تهران پیرترین شهر ایران

مجید جباری ـ خبر‌نگار

 بررسی جمعیت تهران از دهه30 خورشیدی تاکنون، از افزایش سالخوردگان شهر حکایت دارد. پیرشدن تهران به‌ویژه در دو، سه‌دهه گذشته آنچنان پرشتاب بوده که حالا میانگین مردان و زنان سالخورده پایتخت از میانگین کشوری پیشی گرفته و این روند همچنان ادامه دارد. با این حساب، تعداد سالخوردگان تهران تا ۲۰سال دیگر، 3برابر خواهد شد. به این ترتیب و درصورت بی‌توجهی به مناسب‌سازی فضاهای شهری و توسعه خدمات و امکانات رفاهی برای این قشر، تهران در آینده‌ای نه‌چندان دور دیگر جایی برای سالمندان نیست.
اما طبق آمار به‌دست‌آمده از سرشماری نفوس و مسکن در سال1395 میانگین جمعیت سالمندان کشور عدد 6.1درصد را نشان می‌دهد؛ درحالی‌که این رقم برای پایتخت 7.9درصد است. به این معنی که تهران با یک‌میلیون و 100هزار سالمند 65سال و بالاتر، 1.8درصد بیشتر از میانگین کشوری سالمندان را در خود جا داده و در جدول پیرترین‌های کشور در رتبه بالایی قرار دارد. به همین‌خاطر مناسب‌سازی‌ فضاهای شهری و معابر تهران به توجه جدی مسئولان شهری نیازمند است. با اینکه در سال‌های اخیر هشدارهای مربوط به سالخوردگی جمعیت تهران بارها از سوی رسانه‌ها و کارشناسان مطرح شده اما مدیران و برنامه‌ریزان شهری و دیگر سازمان‌ها و ارگان‌های مربوطه، در اجرای طرح‌ها و برنامه‌ها هنوز چند گام از سالمندان عقب مانده‌اند و بسیاری از مناطق پایتخت حتی امکانات اولیه را هم برای رفاه حال سالمندان و توان‌یابان ندارد.
در گزارش هفته گذشته همشهری که درباره موانع خدمات شهری برای سالمندان منتشر شد، با اشاره به پیشی‌گرفتن تهران از میانگین کشوری در زمینه سالخوردگی، بر سمت‌وسوگرفتن برنامه‌ریزی‌های شهری در جهت خدمات‌رسانی بیشتر به سالمندان و توان‌یابان تأکید شده بود. در این گزارش اما قصد داریم با انتشار آمار جمعیت سالخوردگان به تفکیک مناطق 22گانه پایتخت، ضرورت مناسب‌سازی‌ معابر و خیابان‌ها و همچنین توسعه زیرساخت‌های رفاهی و خدماتی به سالمندان را در این مناطق به مدیران شهری و دستگاه‌های مربوطه یادآوری کنیم.
براساس این گزارش، مناطق 6، 7 و یک به‌ترتیب با 14.96، 14.61 و 14.39درصد در رتبه اول تا سوم پیرترین مناطق تهران قرار دارند و مناطق 19، 22 و 4 به‌ترتیب با 4.56، 6.39 و 6.93 درصد جزو 3منطقه جوان تهران به‌حساب می‌آیند. با این حساب، منطقه6 پیرترین و منطقه19 جوان‌ترین مناطق تهران به‌شمار می‌آیند. با توجه به این آمار، مناسب‌سازی‌ معابر و خیابان‌ها و همچنین بهبود و توسعه زیرساخت‌های خدماتی و رفاهی برای سالمندان در مناطق مرکزی و شمالی تهران اولویت بیشتری به نسبت مناطق پیرامونی و حاشیه‌ای این شهر دارد. اینفوگرافیک زیر وضعیت سالمندی و رتبه هر یک از مناطق 22گانه پایتخت را نشان می‌دهد.












سالمندان در پلازاها




علی اعطا
سخنگوی شورای شهر تهران :
مناسب‌سازی‌ معابر و خیابان‌های شهر برای سالمندان، توانمندان و همه اقشار جامعه همواره از اولویت‌های شورای شهر بوده و این روند در آینده همچنان ادامه خواهد داشت. ولی ما در این زمینه چند اقدام در دست اجرا داریم. یکی موضوع مناسب‌سازی فضاهای شهری و پیاده‌روها در نواحی و مناطق شهر است و مدیریت شهری این موضوع را دنبال می‌کند. یکی دیگر از مواردی که شورای شهر روی آن کار می‌کند، بحث «خیابان کامل»‌ است که براساس آن، توجه به توسعه و بهسازی پیاده‌روها، یکی از آیتم‌های مورد نظر مدیریت شهری است. اما موضوع دیگری که بهبود زیرساخت‌های شهر را برای سالمندان و اقشار خاص هدفگذاری کرده، توسعه میدانگاه‌های پیاده یا همان پلازاهاست که به‌طور گسترده در همه مناطق تهران انجام می‌شود. در پلازاهای شهری چون شاهد اختلاط گروه‌های مختلف سنی   هستیم، این فضاها، محل مناسبی برای گروه‌های سنی کم‌توان‌تر مانند سالمندان و کودکان خواهد بود؛ به‌خصوص اینکه تأکید داریم در طراحی این بناها معیارهای مناسب‌سازی‌ به‌خوبی لحاظ شود. موضوع دیگر، کارهایی است که در بحث ارتقای کیفیت محیطی بافت فرسوده از سوی سازمان نوسازی با رعایت معیارهای مناسب‌سازی‌ پیگیری می‌شود. با وجود اینکه مدیریت شهری به حقوق همه شهروندان از تمام اقشار جامعه توجه دارد، اما آمارهای تفکیکی از گروه‌های سنی در مناطق، اجرای برنامه‌های شهری را تسهیل می‌کند. ضمن اینکه ممکن است یک منطقه پیرترین منطقه تهران باشد، ولی فضاهای مناسب بیشتری به نسبت دیگر مناطق داشته باشد. به‌طور کلی خدمات‌رسانی به مناطقی که طبق آمار پیر‌تر هستند، باید بررسی شود و طبیعتا مناطقی که بیشترین درصد سالمندان را در خود جا داده‌اند، بیشتر مورد توجه قرار بگیرند.