پنجشنبه سیاه بورس‌های جهان

به‌دنبال گسترده‌تر شدن ابعاد شیوع ویروس کرونا، همه بورس‌های دنیا در روز پنجشنبه سقوطی سنگین را تجربه کردند. وال‌استریت به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار مالی دنیا در آمریکا با بی‌سابقه‌ترین سقوط از دوشنبه سیاه سال 1987 تاکنون مواجه شد تا دونالد ترامپ چند ‌ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا با چالشی جدی رو‌به‌رو شود. ترامپ در سال ۲۰۰۵ در توییتی نوشته بود: اگر در زمان یک رئیس‌جمهور، شاخص داوجونز در یک روز هزار واحد افت کند باید آن رئیس‌جمهور را جلوی گلوله توپ گذاشت و با سرعتی وحشتناک به‌طرف خورشید پرتش کرد و هیچ عذری هم از او نپذیرفت، اما حالا آمارها نشان می‌دهد که از زمان شیوع کرونا تاکنون 28درصد از ارزش وال‌استریت، محل استقرار بورس‌های عمده آمریکا در شهر نیویورک، از دست رفته است. نزول 2هفته اخیر بورس‌های آمریکا بسیار سنگین‌تر از سقوط بورس‌ها بر اثر بحران مالی سال 2008 و حادثه 11سپتامبر بوده و گمان می‌رود، به‌زودی کل اقتصاد دنیا را با چالش جدی مواجه کند.

به گزارش همشهری، بازارهای مالی دنیا به‌دلیل شیوع کرونا از 2هفته پیش با نزولی شدید مواجه شده‌اند، اما روز پنجشنبه، یک روز بعد از اعلام توقف پروازهای اروپا به مقصد آمریکا و پس از اینکه فدرال‌رزرو و دونالد ترامپ نتوانستند نگرانی‌های سرمایه‌گذاران در مورد تأثیرات منفی ویروس کرونا بر اقتصاد را کاهش دهند، بورس نیویورک و به‌دنبال آن همه بازار‌های مالی در آسیا، اروپا و آمریکا نزول کردند، به‌طوری که شاخص داوجونز که مهم‌ترین نماگر بازارهای مالی دنیاست، در روز پنجشنبه ابتدا تا 9.5درصد افت کرد اما بعد از جدی‌تر شدن طرح تزریق پول به بازارهای مالی، اندکی از شدت نزول کاسته شد و درنهایت در سطح 5.5درصد افت تثبیت شد. از زمان شیوع ویروس کرونا در دنیا، 28.2درصد از ارزش بورس نیویورک از دست رفته است و این میزان به‌معنای دود شدن 8.5تریلیون دلار از دارایی‌های سرمایه‌گذاران آمریکایی است. شتاب نزول بورس نیویورک بسیار بیشتر از بحران مالی 2008 و حتی حادثه 11سپتامبر 2001 است. این نزول حتی از نزول سال 1987 که به دوشنبه سیاه معروف شد نیز سنگین‌تر بود. حتی بدترین سقوط یک‌روزه سهام در بحران مالی بزرگ ۲۰۰۸ به این حجم نبود. سقوط بورس نیویورک در معاملات روز پنجشنبه به قدری شدید بود که پس از باز شدن بازارها، معاملات برای دومین بار در هفته گذشته به‌ مدت ۱۵ دقیقه برای تنفس متوقف شد. یک مدیر ارشد سرمایه‌گذاری در بانک یوبی‌اس، کتی انتویسل، در این‌باره گفت: ویروس کرونا برای بازارها ترسناک است، زیرا سرمایه‌گذاران نمی‌دانند انتظار چه چیزی را باید داشته باشند. انگار سونامی می‌آید. ما می‌دانیم که هر لحظه ممکن است بازار از آن آسیب ببیند، اما هیچ‌کس نمی‌داند نتیجه چه خواهد شد.
نزول بازارهای مالی در آمریکا به این دلیل اهمیت دارد که اقتصاد آمریکا در کنار چین موتور محرک اقتصاد دنیا هستند و هر نوع تغییر در بازار‌های مالی آمریکا به معنای تغییر گسترده در اقتصاد جهانی است و این تغییر، به صورت دومینویی اقتصادهای سراسر دنیا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ چنان‌که در سال 2008 بعد از وقوع بحران مالی در آمریکا ابتدا بازارهای مالی آسیا و اروپا و قیمت مواد خام و پایه در سطح جهان تحت‌تأثیر قرار گرفت و بعد از آن اقتصاد جهان برای سال‌های متمادی تحت‌تأثیر بحران مالی سال  2008 بود.
این موضوع اقتصاد‌دانان را به‌شدت نگران کرده است. بسیاری از تحلیل‌گران بر این باورند که اقتصاد دنیا وارد یک دوره پرچالش بسیار زیاد شده که نزول بازار‌های مالی تازه اول کار آن است. بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، آسیب اقتصادی ویروس کرونا از تمام بحران‌های دیگر شدیدتر است. این بحران، باعث آسیب جدی به زنجیره عرضه کالا شده است. از طریق شاخص حمل‌ونقل، می‌توان متوجه این مسئله شد. هزینه‌های حمل‌ونقل به‌شدت کاهش یافته است که ناشی از کاهش شدید تجارت بوده.

