کرونا و ما و تغییرات در راه

لیلا درخشان ـ خبرنگار

ما در آستانه یک تغییر بزرگ هستیم. تغییری که نه خود خواسته بلکه به جبر بروز بیماری همه‌گیر کرونا رخ داده است. در طول ماه‌های گذشته، زندگی همه شهروندان در سراسر جهان تغییر کرده‌ است. با شیوع کرونا در جهان و اجرای برنامه‌های قرنطینه گسترده در سراسر جهان، بسیاری از شرکت‌های بزرگ و کوچک «دورکاری» را در دستور کار خود قرار دادند. بسیاری از کارکنان، از شرکت‌ها به خانه‌هایشان رفتند و از خانه کارشان را پیش بردند. در تمام این روزها، مفهوم خانه نه‌تنها جایی صرفا برای استراحت که محلی برای کار نیز قلمداد شد.
تا پیش از این خانه، الگوی کاملی برای آرامش و گذران اوقات فراغت و البته استراحت بود. با بروز کرونا در سراسر جهان، حالا خانه‌ها علاوه بر محلی برای استراحت و زندگی، جایی هم برای کار هستند. شاید این تلقی خانه‌سازی در شهرها، جهان را دچار تحولی بنیادین کند. اینکه طراحی خانه‌ها در جهان نه‌تنها برای زندگی که برای کار نیز باید صورت گیرد. 
این مفهوم نه فقط در خانه‌سازی که حتی در شهرسازی نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت. شاید از این پس شهرسازان ، معماران و طراحان شهری، کمتر به فضاها و عرصه‌های عمومی همانند سابق تکیه کنند. شاید حتی تعریف طراحان مبلمان شهری از عناصری مانند نیمکت نیز تغییر کند و به جای نیمکت‌های 3 نفره، حجم انبوهی از نیمکت‌های تک‌نفره در طراحی‌های بعد از این مورد توجه قرار گیرد.
شاید از این پس، دیگر ازدحام در مراکز و عرصه‌های عمومی ملاک جدی برای سرزندگی شهری نباشد و تعریف فعالیت‌های اوقات فراغت در قاموس شهرها دچار تغییر شود.
واقعیت این است که شیوع کرونا تلقی ما از بسیاری از مسائل زندگی را دچار تغییر کرده ‌است. کسی چه می‌داند؛ شاید در آینده و با تداوم ویروس کرونا یا ویروس‌های مشابه‌ آن شعارهای مدیران شهری از توسعه فضاهای عمومی و همگانی و توسعه حمل‌ونقل عمومی، به حضور بیشتر شهروندان درخانه‌هایشان تغییر کند. شاید مدیران شهری در آینده با شعار «در خانه بمانید، همه خدمات را به شما عرضه می‌کنیم» بتوانند نظر بسیاری از شهروندان را به خود جلب کنند و بتوانند اداره امور شهرها را در دست بگیرند.
هرچه هست، شیوع کرونا باعث تغییری اساسی در زندگی ما شده ‌است. بر این اساس امکان تغییر بسیاری از قوانین و حتی ارزش‌های اجتماعی نیز وجود دارد. در واقع آنچه کرونا به ما شهروندان شهرهای بزرگ و کوچک یاد داد، تکیه کردن بر تنهایی‌هایمان بود. ما کوله‌بار فعالیت‌های اجتماعی را بر دوش گرفتیم و به خانه‌هایمان رفتیم و حالا در این اندیشه‌ایم که تغییرات پیش‌رو، ما را به کدام سمت می‌برد.
هرچه هست کرونا یک پدیده است که با تکیه بر مفاهیم گسترده و از قبل مطرح شده، جهان ما را در آستانه تغییری بزرگ قرار داده و شاید بهتر است خودمان را برای ظهور جهانی تازه آماده کنیم؛ جهانی که در آن هم مفاهیم شهرسازی و طراحی شهری و هم مفاهیم معماری که تا به امروز به آن رسیدیم باید باز تعریف شوند.
درست که جهان پیش‌رو، جهانی شایسته و بایسته نخواهد بود و با آرمانشهر بشری فاصله زیادی خواهد داشت، همانطور که جهان پیش از کرونا نیز بود. اما هر اندازه ما بیشتر با جهان پیش‌رو همراه‌ باشیم و قوانین تازه‌ای برای مواجهه با آن وضع کنیم، قطعا زندگی بهتری در آینده خواهیم داشت.