علاءالدین پیر بهتر بود

فرحناز دبلشکی ـ روزنامه نگار

فیلم علاءالدین(2019) که نسخه بازسازی شده کارتون علاءالدین سال1992 است، فیلم علاءالدین به‌رغم فروش بالا و به نسبت قابل‌قبول یک‌میلیارد دلاری در گیشه، واکنش‌های متفاوتی را در میان منتقدان برانگیخته. درحالی‌که برخی این فیلم را فرشی جادویی، کهنه، نخ‌نما و عاری از هنر توصیف کرده‌اند، برخی دیگر از منتقدان نیز آن را ستوده‌اند. علاءالدین براساس آمارهای سایت‌های روتن تومیتوز و متاکریتیک (علاءالدین در روتن تومیتو نظر 57درصد منتقدان را جلب کرده و در متاکریتیک نیز منتقدان به این فیلم 53امتیاز داده‌اند) به‌خوبی گواه نظرات متفاوت منتقدان درباره این فیلم است.


فرش جادویی نخ نما
ای او اسکات درباره فیلم علاءالدین در نیویورک تایمز نوشته است: این فیلم با یک فرش جادویی کهنه و نخ‌نما و با حضور ویل اسمیت در نقش غول چراغ جادو ما را به هیچ جای ویژه‌ای نمی‌برد. اگر بخواهیم درباره نسخه اصلی این فیلم حرف بزنیم می‌توانیم بگوییم که نسخه کارتونی فیلم علاءالدین (1992) ممکن است بهترین فیلم دومین عصر طلایی دیزنی در زمینه ساخت کارتون نباشد. اما مانند سایر فیلم‌های موفق دیزنی، خاطره خوش دیدن آن و ظاهر افسونگر و موسیقی‌های خاطره‌انگیز آن تا سال‌ها در اذهان مانده است. فیلم جدید علاءالدین (2019) با حضور ویل اسمیت که در نقش غول یکباره از درون چراغ جادو بیرون می‌آید، نیز شاید بدترین ساخته دیزنی نباشد (که به‌احتمال زیاد بدترین ساخته در راه است) اما این پرسش را در ذهن منتقدان و تماشاگران ایجاد می‌کند که چرا این فیلم ساخته شده است؟ پاسخ بسیار ساده است؛ این فیلم به‌خاطر پول ساخته شده است. با وجود اینکه علاءالدین آنقدرها هم که تصور می‌شود فیلم وحشتناکی نیست، استفاده از تیم قوی بازیگران هنرمند و بااستعداد و لوکیشن‌های متعدد و مهم‌تر از همه قرار داشتن برند دیزنی در پس این فیلم، انتظارات را بسیار بالا برده بود، به‌گونه‌ای که انتظار می‌رفت اثری هنرمندانه در سالن‌های سینما عرضه شود که در عمل چنین نشد و ما چندان اثری از هنر و هنرمندی در این فیلم نمی‌بینیم. 

فیلمی عاری از انرژی و شگفتی
درحالی‌که بسیاری بازی ویل اسمیت در فیلم علاءالدین در نقش غول چراغ جادو را ستوده‌اند، اما برخی از منتقدان هم بر این باورند که بخشی از عدم‌موفقیت علاءالدین 2019 را باید به پای ویل اسمیت نوشت. میهیر فادناویس تهیه‌کننده و منتقد در فرست پست درباره علاءالدین نوشته است: فیلم علاءالدین ساخته گای ریچی به‌دلیل بازی سرد و سطحی ویل اسمیت اثری موفق از آب در نیامده است. البته نوشتن درباره فیلم بازسازی شده نسخه کارتونی علاءالدین 1992 که به نوعی از آثار درخشان کارتونی دوران کودکی و نوجوانی ما بوده کار بسیاری دشواری است. به‌ویژه که در زمان قضاوت و مقایسه این فیلم با آن نسخه کارتونی امکان دارد احساسات بر ما غلبه کند و ما را به بیراهه ببرد. در اینجا اما پای خاطرات وسط است، اگر اثر بازسازی شده از روی نسخه اصلی به‌نظر از کیفیت پایین‌تری نسبت به نسخه اصلی برخوردار باشد، این مسئله قطعا موجی از ناامیدی و خشم را برخواهد انگیخت. بدون در نظر گرفتن این احساسات باید بگویم که فیلم علاءالدین به‌خوبی نسخه اصلی از آب در نیامده، اما سؤال اینجاست که کیفیت این فیلم چقدر از نسخه اصلی پایین‌تر است؟ با تأسف می‌توان پاسخ داد بسیار زیاد. فیلم علاءالدین به کارگردانی گای ریچی در واقع فیلمی به طرزی عجیب سنگین و غیرجاه‌طلبانه‌ای است که نتوانسته انرژی و شگفت‌انگیزی نسخه کارتونی علاءالدین(1992) را در خود داشته باشد. 
ویلیام بابیانی در نشریه «رپ» نیز نوشته است: اگر با دقت زیاد نسخه جدید و بازسازی شده علاءالدین را نبینید (که به‌نظر من باید نگاه عمیقی به آن داشته باشید)، این فیلم ممکن است برای شما سرگرم‌کننده باشد، اما قطعا شما با دیدن نسخه اصلی و کارتونی فیلم خیلی بیشتر سرگرم خواهید شد. حتی به‌نظرم اگر شما به جای دیدن نسخه بازسازی شده علاءالدین به پیاده‌روی بروید یا لحظاتی وقت خود را صرف باغبانی کنید یا جدول حل کنید، بیشتر سرگرم خواهید شد. کریس نشواتی از اینترتینمنت ویکلی به این فیلم امتیاز پایین C+ را داده و از این مسئله ابراز تأسف کرده که نسخه بازسازی شده علاءالدین چیز جدیدی به نسخه اصلی و کارتونی سال1992 اضافه نکرده است. 

نگاه مثبت به علاءالدین
علاوه بر نظرات منفی پاره‌ای از منتقدان درباره فیلم علاءالدین گای ریچی، برخی دیگر از منتقدان نگاه مثبتی به این نسخه جدید و بازسازی شده علاءالدین داشته‌اند و ضمن تمجید از فیلم، بازی بازیگران آن را نیز ستوده‌اند. 
ریچارد روپر منتقد روزنامه شیکاگو سان‌تایمز به علاءالدین از 4ستاره، 3 ستاره داده و ضمن تمجید از بازی ویل اسمیت، نومی اسکات و منا مسعود نوشته است: فیلم علاءالدین، نسخه بازسازی شده درخشانی است. پیتر دبروژ نیز با خلاصه کردن نظرش درباره فیلم علاءالدین نوشته است: ویل اسمیت در این فیلم جا پای رابین ویلیامز گذاشته و با بازی خود، غول چراغ جادوی متفاوتی را از نظر رفتاری در معرض دید تماشاگران گذاشته است.