بدترین روز تاریخ در بازار‌های سهام اروپا 
همزمان با سقوط وال‌استریت در آمریکا، بورس‌های اروپایی نیز در روز پنجشنبه شروع به نزول کردند و یکی از بدترین روزها در تاریخ بازارهای مالی اروپا به ثبت رسید، به‌طوری که شاخص‌های بازار‌های سهام در سراسر اروپا، ازجمله انگلیس، آلمان، فرانسه و ایتالیا به‌طور میانگین 11درصد نزول کردند. پیش از این قرار بود بانک مرکزی اروپا برای جلوگیری از نزول ارزش سهام شرکت‌های اروپایی، نرخ بهره را کاهش دهد، اما بانک مرکزی اروپا از این کار امتناع کرد و بعد از آن وقتی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، دستور ممنوعیت مسافرت از اروپا به آمریکا را صادر کرد شوک بزرگی به بازارهای سهام در اروپا وارد شد و موجب شد ارزش سهام شرکت‌های اروپایی با بی‌سابقه‌ترین سقوط در تاریخ بازارهای مالی اروپا مواجه شود، به‌طوری که شاخص فوتسی انگلیس 11درصد، کاک فرانسه 12.3درصد و داکس آلمان 12.4درصد سقوط کردند و شاخص سهام در بورس‌های سراسر قاره اروپا با افت سنگین مواجه شوند. این بی‌سابقه‌ترین نزول در تاریخ بازارهای مالی اروپا تلقی می‌شود.

سقوط در آسیا و ارزهای دیجیتال
شیوع کرونا بازارهای مالی آسیا را هم در امان نگذاشته؛ از 2هفته پیش بازار‌های سهام آسیایی مدام نزول کرده‌اند با این حال شتاب این نزول در روز پنجشنبه به‌ دنبال سقوط ارزش سهام در وال‌استریت اوج گرفت و اغلب بورس آسیایی هم با نزول مواجه شدند، به‌طوری که بورس توکیو به ‌عنوان بزرگ‌ترین بورس آسیایی در این روز 6درصد سقوط کرد و شاخص بورس توکیو حتی در میانه معاملات تا 10درصد افت کرد. شاخص سهام در سایر بورس‌های آسیایی از جمله کره‌جنوبی، چین، اندونزی، مالزی، سنگاپور و تایلند هم با افت سنگین مواجه شدند.
 به‌دنبال سقوط سنگین بازارهای سهام، ارزش ارزهای مجازی به‌شدت سقوط کرد و بیت‌کوین ۴۸درصد از ارزش خود را از دست داد. با این نزول کل ارزش ارزهای دیجیتال ظرف ۲۴ساعت ۹۳.۵میلیارد دلار کاهش یافت. با این مقدار نزول، قیمت بیت‌کوین به‌عنوان مهم‌ترین ارز دیجیتال جهان، به محدوده 4هزار دلار رسید.

