ویروس بولسونارو
همهگیری کرونا و عملکرد پر هرج و مرج دولت ژائیر بولسونارو، برزیل را با بحران سیاسی اقتصادی روبهرو کردهاست
جواد نصرتی_خبرنگار
برزیل، در بدترین زمان ممکن گرفتار همهگیری ویروس کرونا شده است؛ دولت ژائیر بولسونارو، با عملکرد اسفبار خود در مدیریت یکی از بدترین بحرانهای سلامتی تاریخ معاصر دنیا، نهتنها جان مردم را به خطر انداخته و آشوبی سیاسی در کشور ایجاد کرده، که اقتصاد را به تاریکترین روزهای تاریخ برزیل هدایت میکند.
به گزارش نیویورکتایمز، مدیریت فاجعهبار همهگیری کرونا در برزیل، جمعه با استعفای ناگهانی وزیر بهداشت این کشور ضربه سنگین دیگری خورد تا ناکارآمدی و شیوه مدیریت کاملا غیرعملی دولت، بیش از گذشته جان دهها میلیون نفر را در برزیل به خطر بیندازد.
نلسون تیچ که همین 4 هفته پیش مسئولیت وزارت بهداشت کشورش را بهعهده گرفته بود، دومین وزیر بهداشت برزیل است که از ابتدای جهانگیری کرونا، از این وزارتخانه میرود. هرچند تیچ جزئیات زیادی درباره استعفای خود فاش نکرده اما رسانهها در برزیل گزارش دادهاند که دخالتهای مستقیم و غیرعلمی شخص بولسونارو در مدیریت همهگیری کرونا عامل اصلی بحران مدیریت در کلیدیترین وزارتخانه برزیل در این بحران عظیم جهانی بوده است. وزیر پیشین هم بهخاطر مخالفت با این دخالتهای بولسونارو از سوی رئیسجمهور جنجالی برزیل برکنار شد. بولسونارو برخلاف متخصصان کشورش، از کارگران و مردم برزیل میخواهد که قرنطینه دولتهای محلی را نادیده بگیرند و به سر کار خود بازگردند.
هرج و مرج در وزارت بهداشت، آن هم درحالیکه روزانه 800نفر در برزیل بهخاطر ابتلا به کووید-19 جان خود را از دست میدهند و این کشور بعد از آمریکا بیشترین نرخ مرگومیر روزانه را دارد، نهتنها یک شرمساری بزرگ برای بولسونارو به شمار میرود که مخالفان سیاسی او را مصمم کرده است تا عدمکفایت سیاسی او را برای رهبری بزرگترین اقتصاد آمریکای لاتین پیگیری کنند و زمزمههای استیضاح او بیش از هر زمانی در برزیل شنیده میشود.
تیچ که یک پزشک است و هیچگونه سابقه کار سیاسی ندارد بعد از استعفا در یک نطق کوتاه گفت: «زندگی را تصمیمهای ما میسازند و من امروز تصمیم گرفتم که بروم. من این شغل را تنها بهخاطر کمک به کشور و مردمش انتخاب کردم.»
رسانهها در برزیل گزارش دادهاند که تیچ از اینکه دولت در دستورالعملی سالنهای زیبایی و ورزشی را مشاغل ضروری اعلام کرده و دستور بازگشایی آنها را داده شوکه شده است. با این حال به گزارش روزنامه گلوبوی برزیل، تیچ بهخاطر اختلاف نظر عمیق درباره استفاده از داروی هیدروکسیکلوروکین با بولسونارو از سمت خود کنارهگیری کرده است. گفته میشود این داروی ضدمالاریا میتواند به بیماران کووید-19کمک کند. با این حال سازمان بهداشت جهانی گفته است: شواهدی در دست ندارد که این دارو روی این بیماران جواب دهد. وزیر بهداشت پیشین برزیل هم بهخاطر همین اختلاف نظر شغل خود را از دست داد. بولسونارو با نادیده گرفتن نظرات کارشناسان، به لابراتوارهای ارتش دستور داده که با تمام ظرفیت، تولید این دارو را بالا ببرند.
بهگزارش رویترز، کادر درمانی برزیل بهشدت از استعفای تیچ ناراحت هستند و معتقدند دولت با تصمیمهای نابهجا، باری اضافی روی دوش آنها گذاشته است. ویروس کرونا بهشدت در برزیل در حال انتشار است و این کشور بهزودی با ثبت 224هزار مورد ابتلا، از ایتالیا، کانون بحران اروپا، عبور خواهد کرد.
تیچ، 3 هفته بعد از آن از کابینه جدا میشود که سرجیو مورو، یکی از محبوبترین چهرههای دولت راستگرای برزیل از سمت خود استعفا داد. وزیر سابق دادگستری برزیل، بولسونارو را متهم کرده که با اعمال نفوذ و تغییر برخی فرماندهان پلیس، جلوی تحقیق درباره فساد دوستان و خویشاوندانش را گرفته است. در پی این اتهامزنی، مسئله جلوگیری از اجرای عدالت توسط رئیسجمهور مطرح شده و انتظار میرود دیوان عالی برزیل به این مسئله رسیدگی کند.
درپی کنارهگیری وزیر بهداشت، فرمانداران و شهرداران با نارضایتی بیشتری از بولسونارو انتقاد میکنند و او را به دخالت در امور ایالتها متهم میکنند.
ویلسون ویتسل، فرماندار ریودوژانیرو و یکی از حامیان سابق بولسونارو در توییتر نوشته است: «رئیسجمهور بولسونارو، هیچکس نمیتواند در شرایطی که شما در کار پلیس فدرال و وزرا دخالت میکنید کار جدی انجام دهد. فرمانداران ایالتی و شهرداران باید این همهگیری را مدیریت کنند نه رئیسجمهور.»
اوضاع به هم ریخته و ریسک سیاسی بالا در برزیل و همینطور قوت گرفتن احتمال استیضاح بولسونارو، باعث شده است شرکتهای مشاوره سرمایهگذاری به مشتریان خود درباره حضور در این کشور هشدار بدهند.
اقتصاددانان هم هشدار دادهاند که بحران سیاسی و سلامتی میتواند برزیل را وارد بدترین بحران اقتصادی تاریخ کند. رئال، واحد پول ملی برزیل، در ماههای اخیر 30درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده و برخی ایالتها گفتهاند که نمیتوانند بدون وام از دولت مرکزی، حقوق کارمندان بخش عمومی را پرداخت کنند.
بانک مرکزی هم روز جمعه در گزارشی اعلام کرد که تولید ناخالص داخلی این کشور در ماه مارس، 5.9درصد افت کرده است.