روایت روحانی از تصمیم هایی که در نیویورک92 و نیویورک98 گرفت
تحریمها را بردارند، مذاکره میکنیم
میگویند بیایید مسئله را حل کنیم و این آمریکاییها هستند که بیشتر از دیگران این موضوع را مطرح میکنند - در آینده خواهم گفت با چه دردسری برجام را حفظ کردیم
حسن روحانی، رئیسجمهور در بیست و ششمین همایش ملی بیمه و توسعه جزئیاتی از گفتوگوی تلفنیاش در سال92 با باراک اوباما، رئیسجمهور سابق آمریکا را بیان کرد و گفت: آن صحبت کوتاه لکوموتیو بسیار قوی برای حرکت قطار مذاکره بود. روحانی گفته است در آن صحبت تلفنی اوباما 3 موضوع را برای مذاکره مشخص کرد، ولی وی پاسخ داده که اگر موضوع اول که هستهای است بهزودی تمام شود و شما درست آن را اجرا کردید، موضوع دوم و سپس موضوع سوم در دستور کار مذاکره قرار خواهد گرفت.
رئیسجمهور در روایت خود از مذاکرات منتهی به برجام و شیوه حفظ برجام، گفته است: گفتوگو و مذاکره میان وزرای خارجه ایران و آمریکا ممکن است از دید مردمی که خیلی در سیاست سررشته زیادی ندارند، کار سادهای باشد. این کار کاری بزرگ بود؛ چراکه ما به مردم قول داده بودیم که ظرف 100 روز شاهد نخستین تحول در این ریسک باشند و اگر بنا بود ظرف 100 روز این کار انجام شود، بدون این سطح از تماس امکانپذیر نبود.
وی گفت: ما میدانستیم برخی امور چقدر سخت است و من میدانستم که اگر در نیویورک جواب تلفن رئیسجمهور آمریکا را بدهم در فرودگاه مهرآباد عدهای افراطی به سمت من لنگه کفش پرتاب میکنند اما به جان خریدم؛ چراکه این موضوعات برای من مهم نبود، بلکه آنچه برای من مهم بود این بود که وجدانم راضی باشد و به قولی که به مردم دادم پایبند باشم و پایبند ماندم.
روحانی با اشاره به درخواست باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا برای برقراری تماس تلفنی با او اظهار کرد: مشاوران و همراهان من در سفر نیویورک مرا قانع کردند که برای پیشرفت در مذاکرات خوب است که جواب تلفن رئیسجمهور آمریکا را بدهم. این موضوع مورد تردید من بود اما وقتی همه مشاوران و همراهان من به اتفاق این نظر را مطرح کردند، من پذیرفتم و در آخرین لحظاتی که در حال ترک نیویورک بودم رئیسجمهور آمریکا در هتلی که در آن حضور داشتم به من تلفن زد و من پاسخ تلفن او را دادم. وی با بیان اینکه در کشور بعد از برجام شرایط مناسبی ایجاد شد، اظهار کرد: در این شرایط لازم بود برجام را حفظ کنیم؛ در آینده خواهم گفت که با چه دردسرهایی برجام را نگه داشتیم و چه فشارهایی روی ما بود اما به هر قیمتی که بود من نگذاشتم که ایران ناقض برجام باشد. ما گفتیم که اگر قرار است این توافق روزی نقض شود، بهدست ما نقض نخواهد شد؛ چراکه ما مسلمانیم و به عهدمان پایبند هستیم و چیزی را بهسادگی امضا نمیکنیم اما اگر امضا کنیم، پای آن میمانیم.
مذاکره کردن سختتر از مذاکره نکردن است
روحانی با تأکید بر این موضوع که «اینکه بگوییم مذاکره نمیکنیم بسیار راحت است» گفت: وقتی میگوییم مذاکره میکنیم آن زمان اول گرفتاری برای دولت است؛ چراکه باید بنشیند، بحث کند، دعوا کند و استدلال کند. رئیسجمهور با بیان اینکه از مذاکره نکردن و تحریم همه منطقه و دنیا و ملت بزرگ ایران ضرر خواهند کرد، ادامه داد: بزرگترین کلاهی که بر سر ترامپ رفت درباره موضوع برجام بود؛ به او گفتند که اگر از برجام خارج شوی و تحریمهای سنگینی بر ایران اعمال کنی، این نظام سقوط میکند و آن زمان پیروز بزرگ تاریخ هستی و میگویی بعد از ۴۱سال من رئیسجمهوری بودم که ایران را درهم شکستم.
روحانی با بیان اینکه ترامپ میخواست ادای ریگان را دربیاورد، اظهار کرد: ترامپ نمیدانست که ملت و جامعه ایران و همچنین جوانان این کشور و کارآفرینان و مسئولان برای استقلال، عزت و کشورشان تا پای جان میایستند.
