اولین ورزشکار وطن

 جواد نصرتی 
 
در سال۱۳۰۱، میرمهدی ورزنده از شورای‌عالی معارف درخواست مجوزی برای نخستین نشریه تخصصی ارائه کرد. سرانجام این درخواست و نشریه در تاریخ گمشده، اما این کار ناتمام، در برابر خدمات میرمهدی‌خان، نجوایی در طوفان است.
ورزنده، در کودکی به استانبول رفت، در آنجا با ورزش مدرن آشنا شد و بعدا در بلژیک، تربیت‌بدنی خواند. در راه بازگشت به ایران، پیشنهاد تدریس در کالج تربیت‌بدنی استانبول را رد کرد تا در خانه جاودانه شود. رویکرد جدید او به تربیت جسم‌ و ذهن، نه مقبول مردم پهلوان‌پرست جامعه بود و نه دولت‌های بی‌پول و درمانده قاجار. جسم نحیف و قد کوتاه او، مایه تعجب نخست‌وزیر وقت (احتمالا رضا‌خان) شد، اما ورزنده که نام خانوادگی‌اش را هم از مصدر «ورزیدن» گزیده بود دلسرد نشد و با آموزش ورزش در مدارسی مانند کالج آمریکایی‌ها و آلیانس، راه را برای گنجاندن ورزش در برنامه آموزشی مدارس سراسر کشور هموار کرد. رویکرد او برای اصلاح نسل و نژاد ایرانی و تربیت سلول‌های عصبی و عضوی کودکان، بعد از جنگ اول و قحطی بزرگ و بیدادگری مرض‌های مسری، همچنین سفلیس، هواداران سرسختی در محفل‌های روشنفکری پیدا کرد و با قدرت‌گرفتن پهلوی اول، به پدیده پرطرفدار حاکمان ایران تبدیل شد. مسیری که ورزنده با سختی پیش برده بود، سرآغاز تاریخ ورزش در ایران، به شکلی که می‌شناسیم، شد.