سینمای سال تلخ

شبنم سید مجیدی_روزنامه نگار

منتقدان در پایان هر سال فهرست‌های مختلفی از فیلم‌های محبوب خود منتشر می‌کنند؛ فیلم‌هایی که معمولاً در فصل جوایز اسکار نیز از شانس‌های اصلی پیروزی به شمار می‌آیند. آنچه پیش‌رو دارید با توجه به فهرست منتخب وب‌سایت متاکریتیک و تجمیع امتیازدهی منتقدان معتبر رسانه‌های مختلف به‌دست‌آمده است که در ادامه می‌توانید اطلاعاتی کوتاه درباره آنها را بخوانید. خیلی از این فیلم‌ها بن‌مایه‌های تلخ و رنج‌های اجتماعی و احساسی دارند. از فیلم «انگل» گرفته تا   «داستان ازدواج» و «وداع»، به‌نظر می‌رسد مفاهیمی در فیلم‌ها دنبال می‌شوند که به تناسب زمانی که در آن به سر می‌بریم، پیچیده، چندلایه و مفهومی‌تر هستند. ناگفته نماند فیلم‌های خوب زیادی از این فهرست جا ماندند و حداقل باید از آنها نام برد. فیلم‌های «درس‌خوان»(Booksmart)، «آخرین مرد سیاهپوست در سان فرانسیسکو»(The last black man in San Francisco)، «روزی روزگاری در هالیوود» (Once upon a time in Hollywood)، «فانوس دریایی» (The Lighthouse)، «یک زندگی پنهان»(A hidden life)، «جوکر»(Joker)، «ترانزیت» (Transit)، «چاقوکشی» (Knives out)، 1917، «ما» (US) و «شیادان»(Hustlers) از دیگر تحسین‌شده‌های امسال بودند که در لیست بهترین‌های 2019از سوی خیلی از منتقدان حضور داشتند.

انگل  (Parasite)
امتیاز منتقدان: 96از 100

یک تریلر- کمدی‌سیاه، ساخته بونگ جون هو، کارگردان کره‌ای که درباره خانواده‌ای فقیر است که با نقشه و برنامه راه خود را به خانه یک خانواده از طبقه ثروتمند باز می‌کنند. هنرمندانه، فاصله‌های طبقاتی میان داراها و ندارها بررسی می‌شود. انسانیت عمیقی که در فیلم به نمایش در می‌آید، بسیار قابل توجه است؛ چرا که هر دو خانواده (خانواده‌ای که کلاهبرداری می‌کند و خانواده‌ای که قربانی این کلاهبرداری می‌شود) حس ترحم و همدردی ما را جلب می‌کنند. «انگل» یا «پارازیت»، پاسخ امروزی  است به گفته مشهور ژان رنوار، فیلمساز فرانسوی که می‌گوید: «بدترین چیز درباره زندگی این است که هر کسی دلایل خود را دارد».
  پارازیت نامزد دریافت 3جایزه گلدن گلوب برای بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه و بهترین فیلم خارجی‌زبان شده است. همچنین پیش از این برنده جایزه نخل طلای جشنواره کن شده بود.

مرد ایرلندی (The Irishman)
امتیاز منتقدان: 94 از 100

حتماً خیلی شنیده‌اید که دیگر دنیا از فیلم‌های گانگستری خسته شده است؛ حتی اگر کارگردان آن مارتین اسکورسیزی باشد. اما احتمالاً این حرف متعلق به دوره قبل از ساخت و اکران «مرد ایرلندی» است. فیلم 3 ساعت و نیمه اسکورسیزی براساس زندگی واقعی یک گانگستر سطح پایین به نام فرانک‌شیران (با بازی فوق‌العاده رابرت دنیرو) است که ادعا می‌کند جیکی هافا (آل پاچینوی حیرت‌آور) رئیس سابق تیم را کشته است. او در سال 1975ناپدید شده است. دوسوم فیلم مرد ایرلندی به‌شدت سرگرم‌کننده است. بعد به سمت یک وضعیت بسیار پیچیده‌تر چرخش می‌کند. فیلم واقعاً یک حماسه مالیخولیایی گانگستری است.
  این فیلم نامزد 5جایزه گلدن گلوب ازجمله بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اول و مکمل، بهترین کارگردان و بهترین فیلمنامه شده است.

