مجلس علیه مجلس
اتهام مهندسی کمیسیون‌ها استیضاح هیأت‌رئیسه را کلید زد
طرح استیضاح هیأت‌رئیسه مجلس یازدهم با 51 امضا به هیأت رئیسه مجلس ارائه شد. حمیدرضا کاظمی، نماینده پلدختر به همشهری خبر داد که طرح استیضاح اعضای هیأت رئیسه به‌جز رئیس مجلس چهارشنبه هفته گذشته با 51امضا برای طی روند قانونی به هیأت‌رئیسه ارائه شده است. به‌گفته نماینده پلدختر، اعمال نفوذ اعضای هیأت‌رئیسه در ترکیب کمیسیون‌های تخصصی مجلس و مهندسی هیأت‌رئیسه کمیسیون‌های تخصصی از سوی آنها عامل به جریان افتادن استیضاح هیأت‌رئیسه است.
مجلس دارای 14کمیسیون تخصصی است که به‌عنوان بازوان کارشناسی و تحقیق‌گر مجلس در حوزه نظارتی نمایندگان و احضار وزرا و بازدید از سازمان‌ها، مراکز و دیگر حوزه‌هایی که تشخیص دهند فعالیت می‌کنند. اهمیت نقش کمیسیون‌های تخصصی مجلس زمانی دو‌چندان می‌شود که براساس اصل85 نقش قانونگذاری به حیطه اختیارات نظارتی آنها اضافه شد.
از میان کمیسیون‌های مجلس برخی به‌دلیل حیطه در اختیار، قدرت مانور بیشتری دارند. کمیسیون‌های امنیت ملی و سیاست خارجی، برنامه و بودجه، انرژی و صنایع جزو پر‌اقبال‌ها هستند و کمیسیون‌هایی چون کشاورزی و حقوقی و فرهنگی جزو دسته کم‌اقبال‌ها به‌شمار می‌روند. موضوعی که سبب شد عدم توازن برای عضویت در این کمیسیون‌ها و کمیسیون‌های پر اقبال بیش از هر زمان دیگری هویدا شود، عدم‌توازن در درخواست نمایندگان برای حضور در این تشکل‌های تخصصی از یک‌سو و عدم‌مدیریت دقیق و حرفه‌ای هیأت‌رئیسه در کمیسیون‌بندی نمایندگان از سوی دیگر بود، که موجب شد هم برگزاری نشست‌های کمیسیون‌ها به‌تعویق بیفتد و هم تا حدود 50روز بعد از تشکیل مجلس، نمایندگان به کمیسیون‌بندی همچنان معترض باشند و هم اینکه مجلس در بعد قانونگذاری سستی کند.
سستی مجلس در بعد قانونگذاری به این دلیل است که هنوز طرح یا لایحه‌ای رسما در کمیسیون‌ها بررسی نشده که برای بررسی نهایی به صحن مجلس ارجاع شود.
چرا نمایندگان به کمیسیون‌بندی‌ها معترضند؟
پیش‌تر یکی از نمایندگان ادوار مجلس درباره بدعت جدید کمیسیون‌بندی مجلس یازدهمی‌ها به همشهری خبر داده بود در بحث امتیازبندی کمیسیون‌ها مواردی بوده که برای آنکه افراد غیرواجد شرایط امتیاز لازم را برای عضویت در یک کمیسیون کسب کنند، سند‌سازی صورت گرفته است. مثلا برای فردی که در رزومه‌اش عنوان ریاست دانشگاه دیده شده، برای کسب امتیاز عضویت در کمیسیونی که امکان عضویت در آن را نداشته، سند‌سازی شده و عنوان او را تا معاون وزیر ارتقا داده‌اند. به گفته این منبع آگاه، از این دست موارد 41مورد ثبت شده که به‌طور قطع هیأت‌رئیسه به آن علم داشته و از تخلف‌بودن آن آگاه بوده است. ثبت 41مورد تخلف در تعیین اعضای 12کمیسیون تخصصی -کمیسیون قضایی و حقوقی و اصل90 هنوز تعیین تکلیف نشده‌اند - فریاد نمایندگانی را که شانس حضور در کمیسیون‌های تخصصی را از دست دادند، درآورد و منجر به شکل‌گیری نخستین زمزمه استیضاح هیأت‌رئیسه شد؛ زمزمه‌هایی که اگرچه عنوان شد فروکش کرده است، اما تذکر کاظم دلخوش، نماینده صومعه‌سرا در این‌باره در نشست گذشته بهارستان و سخنان نماینده پلدختر حکایت از این دارد که عزم معترضان برای استیضاح اعضای هیأت‌رئیسه جدی است؛ چرا‌که تخلف در کمیسیون‌بندی مجلس نه‌تنها سبب شد که تشکیل و برگزاری نشست‌های تخصصی این نهادها به‌عنوان مغز متفکر مجلس با تعویق بی‌سابقه‌ای مواجه شود، بلکه روندی را فراهم آورد که نمایندگانی با رزومه‌های غیرمرتبط در ترکیب کمیسیون‌های مهم و پرطرفدار مجلس ازجمله برنامه و بودجه، امنیت ملی، اقتصادی، انرژی و صنایع و معادن گردهم آیند. به‌عنوان نمونه، یک سردفتر و در نمونه‌‍‌‌ای دیگر کسی که مسئول بودجه مؤسسه حوزوی و فرهنگی بوده، مستقیما واجد شرایط برای حضور در کمیسیون برنامه و بودجه تشخیص داده شده‌اند.
عزم استیضاح‌کنندگان جدی است
به هر روی با عیان‌شدن این موارد در کمیسیون‌بندی مجلس یازدهمی‌ها، معترضان به این روند همچنان سودای گرفتن حق از‌دست‌رفته‌شان را دارند؛ چنان‌که به گفته کریمی عزم آنها در استیضاح 11عضو هیأت رئیسه بسیار جدی است.
او در باب جدی‌بودن عزم استیضاح‌کنندگان، تأکید کرد: نامه استیضاح اعضای هیأت‌رئیسه منهای رئیس مجلس با 51 امضا به احمد امیرآبادی، نماینده قم و عضو هیأت رئیسه ارائه شده و براساس آیین‌نامه داخلی مجلس طرح استیضاح اعضای هیأت رئیسه برای بررسی اولیه به کمیسیون آیین‌نامه مجلس ارجاع شده است.
براساس آیین‌نامه داخلی مجلس «هرگاه نمایندگان به کیفیت اداره جلسات یا سایر امور مجلس و نحوه ایفای وظایف رئیس یا سایر اعضای هیأت رئیسه معترض باشند، می‌توانند طی تقاضای کتبی با امضای حداقل 25نفر خواستار تشکیل هیأت رسیدگی به اعتراضات، مرکب از روسای کمیسیون‌های تخصصی و اعضای کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس شوند.» کمیسیون آیین‌نامه پس از وصول این درخواست کتبی، ۳روز برای تشکیل این هیأت فرصت دارد؛ هیأتی که باید ظرف ۱۰روز پس از تشکیل، با حضور ۳نفر منتخب معترضان به موضوع رسیدگی کرده و اقدام به رأی‌گیری کند. درنهایت هم گزارش هیأت در نشستی غیرعلنی مورد بررسی قرار گرفته و سپس نمایندگان در نشستی علنی بدون توضیح و تفسیر بیشتر اقدام به رأی‌گیری درباره استیضاح رئیس یا سایر اعضای هیأت رئیسه خواهند کرد.
مختاری، فرشادان و کاظمی ازجمله امضا‌کنندگان طرح استیضاح هیأت‌رئیسه هستند.