وی با اشاره به تمایل آمریکا به برقراری ارتباط مستقیم با ایران خاطرنشان کرد: حال میگویند بیایید مسئله را حل کنیم و این آمریکاییها هستند که بیشتر از دیگران این موضوع را مطرح میکنند. ایامی که در نیویورک بودم بهجز سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل اصلا فرصت نکردم که از هتل خارج شوم؛ هر روز در هتل ما ترافیکی بود و رئیس کشوری خارج میشد و رئیس دیگری وارد میشد و از صبح تا شب در ملاقات بودیم و همه پیامها در این زمینه بود که همه کارها درست میشود و اشکال از طرف ایران است. آمریکاییها این موضوع را در ذهن سران کشورهای مختلف جاانداخته بودند و میخواستند باری که بر دوش خودشان است را بر دوش ایران بگذارند. سران کشورهای مختلف به ما میگفتند که آمریکا آماده است که همه مشکلات برطرف شود. این شما (ایران) هستید که حاضر نیستید با او مذاکره کنید و تقصیر بر گردن شماست. این پیام را تمام رهبرانی که با من ملاقات کردند، بر زبان میآوردند. آنها میگفتند اگر شما قبول کنید تا با رئیسجمهور آمریکا ملاقات کنید، سپس تمام تحریمها برداشته میشود. رئیسجمهور افزود: ما میخواستیم این توطئه و این نقشه را بشکنیم و به همه دنیا بگوییم که ما برای ملاقات مشکل نداریم و اینگونه نیست که شما فکر کنید ما حاضر نیستیم ملاقات کنیم، بلکه هر زمان که رئیسجمهور آمریکا تحریمها را بردارد من یک ساعت بعد با او ملاقات میکنم. ما با این کار حربه را از آمریکاییها گرفتیم و سران کشورهای مختلف پس از شنیدن سخن ما میگفتند که این حرف منطقی است. روحانی گفت: سران یکی از کشورها پیشنهاد داد که تحریمها امروز برداشته شود و برنامهریزی کنیم که 2 روز بعد دیدار روسای جمهور انجام شود اما من به او گفتم نه. اگر الان گفته شود که کل تحریمها برداشته شده ساعتی بعد من ملاقات میکنم؛ چراکه 5+1 همگی در نیوریورک هستیم و اجماع و ملاقات میکنیم و هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد.
وی خاطرنشان کرد: آمریکاییها میگفتند اول ملاقات کنیم سپس درباره تحریمها بحث کنیم؛ این به آن معنا بود که میخواستند نسبت به هوش ایرانی و ملت ایران تردید کنند اما ما دیگر حاضر نیستیم که کلاه بر سرمان بگذارند. ما همچنین نمیخواهیم کلاه بر سر کسی بگذاریم، بلکه میخواهیم آنچه حق و عدل است اجرا و عملیاتی شود.
پاسخ به واسطهگران
رئیسجمهور اظهار کرد: امروز نیز دوستانی هستند که در حال واسطهگری هستند اما من به همه ملت ایران میگویم هر زمان آمریکا حاضر شود که تحریمهای غلط، نادرست، ظالمانه و تروریستی خود را کنار بگذارد، بلافاصله سران کشورهای 1+5 میتوانند با یکدیگر ملاقات کنند و ما در این زمینه هیچ مشکلی نداریم.
وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در مسئله تحریم نه آغازگر است، نه مقصر است و نه امروز لجبازی میکند؛ برخی در ذهن جوانان میگویند که ایران در حال لجبازی است اما ما این بهانه را از دست آنها گرفتهایم و امروز دیگر بهانهای در اختیار آنها نیست؛ تحریمهای ظالمانه و غلط را کنار بگذارند، برای مذاکره بیایند ما مشکلی برای مذاکره نداریم اما در شرایطی که حق ما تأمین نشود همه باید دست بهدست هم دهیم و در کنار هم بایستیم. روحانی با تأکید بر اینکه شرایط تحریمی که در آن قرار داریم تقصیر ایران نیست و با تحریک صهیونیستها و ارتجاع منطقه صورت گرفته و عملی ظالمانه از سوی کاخ سفید است، گفت: ما امروز راهی جز مقاومت و ایستادگی در برابر تحریمکنندگان نداریم. در عین حال نیز ما روزنه مذاکره را نبستهایم؛ اگر آنها حاضر باشند تحریمها را کنار بگذارند ما آماده مذاکره حتی در حد سران کشورهای 1+5 هستیم و این را نیز بهصراحت اعلام کردهایم.