جهان‌نما
اروپا، بی‌اعتماد به آمریکا
اقدامات دونالد ترامپ طی 3سال حضورش در کاخ سفید باعث شده تا آمریکا گام به گام، اعتبارش را نزد دیگر کشورهای جهان از دست بدهد. نتایج یک نظرسنجی تازه در میان اروپایی‌ها نشان می‌دهد وضعیت آمریکا در نگاه مردم این قاره به‌خاطر بحران کرونا حتی بدتر هم شده است.
در این نظرسنجی که از سوی شورای روابط خارجی اروپا و در کشورهای آلمان، فرانسه، اسپانیا، دانمارک و پرتغال انجام شده، بیش از 60درصد شرکت‌کنندگان اعلام کرده‌اند دیگر اعتقادی به آمریکا به‌عنوان رهبر جهان ندارند. براساس این نظرسنجی که نتایج آن از سوی روزنامه گاردین منتشر شده، عملکرد آمریکا در بحران کرونا تازه‌ترین دلیل اروپایی‌ها برای بی‌اعتبار خواندن این کشور است. رأی منفی به آمریکا در دانمارک 71درصد، پرتغال 70درصد، فرانسه 68درصد، آلمان 65درصد و اسپانیا 64درصد بوده است. در فرانسه و آلمان، مردم گفته‌اند که در جریان بحران کرونا، «به‌شدت» نسبت به آمریکا بی‌اعتماد شده‌اند.
گاردین در تحلیلی بر این نظرسنجی نوشته است؛ بررسی دیدگاه‌های مطرح‌شده نشان می‌دهد اعتبار آمریکا در اروپا فروریخته است؛ چراکه آمریکایی‌ها در ماجرای کرونا نسبت به متحدان اروپایی خود بی‌اعتنا بوده‌اند. نتایج این نظرسنجی 3روز پس از آن منتشر می‌شود که آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در یک گفت‌وگوی مفصل با 6روزنامه مطرح اروپایی در مورد جهان بدون رهبری آمریکا هشدار داد و از کشورهای قاره سبز خواست خود را برای دوره‌ای تازه در سیاست بین‌الملل آماده کنند؛ دوره‌ای که ویژگی بارز آن غیبت آمریکا به‌عنوان یک قدرت جهانی است.
گزارش شورای روابط خارجی اروپا درباره نظرسنجی انجام‌شده تأکید دارد که اعتماد اروپا به آمریکا از بین رفته است. در این گزارش آمده است: «شیوه بستن مرزهای آمریکا به روی تمامی اروپایی‌ها به دستور ترامپ، نقطه آغاز این بی‌اعتمادی بوده است. علاوه بر این، ناتوانی آمریکا در بروز یک واکنش مناسب به شیوع ویروس کرونا در قامت یک قدرت جهانی، به شکسته‌شدن وجهه این کشور نزد اروپایی‌ها منجر شده است.»
طبق نظرسنجی انجام‌شده، در آلمان تنها 2درصد و در فرانسه تنها 3درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که فکر می‌کنند آمریکا برای کمک به اقتصاد آسیب‌دیده اروپا در بحران کرونا، وارد میدان شود. بر این اساس، در گزارش آمده است: «اروپایی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که آمریکا دیگر لزوما دوست اروپا در دوران سختی نخواهد بود.»
نویسندگان گزارش شورای روابط خارجی اروپا تأکید دارند که بی‌اعتمادی اروپایی‌ها به آمریکا در ماجرای کرونا تشدید شده اما ریشه آن در مسائل قبل از آن است. اروپایی‌ها اکنون دیگر آمریکا را به‌عنوان رهبر جهان و کشوری که به‌دنبال تقویت روندهای مرتبط با چندجانبه‌گرایی است نمی‌شناسند. اتحادیه اروپا، یکی از مهم‌ترین نمادهای چندجانبه‌گرایی کشورها در جهان به‌حساب می‌آید؛ سازمانی که به‌شدت مورد مخالفت دونالد ترامپ قرار داشته است. اتحادیه اروپا هم همچون آمریکا در برابر بحران کرونا موفق عمل نکرده اما نتایج نظرسنجی اخیر نشان می‌دهد اروپایی‌ها بیش از پیش به تقویت این سازمان اعتقاد پیدا کرده‌اند. به‌نوشته محققان شورای روابط خارجی اروپا، دلیل تأکید مردم این قاره بر ضرورت تقویت اتحادیه اروپا این است که همه کشورهای اروپایی به این نتیجه رسیده‌اند که نظم جهانی بعد از جنگ جهانی دوم در حال دگرگونی است و در شرایط جدید جهان، دیگر نمی‌توان به آمریکا تکیه کرد. بر همین اساس، مردم خواهان قدرت‌گرفتن سازوکارهای موجود در قالب اتحادیه اروپا برای عبور از بحران‌های بزرگی همچون بحران کرونا یا بحران اقتصادی سال2008 هستند.
شورای روابط خارجی اروپا معتقد است؛ اروپا در شرایط ناامنی قرار گرفته. این اندیشکده در کنار انزواگرایی آمریکا، 2عامل دیگر را به‌عنوان دلایل ناامنی اروپا برمی‌شمرد؛ اول ناتوانی دولت‌ها در مدیریت بحران کرونا در سطح ملی و ناتوانی اتحادیه اروپا در ارائه راهکاری برای خروج جهان از این بحران.
شورای روابط خارجی اروپا همچنین بر مبنای تجربه بحران کرونا خطاب به کشورهای اروپایی نسبت به وضعیت کنونی اروپا هشدار می‌دهد. در گزارش این شورا آمده است: «مردم اروپا باید این واقعیت را بپذیرند که به‌رغم تمامی سازوکارهایی که برای حفاظت خود در سطح اتحادیه اروپا و در سطح جهان ایجاد کرده‌ایم، قاره اروپا می‌تواند تنها طی چند هفته به فروپاشی اقتصادی و اجتماعی دچار شود.» بر این اساس، قدرتمند شدن اروپا و اتحادیه اروپا و عملکرد مستقل از آمریکا تنها راه برای بقا عنوان شده است.
از زبان آمار
بیش از 40درصد افراد شرکت‌کننده در نظرسنجی گفته‌اند کرونا باعث شده بیشتر به مسائل تغییرات اقلیمی اهمیت بدهند. بیش از 60درصد افراد در فرانسه و دانمارک گفته‌اند که نگاه‌شان به چین منفی‌تر از گذشته شده است. 57درصد از افراد خواستار اعمال کنترل بیشتر بر مرزهای اروپا هستند. در تمامی کشورهای مورد بررسی، افراد گفته‌اند که همچنان نسبت به روسیه نگاه منفی دارند. تنها در ایتالیا نگاه‌ها به روسیه تغییرات مثبت داشته است. دلیل آن هم ارسال کمک پزشکی از سوی ارتش روسیه به مناطق بحرانی ایتالیا در جریان شیوع کرونا بوده است.