موج دوم شیوع کرونا چگونه رخ می‌دهد؟

علی ملائکه ـ  روزنامه‌نگار و پزشک

قرنطینه عمومی در بسیار از کشورها باعث کاهش موارد عفونت با ویروس جدید کرونا و به‌اصطلاح پایان یافتن موج اول شیوع این بیماری شده است، اما نگرانی‌ درباره بروز موج دوم آن پس از بازگشایی جوامع همچنان باقی است.
همه‌گیری ویروس کرونا در نبود واکسن مؤثر تا هنگامی که دست‌کم ۷۰درصد جمعیت به ویروس مبتلا و به آن ایمن شوند، پایان نمی‌یابد؛ بنابراین بروز موج دوم (یا سوم) بیماری گریزناپذیر است، زیرا هنوز افراد زیادی وجود دارند که به ویروس مبتلا نشده‌اند و نسبت به آن مصونیت ندارند.
به همین علت بازگشایی پس از قرنطینه ابتدایی باید با احتیاط و به‌تدریج انجام شود و با انجام آزمایش‌های گسترده برای غربالگری افراد با عفونت احتمالی و ردیابی تماس‌های افراد با آزمایش مثبت همراه شود تا بروز موج دوم بیماری به تأخیر انداخته شود و سیستم‌های بهداشتی و درمانی فرصت آمادگی برای رویارویی با آن را پیدا کنند.
اینکه امواج بعدی شیوع بیماری چگونه و در چه زمانی رخ خواهند داد، دقیقاً معلوم نیست؛ اما یک سناریوی محتمل براساس سابقه همه‌گیری‌های جهانی پیشین مانند پاندمی آنفلوآنزای اسپانیایی ۱۹۱۸ بروز موج دومی است که از موج اول شدیدتر است. موج اول آنفلوآنزای اسپانیایی در بهار ۱۹۱۸ شروع شد، اما موج دوم همه‌گیری که در پاییز و زمستان ۱۹۱۸ شروع شد، بیشترین مرگ‌ومیرها را باعث شد. گویا ویروس آنفلوآنزای عامل این شیوع به شکل مرگبارتری جهش پیدا کرده بود. البته شرایط جنگی هم احتمالا در انتشار این شکل مرگبارتر ویروس نقش داشت.
 برخی از دانشمندان هم می‌گویند موج‌های بعدی بیماری کمتر مرگبار خواهند بود، چراکه با توجه به نیاز ویروس به میزبان زنده برای تکثیر جهش‌هایی از ویروس به‌طور طبیعی انتخاب خواهند شد که کشندگی کمتری داشته باشند. درنهایت با افزایش شمار افراد بهبودیافته از عفونت که به آن مصون می‌شوند و انتخاب طبیعی جهش‌هایی که ویروس را «ضعیف‌تر» می‌کنند، همه‌گیری فروکش می‌کند.
ویروس جدید کرونا با نام رسمی «سارس کوو-۲» در آن هنگام ممکن است مانند شیوعی فصلی مانند ویروس‌های آنفلوآنزا پیدا کند یا مانند 4ویروس کرونای عامل سرماخوردگی بیماری خفیفی ایجاد کند که فقط آزارنده باشد.