مدیریت کرونا از پنجره‌ جامعه‌شناسی درمانی

  حسین ابوالحسن تنهایی؛ جامعه‌شناس
آنگونه که مرور اخبار جهانی نشان می‌دهد از حدود روزهایی در ژانویه٢٠٢٠، کرونا جای پایی در ایران ما پیدا کرده و فقدان درک ابعاد فاجعه در راه، از یک‌سو و اختلاف نظر مدیریت‌های چندگانه در ایران که متأسفانه از قواعد گفت‌وگوی سازمانی پیروی نمی‌کند، از دیگر سوی، جامعه را از وضعیت پیشگیری به وضعیت جنگ با دشمنی نامرئی کشاند که در مصاف با آن کمترین دانش و بینشی توفیق داشته است. از دیدگاه جامعه‌شناسی درمانی، جامعه سازمانی پیچیده است که تنها توسط و با مدد همکاری و همیاری 3دسته از کنشگران می‌تواند در برابر هر بحرانی پیروز شود: ١- کنشگران شهروند یا روستایی، ٢- کنشگران مسئول و ٣- کنشگران متخصص. البته لازم به تأکید است که 3 شرط شفافیت، عدالت یا نبود تبعیض و صداقت یا اعتماد اجتماعی در میان این 3عنصر اصلی سازمان جامعه، شرط لازم پیروزی در حل مسئله و مشکل است که البته هر 3عنصر یادشده بالا بایستی در این شرایط سه‌گانه هم‌فهمی و درک و تأیید و تفسیر مشترک داشته باشند. اما شرط دومی نیز بایستی وجود داشته باشد تا کارزار درمان جامعه کرونازده را به سود جامعه پیش ببرد. شرط کافی تجهیزات تخصصی، شرطی که همکاری و همدلی میان هر3 عنصر اصلی در شرط لازم را نیاز دارد، یعنی میان شهروندان و روستاییان، مسئولین و متخصصان و میان جامعه ملی کرونازده، دولت و مسئولان و جهان پزشکی و دیپلماسی سیاسی بین‌المللی.
بحران مدیریت کرونا در ایران در هر دو شرط لازم و کافی یادشده بالا، ضعف‌های شکننده‌ای را تجربه کرد و به‌نظر می‌آید هنوز هم بر این ضعف‌های دوگانه فائق نیامده است. تجربه چندین دهه از فعالیت جامعه‌شناسی درمانی در سراسر جهان نشان می‌دهد تا این دو شرط لازم و کافی هماهنگ برآورده نشوند، نه‌تنها فاجعه سامان نمی‌یابد، بلکه فاجعه‌های دامنگیر دیگری را به‌دنبال خواهد داشت. پس پیشنهاد جدی جامعه‌شناسی درمانی رعایت شفافیت، عدالت اجتماعی یا نبود تبعیض و صداقت و اعتماد اجتماعی در میان هر سه عنصر کنشگران شهروند و روستایی، مسئولین و متخصصان است که بایستی برای درمان سریع و مفید و پایدار بر بستری از اعتماد و فهم مشترک و به مثابه کنشی پیوسته به‌جد دنبال شود. به امید درمان فاجعه کرونا در ایران و درمان بحران مدیریت.