چالش کاهش 70روزه سال تحصیلی
معلمان برای جبران روزهای تعطیل مدارس چه برنامه‌ای دارند؟
فهیمه طباطبایی_روزنامه نگار
قانون مصوب شورای‌عالی آموزش‌و‌پرورش می‌گوید که مدارس باید 9ماه تحصیلی یعنی از ابتدای مهر‌ماه تا پایان خرداد دایر باشند و کادر مدرسه در این مدت، فرایند آموزش و تربیت کودکان و نوجوانان را دنبال کنند. همچنین در این قانون تشریح شده که یک سال تحصیلی عبارت است از 38.5هفته و 192.5ساعت آموزشی. اما در واقعیت، دانش‌آموزان و معلمان چند روز و چند ساعت از این 9ماه تحصیلی را به مدرسه می‌روند و چقدر بحث آموزش در ایران جدی است؟
محمد‌جواد محسنی‌نیا، کارشناس ارشد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در این‌باره به ایسنا گفته است: «زمان آموزش به دلایل مختلف از جمله امتحانات میان‌ترم و امتحانات پایانی کاهش می‌یابد. همچنین ۱۳ تا ۱۵ روز تعطیلات نوروزی داریم. تعطیلات رسمی در طول سال تحصیلی نیز حدود ۱۵روز است. تعطیلی‌هایی در طول سال تحصیلی به دلایل مختلف از جمله بارش برف یا آلودگی هوا را نیز می‌توان به‌طور میانگین ۱۰روز درنظر گرفت. در واقع از ۱۷۰روز زمان آموزش، ۷۰روز آن از دست می‌رود».
درست یا غلط، کارشناسان محیط‌زیست و استانداران معتقدند که یکی از راه‌حل‌های کاهش آسیب گروه‌های حساس سنی در زمان افزایش آلاینده‌ها، تعطیلی مهدکودک‌ها و مدارس است. این تصمیم هم مربوط به یکی دو سال اخیر نیست و مدیران شهری هر زمان با افزایش آلودگی روبه‌رو شدند، نخستین کاری که کردند، تعطیلی مدارس بوده است اما آموزش‌و‌پرورش برای جبران این روزهای تعطیل چه راه‌حلی ارائه داده و چه برنامه‌ای برای پیگیری آموزش دانش‌آموزان در این تعطیلات بلندمدت گرفته است؟
تا اینجای کار، وزارت آموزش‌و‌پرورش هیچ مصوبه و حتی طرحی برای جبران روزهای تعطیل نداشته است و تنها مدیر مرکز اطلاع‌رسانی وزارت آموزش‌و‌پرورش گفته که تصمیم در این‌باره را به کمیته‌های استانی سپرده‌اند. روابط عمومی آموزش‌و‌پرورش شهر تهران هم اعلام کرده که تصمیمی برای به تعویق انداختن امتحانات نهایی ندارند و دانش‌آموزان در موعد مقرر باید در جلسه امتحانات حضور پیدا کنند.
اما مدیران و معلمان مدارس که به‌طور مستقیم از عقب‌ماندگی تحصیلی دانش‌آموزان خود مطلع هستند و چالش‌های آموزشی آنها را دقیق می‌دانند، چه راه‌حلی برای جبران این تعطیلی‌های مستمر داشته‌اند و آیا اصلا به این موضوع فکر کرده‌اند که با چه روش‌های جایگزینی می‌توانند تدریس خود را دنبال کنند؟ به‌طور مثال آنها به آموزش از راه دور فکر کرده‌اند؟ آموزشی که از طریق فضای مجازی بتوانند دنبال کنند و حداقل بخشی از دروس را در آن ارائه دهند؟ سعید لعلی، مدیر یکی از هنرستان‌های تهران است. او در این‌باره می‌گوید: «ما برای این تعطیلی‌های پیاپی برنامه خاصی نداشتیم، چون بخشی از دروس ما عملی هستند و حضور هنرآموز در کارگاه‌ها ضروری است. برای بازگشایی مدارس در روزهای پنجشنبه و جمعه هم نیاز به دستور آموزش‌و‌پرورش منطقه داریم و بعد از تعطیلات با نظر شورای معلمان، اگر نیاز باشد در این‌باره اقدام می‌کنیم.»
سعیده دین‌پرست، مدیر یک مدرسه ابتدایی در شرق تهران است. او معتقد است که باید سال تحصیلی شناور شود و تعطیلات مناسبتی هم کاهش یابد تا آسیب آموزشی ناشی از تعطیلات کاهش یابد؛«طرح تعطیلات زمستانی مدارس چه شد؟ چرا آموزش‌و‌پرورش این موضوع را پیگیری نمی‌کند؟ ما چه راه‌حلی می‌توانیم ارائه بدهیم غیر اینکه سال تحصیلی را زودتر در شهریور شروع کنند و در میانه پاییز که شهرهای بزرگ درگیر آلودگی هوا می‌شوند، به ضرورت مدارس را تعطیل کنند.»
در کنار این نظرها، صدیقه مروج، معاون مدرسه راهنمایی تربیت در منطقه 14تهران هم درباره اینکه آیا معلمان مدرسه‌تان از ظرفیت فضای مجازی برای تدریس استفاده می‌کنند؟ گفت:« خیر! ندیدم معلمانمان این کار را بکنند. پیشنهادتان بد نیست چون هم 95درصد والدین ما به اینترنت وصل هستند و هم معلمانمان اینترنت دارند و می‌توانند از طریق تلگرام یا واتساپ درس‌هایشان را ارائه دهند ولی این کار را تا به حال نکرده‌اند».
اما فاطمه احمدی، معلم پایه چهارم ابتدایی مدرسه شایستگان خرد می‌گوید از ظرفیت فضای مجازی برای پیگیری درس دانش‌آموزانش استفاده می‌کند؛«من هر شب یک برگه سؤال از درس‌های مختلف تهیه می‌کنم و به همراه برخی تکالیف در گروه تلگرامی به مادران دانش‌آموزانم ارائه می‌دهم تا به کودکانشان مشق شب بدهند. حداقل با این روش جلوی فراموشی درس‌های قبلی را می‌گیرم و تلاش می‌کنم با این روش نکاتی را در درس‌های ارائه نشده هم به آنها آموزش بدهم.»
هراس از آسیب‌های استفاده از تلفن همراه و دغدغه نظارت خانواده‌ها بر دانش‌آموزان، نکته‌ای بود که محمدرضا پناهی، مدیر مدرسه متوسطه دوره دوم مدرسه‌ای در منطقه شمالی تهران از آن به‌عنوان دلیل استفاده نکردن معلم‌ها از آموزش اینترنتی یاد می‌کند. پناهی تأکید دارد که معلمان وظیفه‌ای برای ارائه آموزش در روزهای تعطیل ندارند؛ « اگر همه دانش‌آموزان هم به اینترنت و اپلیکیشن هایی مانند تلگرام و بله و... دسترسی داشته باشند، باز هم معلم ما وظیفه ندارد که آموزش اینترنتی را دنبال کند. چون جدا از هزینه‌ها، این فضا آسیب‌های جدی برای دانش‌آموزان دارد و نمی‌شود تبعات استفاده از گوشی‌های همراه را بعدا کنترل کرد. اصلا ممکن است دانش‌آموز به هوای آموزش به اینترنت وصل شود اما کارهای دیگر بکند.»
