چین: کار، کار آمریکاییهاست!
مقامهای سیاسی پکن، آمریکا را عامل شیوع ویروس کرونا در چین میدانند
امین خرمی ـ خبرنگار
مقامهای سیاسی چین که طی هفتههای اخیر از سوی کشورهای مختلف بهخاطر پنهانکاری در مورد اعلام شیوع ویروس کرونا تحتفشار بودهاند، اکنون انگشت اتهام را به سمت آمریکا گرفتهاند و معتقدند این ویروس نخستین بار توسط آمریکاییها به چین آورده شده است.
سخنگوی وزارت خارجه چین دیروز در یک رشته توییت، منشا ویروس کرونا را آمریکا دانست و نیروهای ارتش آمریکا را مظنون شماره یک در انتقال ویروس به خاک چین معرفی کرد. ژائو لیجیان که به مواضع ضدآمریکاییاش معروف است، در پست توییتری خود نوشته است: «ممکن است انتقال ویروس به ووهان، کار ارتش آمریکا باشد.»
دخالت آمریکا در انتقال ویروس به شهر ووهان، یعنی جایی که نخستین موارد ابتلا در آنجا گزارش شد، شایعهای است که طی هفتههای اخیر در شبکههای اجتماعی چین و در میان مردم این کشور نقل میشده اما این نخستینبار است که یک مقام رسمی چینی، مهر تأییدی بر آن میزند. سخنگوی وزارت خارجه چین در پستهای توییتری خود تأکید کرده که احتمالا ویروس کرونا توسط نیروهای ارتش آمریکا که درماه اکتبر سال 2019، یعنی 5ماه قبل برای بازیهای ارتشهای جهان به ووهان سفر کرده بودند، منتقل شده است.
این دیپلمات چینی در پست توییتری خود، ویدئویی را نیز منتشر کرده که حاوی توضیحات رابرت ردفیلد، رئیس مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا، در نشستی در کنگره است. ردفیلد در این ویدئو تأیید میکند که برخی بیماران آمریکایی که پیش از این تصور میشد بهعلت آنفلوآنزا مردهاند، در واقع قربانی ویروس کرونا شدهاند. این ویدئو طی روزهای اخیر در میان کاربران شبکههای اجتماعی در چین بهشدت دست بهدست میشود و چینیها معتقدند آمریکا بهعنوان منشا اصلی ویروس، طی این مدت مشغول پنهانکاری بوده است. سخنگوی وزارت خارجه چین در کنار انتشار این ویدئو، سؤالاتی را نیز خطاب به آمریکاییها مطرح کرده است: «نخستین بیمار مبتلا به کرونا در آمریکا کی شناسایی شد؟ چه تعداد از مردم مبتلا شدهاند؟ چرا نام بیمارستانهایی که بیماران کرونا در آنها بستری هستند را اعلام نمیکنید؟ شفاف باشید! اطلاعاتی که در دست دارید را منتشر کنید! آمریکا یک توضیح به ما بدهکار است».
بررسی خبرهای منتشر شده در رسانههای انگلیسیزبان چین نشان میدهد مطرح شدن اتهام علیه آمریکا به حدود یکماه قبل برمیگردد. ژانگ نانشان، اپیدمولوژیست معروف چینی، در یک نشست خبری در پاسخ به سؤالی گفت که درست است که ویروس نخستین بار در چین رویت شده است اما این دلیل نمیشود که منشا آن هم چین باشد. همین اظهارنظر باعث شد تا بسیاری در چین روی خارجی بودن منشا ویروس کرونا مانور دهند. هرچند نانشان چند روز بعد سخنان خود را اصلاح کرد و گفت: «اگرچه دلیلی وجود ندارد که منشا کرونا ووهان باشد، اما معنایش هم آن نیست که منشا این ویروس خارجی است». با این حال، کمتر کسی به دومین اظهارنظر این دانشمند چینی توجه کرد و همچنان سخنان اولیه او بهعنوان دلیلی برای خارجی بودن منشا ویروس کرونا مورد استناد قرار میگیرد.
کرونا، ویروس سیاسی
سیاسی شدن بیماریهای واگیر اتفاق تازهای نیست. دولتها تلاش میکنند از پذیرش مسئولیت بیماریهایی که گسترهای جهانی پیدا میکنند، شانه خالی کنند. آمریکاییها در میانه دعوای سیاسی و تجاری خود با چین، تاکنون فشار زیادی به این کشور وارد کرده و پکن را در مدیریت شیوع ویروس کرونا ناکارآمد معرفی کردهاند.
اصطلاح «ویروس چینی» یا «ویروس ووهانی» نخستین بار از سوی مقامهای سیاسی آمریکا بهخصوص نمایندگان حزب جمهوریخواه در کنگره بهکار برده شد و بهرغم مخالفت سازمان بهداشت جهانی همچنان استفاده میشود. رابرت اوبرین، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، روز چهارشنبه طی سخنانی چین را به پنهانکاری در مورد ویروس کرونا متهم کرد و این کشور را بهخاطر زیانی که به اقتصاد جهان وارد شده مسئول دانست. تلاش اخیر چین برای زیر سؤال بردن نحوه مدیریت دولت آمریکا در مواجهه با ویروس کرونا، در راستای همین تنش تحلیل شده است.
چین؛ قربانی یا متهم؟
یافتن نخستین بیمار در تمامی بیماریهای واگیر در جهان اهمیت بالایی دارد. این مسئله هم در یافتن علت اصلی بیماری و هم در رصد مسیر شیوع به مسئولان کمک میکند. روزنامه سوت چاینا مورنینگ پست چاپ هنگکنگ دیروز در گزارشی خبر داد به اسنادی دست پیدا کرده که نشان میدهد نخستین بیمار مبتلا به کرونا در چین روز 17نوامبر 2019 (26آبان) شناسایی شده است. این در حالی است که دولت چین بهطور رسمی کمی بعد از 2ماه، یعنی در تاریخ 21ژانویه 2020 (اول بهمن) شیوع کرونا را در این کشور اعلام کرد.
به نوشته این روزنامه انگلیسی زبان، نخستین بیمار یک فرد 55ساله در استان هوبی بوده است. مرکز این استان ووهان است و خبرهای شیوع ویروس برای نخستینبار از آنجا منتشر شد. براساس این گزارش، طی یکماه بعد، روزانه یک تا 5مورد ابتلای جدید گزارش شده اما اطلاعات آنها مخفی نگه داشته شده است. به نوشته این روزنامه، اسناد نشان میدهد در روز 20دسامبر 2019 (29آذر) یعنی یکماه قبل از اعلام رسمی شیوع ویروس، 60مورد ابتلا به کرونا در استان هوبی به ثبت رسیده است. اینها در حالی است که چین در گزارش خود به سازمان بهداشت جهانی، تاریخ نخستین مورد ابتلا به کرونا را 8دسامبر (17آذر) اعلام کرده است.
برخی متخصصان پزشکی، ناشناخته بودن ویروس کرونا را دلیل عدماعلام شیوع آن از سوی دولت چین میدانند اما برخی دیگر، با توجه به هشدار دولت چین به پزشکانی که نخستینبار در مورد این ویروس اطلاعرسانی کردهاند، معتقدند چینیها ابتدا سعی داشتهاند شیوع کرونا را پنهان کنند.