داستان ازدواج  (MarriageStory)
امتیاز منتقدان: 93 از 100

آدام درایور و اسکارلت جوهانسون هر دو خیره‌کننده‌اند و در کسوت زوجی متاهل که در گیرودار یک جدایی هستند، می‌درخشند. آنها باعث می‌شوند هم خودشان و هم ما از آنچه به آن تبدیل می‌شوند وحشت کنیم. آنها خودشان هم نمی‌دانستند که قادر به خلق چنین هیولایی هستند. این شاید عاطفی‌ترین فیلم نوآ بامباک باشد که نشان می‌دهد سازش و توافق چیزی نیست که از زندگی بیرون بکشیم، بلکه همان چیزهایی است که زندگی بر آنها استوار شده است.
  این فیلم هم نامزد 6جایزه برای گلدن گلوب 2020شامل بهترین بازیگری زن، بهترین بازیگری مرد، بهترین نقش مکمل زن، بهترین فیلمنامه، بهترین موسیقی و بهترین فیلم شده است.

سوغات (The Souvenir)
امتیاز منتقدان: 92 از 100

یک دانشجوی جوان سینما در اوایل دهه 80میلادی درگیر رابطه‌ای عاشقانه با یک مرد پیچیده و غیرقابل اعتماد می‌شود. تام برک و هانر سوینتون بایرن اجراهایی بی‌نظیر و عمیق را در این اثر درخشان و برجسته نویسنده انگلیسی جوآنا هاگ ارائه می‌کنند. این فیلم یک اتوبیوگرافی از خود جوآنا هاگ در دوره‌ای از زندگی‌اش است که اکنون ساخت قسمت دوم فیلم را در دست دارد. لوسی پاپسکو منتقد سینه‌وو درباره «سوغات» می‌نویسد: این فیلم چندلایه و بسیار موشکافانه است. به همان اندازه که در مورد خلاقیت در هنر است، درباره عشقی وسواس‌گونه است. سوغات، تأییدی بر این مدعاست که تجربه‌های شخصی، آثار هنری کارگردانان را تغذیه می‌کنند.
 سوغات در جشنواره‌های مختلفی ازجمله برلین، جوایز فیلم مستقل بریتانیا، ساندنس و... برنده یا نامزد جایزه شده است.

زنان کوچک  (Little women)
امتیاز منتقدان: 89 از 100

این فیلم که در فهرست بهترین‌های منتقدان زیادی آمده است توسط گرتا گرویگ ساخته شده و یک اقتباس زنده از رمان 150ساله لویسا می‌آلکوت است. فیلم، جان و قلب کتاب را به دقت تصویر می‌کند. فیلم نشان می‌دهد که چرا عقاید آلکات با گذشت این همه سال هنوز هم تازه است: او می‌دانست آرزو کردن برای به دست‌آوردن چیزهای بیشتر چه حسی دارد؛ حتی اگر ندانید که این چیزهای بیشتر دقیقاً چه چیزهایی هستند. در عصری که احساساتی‌بودن بسیار صفر و صدی است و فیلمسازان سعی می‌کنند یا کاملاً از آن دور شوند یا بسیار سنگین روی آن کار کنند، گرویگ کاری در مورد عشق، خانواده، فداکاری و همدلی ارائه می‌کند که درست سر جای خود قرار دارد.
  این فیلم نامزد 2 جایزه گلدن گلوب برای بهترین بازیگر زن و بهترین فیلمنامه شده است.

وداع (The Farewell)
نمره منتقدان: 89از 100

یک فیلم چینی که در آن خانواده‌ای متوجه می‌شوند مادربزرگشان مدت کوتاهی زنده است و آنها تصمیم می‌گیرند او را از این اتفاق مطلع نکنند و برای یک عروسی برنامه‌ریزی می‌کنند تا خانواده قبل از مرگ او دور هم جمع شوند. کیتی والش منتقد شیکاگو تریبون درباره فیلم می‌نویسد: وانگ، کارگردان فیلم، با همراهی گروهی از بازیگران بی‌عیب و نقص، فیلمی خنده‌دار، دلچسب و در عین حال تلخ را خلق کرده است که برای هر کسی با هر فرهنگ، قومیت یا ملیتی که با شادی‌ها و غم‌های یک خانواده بزرگ آشناست، قابل درک و جذاب خواهد بود.
  این فیلم نامزد بهترین بازیگر زن و بهترین فیلم خارجی‌زبان در جشنواره گلدن‌گلوب 2020شده است.