نفت و طلا
به موازات بازارهای سهام در دنیا، قیمت نفت و طلا هم ظرف روز‌های گذشته تحت‌تأثیر شیوع کرونا و جنگ نفتی بین روسیه و عربستان با تلاطم مواجه شد. هفته قبل قیمت نفت بی‌سابقه‌ترین سقوطش را در کل تاریخ در یک روز تجربه کرد و با 23درصد افت مواجه شد. این موضوع موجب شد سرمایه‌گذاران به سمت خرید طلا بروند و قیمت طلا تا مرز 1703دلار هم رشد کرد، اما بعد از آن با فروکش کردن آتش نزول در بازار نفت، قیمت طلا با کاهش مواجه شد. این روند متلاطم در مبادلات روز پنجشنبه هم ادامه  یافت و قیمت نفت بار دیگر با افت مواجه شد، اما با آغاز تلاش‌های آمریکا برای تزریق 1.5تریلیون دلار به نظام بانکی آمریکا و همینطور خرید اوراق بدهی، بازار نفت تقویت شد و قیمت طلا دوباره با کاهش مواجه شد. با این حال تحلیل‌گران بر این باورند که آینده این دو بازار به‌شدت تحت‌تأثیر شیوع گسترده‌تر ویروس کرونا است. در صورت افزایش اثرات اقتصادی کرونا در دنیا، تقاضا با کاهش بیشتری مواجه می‌شود و این موضوع می‌تواند دوباره به افت قیمت نفت منجر شود. همزمان با این رویداد ارزش طلا به ‌عنوان یک کالای امن در عرصه اقتصاد جهانی افزایش خواهد یافت.

    خطر در کمین ترامپ

از آغاز پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا تا 2هفته پیش، یعنی تا قبل از فراگیر شدن ویروس کرونا، شاخص داوجونز از ۱۸هزارو 365واحد، با یک شیب تند به رکورد تاریخی29هزارو 550واحد رسیده بود. شاخص داوجونز از زمان ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ تا قبل از شیوع ویروس کرونا 61درصد رشد کرده بود. با این حال شیوع ویروس کرونا همه معادلات را به‌هم ریخته، زیرا بورس نیویورک در 16روز گذشته 28.2درصد، معادل 8.5تریلیون دلار از ارزشش را از دست داده است. با این سقوط به‌نظر می‌رسد دستاورد اقتصادی ترامپ، در آستانه انتخاب ریاست‌جمهوری ایالات متحده بر باد رفته باشد. با افت 28درصدی بورس نیویورک ظرف 16روز گذشته به‌نظر می‌رسد محبوبیت و آینده سیاسی دونالد ترامپ به‌شدت تحت‌تأثیر قرار گیرد، زیرا یکی از اصلی‌ترین شعار‌های انتخاباتی او پیش از ریاست‌جمهوری، تقویت وال‌استریت بود و همین موضوع موجب شده بود بدنه فعالان وال‌استریت به یکی از حامیان اصلی او تبدیل شوند. حال باید دید آیا سقوط بازارهای سهام آمریکا، شروعی بر پایان دوره ریاست‌جمهوری ترامپ است یا نه؟ تحولات ماه‌های آینده پاسخ این پرسش را خواهد داد.


   از زمان شیوع ویروس کرونا در دنیا 28.2درصد از ارزش بورس نیویورک از دست رفته است. این میزان معادل دودشدن 8.5تریلیون دلار از دارایی‌های سرمایه‌گذاران آمریکایی است
   شتاب نزول بورس نیویورک بسیار بیشتر از سطح سقوط بازارها در جریان بحران مالی 2008 و حتی حادثه 11سپتامبر 2001 است. این نزول حتی از نزول سال 1987 که به دوشنبه سیاه معروف شد نیز سنگین‌تر بوده است
   سقوط بورس نیویورک در معاملات روز پنجشنبه به قدری شدید بود که پس از باز شدن بازارها، معاملات برای دومین بار در هفته گذشته به مدت ۱۵دقیقه برای تنفس متوقف شد