حداقل در کوتاه‌مدت بازنده خواهند بود و بانک مرکزی عجالتاً پیروز میدان معرفی می‌شود. همچنین درصورت تحقق هرکدام از سناریوهای مطرح شده، برنده و بازنده صادرکنندگانی که به هر قیمتی تعهد ارزی خود را ایفا کرده‌اند و صادرکنندگانی که همچنان بدهکار ارزی باقی ماندند نیز مشخص خواهد شد. البته اگر بانک مرکزی همچنان روی مواضع تنبیهی خود پافشاری کند، احتمال حذف صادرکنندگان متخلف از موازنه بازرگانی خارجی وجود دارد.

2 عامل سرنوشت‌ساز
در هفته پیش رو، هر اتفاقی در ماجرای ارز حاصل از صادرات رخ دهد، می‌تواند برای میان‌مدت حال‌ و روز بازار و حتی اقتصاد را مشخص کند. به‌نظر می‌رسد معادلات سرنوشت بازار ارز در هفته پیش رو به 2 عامل بستگی دارد. اول اینکه آیا بانک مرکزی می‌تواند قاطعانه ارزهای صادراتی را به رگ‌های اقتصاد تزریق کند یا نه و دوم اینکه ارزهای حاصل از صادرات که به‌صورت اسکناس، حواله و پروانه در اختیار بانک مرکزی قرار می‌گیرد تا چه حد می‌تواند نیازهای کشور به ارز تجاری را تأمین کند و توازن را به بازار ارز و ذخایر ارزی بانک مرکزی برگرداند. البته در این میان سرنوشت منابع ارزی بلوکه شده ایران در کشورهای دیگر به‌خصوص کره‌جنوبی نیز می‌تواند بر تحولات بازار ارز اثرگذار باشد اما ازآنجایی‌که این منابع مستقیماً در اختیار بانک مرکزی قرار می‌گیرد و عمدتاً به تأمین نیازهای ارز تجاری اختصاص می‌یابد، اثرات قیمتی آن بر بازار فیزیکی ارز در حد اثرات روانی باقی خواهد ماند چراکه بررسی‌ها نشان می‌دهد بانک مرکزی حتی به قیمت رشد چشمگیر نرخ ارز نیز حاضر نیست منابع ارزشمند ارزی را حراج کند. این در حالی است که اگر بانک مرکزی در موضوع بازگشت ارز حاصل از صادرات موفق شود و صادرکنندگان وفای به عهد کنند، بخشی از این ارزها به‌صورت اسکناس به بازار تزریق خواهد شد و قیمت‌ها را هم از منظر روانی و هم از منظر افزایش عرضه تعدیل خواهد کرد.

نگاه بازار به تحولات احتمالی
واکنش بازار ارز به معادلات احتمالی بازار در هفته پیش رو باعث شده در آخرین جلسه معاملاتی هفته قبل، شیب افزایش قیمت ارز تا حدودی تعدیل شود و بازیگران و معامله‌گران با احتیاط بیشتری خریدوفروش کنند. در پنجشنبه گذشته، هر دلار آمریکا در بازار آزاد 24هزار و 140تومان معامله شد که نسبت به روز قبل حدود 250تومان افزایش داشت. همزمان قیمت دلار در شبکه صرافی‌های بانکی نیز به محدوده 23هزار و 100تومان رسید که گرچه با قیمت ارز آزاد حدود هزار تومان اختلاف داشت اما میزان تغییر آن نسبت به روز قبل از 200تومان فراتر نرفت. این در حالی است که در روزهای میانی هفته گذشته، نوسان روزانه قیمت ارز گاهی به هزار تومان هم می‌رسید و درنهایت میزان رشد قیمت دلار به 500تومان نیز می‌رسید؛ اما در پنجشنبه گذشته معامله‌گران ترجیح دادند با نگاهی به‌احتمالاتی که می‌تواند معادلات بازار را تعدیل کند، با احتیاط بیشتری خرید و فروش کنند.