الماس‌های تراش نخورده (Uncut Gems)
امتیاز منتقدان: 89از 100

آدام سندلر نقش یک جواهرساز کاریزماتیک به نام هاوارد را بازی می‌کند که همیشه به‌دنبال موفقیت‌های بعدی است. او تعدادی شرط‌بندی پرریسک می‌کند که می‌تواند منجر به بربادرفتن کل زندگی‌اش شود. هاوارد در تعقیب بی‌امان رسیدن به پیروزی نهایی، باید میان کار، خانواده و مقابله با دشمنان یک تعادل ایجاد کند. گفته می‌شود آدام سندلر که یکی از موفق‌ترین بازیگران حال حاضر است، تا به حال در هیچ نقشی اینگونه ظاهر نشده است. رابین کالین منتقد تلگراف درباره این فیلم گفته است که سال‌ها بود چنین فیلم پرتنشی ندیده بودم. بعد از تماشای آن احساس می‌کردم 2ساعت تمام مرا از مچ پایم بالای یک گودال پر از تمساح آویزان کرده بودند.

درد   و   افتخار  (Pain and Glory)
امتیاز منتقدان: 88 از 100

در زندگی زمان زیادی برای انجام هر کاری داریم. در فیلم جدید پدرو آلمادوآر با نام «درد و افتخار»، آنتونیو باندراس در نقش یک فیلمساز 60ساله با نام سالوادور مالو(که کم و بیش شمایلی از خود آلمادوآر است) اجرای ماندگاری ارائه می‌دهد. او از درد شدید فیزیکی رنج می‌برد و نمی‌داند که آیا هرگز می‌تواند دوباره کار کند یا نه؟ حتی بدتر از آن، آن‌قدر رنج می‌برد که دیگر به ادامه کار اهمیتی نمی‌دهد. قبل از آنکه مرگ سر برسد، او برای آن آماده می‌شود.
 ترک دنیا قبل از موعد یک خیانت است؛ خیانت به موهبت‌هایی که به او داده شده است و البته خیانت به زمانی که همه ما روی زمین در اختیار داریم. اما سالگرد اکران یکی از فیلم‌های قدیمی‌اش زنجیره‌ای از اتفاقات را رقم می‌زند که همه‌‌چیز را تغییر می‌دهد. سر و کله عشقی قدیمی با بازی پن‌لوپه کروز پیدا می‌شود و... خیلی از منتقدان این فیلم را درخشان‌ترین و تأثیرگذارترین اثر آلمادوآر می‌دانند.
  این فیلم برای بهترین بازیگری مرد و بهترین فیلم خارجی‌زبان در جشنواره گلدن گلوب 2020 ، نامزد دریافت جایزه شده است.

آتلانتیک  (Atlantics)
امتیاز منتقدان: 85 از 100

در یکی از سایت‌های ساخت‌وساز در حومه شهر، عده‌ای کارگر که‌ ماه‌هاست حقوقی دریافت نکرده‌اند تصمیم می‌گیرند در پی یافتن یک آینده بهتر، از طریق اقیانوس کشور را ترک کنند. فیلم، تصویری واقع‌گرایانه از بحران‌هایی است که مهاجران در جهان با آن روبه‌رو می‌شوند اما به‌تدریج وارد یک داستان دردناک درباره عشق، از دست‌دادن و بازگشت می‌شود. پیتر برادشاو منتقد گاردین درباره این فیلم نوشته است:‌ شاید «آتلانتیک» بی‌نقص نباشد، اما من روشی را که دیوپ، کارگردان، به‌کار گرفت دوست دارم. اوا تسلیم واقع‌گرایی که از این نوع فیلم‌ها انتظار می‌رود، نشد. در عین حال نه در دام ژانر جادویی- واقع گرایانه کلیشه‌ای افتاد و نه اینکه داستان عاشقانه را در مرکز فیلم قرار داد. فیلم او یک‌نوع اغواکنندگی مرموز دارد.
  این فیلم در جشنواره کن 2019 برنده جایزه بزرگ هیأت‌داوران و نامزد دوربین طلا و نخل طلا بود.