گفت‌وگو
ادامه بحران کاهش قیمت‌ها در بازار مرغ
تأثیری که شیوع کرونا بر اقتصاد و بازار کشور گذاشت، به این زودی قابل جبران نیست. مرغداران از اصنافی بودند که بیشترین ضرر و زیان را در این میان متحمل شدند. کاهش شدید تقاضا برای مرغ، تامین نشدن نهاده‌های دامی با نرخ مصوب و ادامه روند کاهشی قیمت در بازار، این بخش را با بحران شدیدی مواجه کرده که مشخص نیست چه زمانی ممکن است به پایان برسد. با حبیب‌اسدالله‌نژاد، نایب‌رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی کشور گفت‌وگو کرده‌ایم.
کاهش عوارض صادرات تا چه حد توانسته به مدیریت بحران در بازار مرغ کمک کند؟
ایجاد امکان صادرات مستمر، فرآیند زمان‌بری است که در آن باید مدت قرارداد، قیمت و تعرفه مشخص باشد اما در کشور ما تصمیمات آنی است و تعرفه‌ای که تا امروز 2هزار تومان تعیین شده ممکن است فردا 5هزار تومان شود یا اگر تا امروز صادرات آزاد است از فردا ممنوع شود. به‌دلیل همین ضعف در سیاستگذاری، ما هنوز نتوانسته‌ایم بازارهای مقصد را در اختیار بگیریم و شرایط به نفع رقبای ما پیش می‌رود. هم‌اکنون با وجود تسهیل صادرات با کاهش تعرفه از 5هزار تومان به 1500تومان- که البته آن هم تا پایان تیرماه تعیین شده- تغییر خاصی در شرایط صادرات مرغ برای تولیدکنندگان ایجاد نشده و همچنان با مازاد عرضه مواجهیم.
توان صادرات تولیدکنندگان این بخش چه میزان است؟
اگر سیاستگذاری در زمینه صادرات، منطقی و باثبات باشد می‌توانیم امیدوار باشیم سهم خوبی از بازارهای کشورهای عراق و افغانستان و دیگر کشورهای عربی همسایه و حتی ارمنستان را در اختیار بگیریم چون هم‌اکنون ظرفیت تولید کشور در شرایطی است که ما می‌توانیم بدون اینکه تغییری در ساختار ایجاد کنیم چیزی نزدیک به یک میلیون تن مرغ در سال صادر کنیم. زیرساخت‌های کشور در شرایط کنونی بیش از میزان تولید امروز ظرفیت دارد اما به دلیل اینکه تعادل میان عرضه و تقاضا حفظ شود، تمامی این پتانسیل مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
وضعیت کنونی بازار مرغ چگونه است؟
پیش‌بینی ما این بود که بازگشایی رستوران‌ها بعد از‌ماه مبارک رمضان به معنی افزایش تقاضا برای مرغ و بهبود بازار باشد، اما این پیش‌بینی درست از آب درنیامد و امروز که 2هفته از آغاز به‌کار رستوران‌ها و سالن‌های پذیرایی می‌گذرد، قیمت مرغ همچنان روند کاهشی دارد و حتی از نرخ مصوب کارگروه تنظیم بازار برای سال98 نیز بسیار پایین‌تر آمده که این شرایط ناشی از نبود برنامه‌ریزی مناسب برای تولید و همچنین کاهش قدرت خرید و سطح معیشت مردم است.
نرخ امروز بازار مرغ تا چه حد با قیمت تمام‌شده تولید متفاوت است؟
قیمت تمام‌شده کنونی مرغ 11هزار تومان است ولی این محصول در بازار حدود 8هزار تومان به فروش می‌رسد و تولیدکنندگان برای تولید هر کیلوگرم مرغ، متحمل 3هزار تومان زیان می‌شوند که مجموع آن در 3ماه گذشته بالغ بر 3هزار میلیارد تومان بوده است. بازگشایی رستوران‌ها هم با وجود پیش‌بینی‌ها هنوز نتوانسته تغییری در میزان تقاضا ایجاد کند و این در شرایطی است که به‌دلیل مشکل در تامین نهاده‌های دامی، هزینه‌های تولید هر روز بالاتر می‌رود. مرغداران امروز سویا را با قیمت 5300تومان و ذرت را که نرخ مصوب آن 1300تومان است با قیمت 2600تومان در هر کیلو تهیه می‌کنند، درحالی‌که این نهاده‌ها با ارز دولتی وارد کشور‌شده و به‌دلیل نبود نظارت کافی در بازار آزاد با دو برابر قیمت مصوب به تولیدکنندگان فروخته می‌شود. نکته مهم دیگری که در این میان کمتر مورد توجه قرار گرفته، تصمیمی است که به تازگی از سوی دولت و بانک مرکزی اعلام شده و آن حذف ارز واردات برخی اقلام دارویی است. با این تصمیم- که واکسن‌های دامی را نیز شامل می‌شود- نرخ واکسن مورد استفاده مرغداران و ریزمغذی‌های مورد نیاز دام و طیور به سه‌برابر قیمت کنونی خواهد رسید و این موضوع هزینه تولید مرغ را بیش از این افزایش خواهد داد. این تصمیم که با هدف کاهش هزینه‌های دولت اتخاذ شده، در درازمدت کاهش رغبت تولیدکنندگان به جوجه‌ریزی، کاهش تولید مرغ در کشور و ایجاد التهاب جدید در بازار را به همراه خواهد داشت.
چرا با وجود وعده شرکت پشتیبانی امور دام برای تامین نیاز بازار، قیمت نهاده‌ها همچنان بالاست؟
از اسفندماه سال گذشته توزیع نهاده‌ها با مشکل مواجه شده و به هر دلیل، چه عدم‌تخصیص ارز و چه بارگیری یا سایر دلایل نهاده‌ها با قیمت مصوب تامین نشده و نیاز صنعت را تامین نمی‌کند، به همین دلیل بازار سیاه ایجاد شده و در سایه نبود نظارت کافی بر تامین و توزیع، تولیدکنندگان ناچارند نهاده‌هایی که با ارز 4200تومانی تامین شده را با دوبرابر قیمت مصوب از بازار آزاد تهیه کنند. اکنون قیمت سویا به 5300 و قیمت ذرت به 2600تومان رسیده درحالی‌که نرخ مصوب این اقلام نصف این قیمت است. کارخانجات تولیدکننده خوراک دام و طیور نیز که باید دانه آماده را با نرخ 2600تومان برای هرکیلو تحویل واحدهای مرغداری بدهند، این محصول را با نرخ 4100تومان تحویل می‌دهند چون آنها نیز قادر نیستند نهاده‌های مورد نیازشان را با نرخ مصوب تهیه کنند.
در همینه زمینه :
گشتی در اقتصاد جهان
تماشای گزارش
