وقایع ایران از نگاه دیگران

نزاعی دیگر میان رسانه‌ها و تحلیلگران عرب؛ در ایران چه می‌گذرد؟ ماهیت این تحولات چیست و چه پیامی برای جهان خارج دارد؟ آیا ارتباطی میان تحولات اخیر در عراق و لبنان با وقایع اعتراضی ایران وجود دارد؟ اینها سؤالاتی است که تحلیلگران عرب‌زبان در 48ساعت گذشته هر یک از منظر خود سعی کرده‌اند به آن پاسخ دهند؛ پاسخ‌هایی که به شکل قابل‌توجهی، طیف بسیار گسترده‌ای را شامل می‌شود؛ از کسانی که این تحولات را پیروزی برای آمریکا می‌دانند تا شخصیت‌هایی که به تداوم مقاومت ایران امید دارند. از تحلیلگری که معتقد است نباید در تفسیر اعتراضات از ریشه‌های تاریخی غافل ماند و سطحی‌نگر شد تا استاد دانشگاه مخالف ایران که از عصر پایان نفوذ این کشور در خاورمیانه سخن می‌گوید. در ادامه تلاش کرده‌ایم نمونه‌هایی از نگاه تحلیلگران عرب زبان، از طیف‌های مختلف سیاسی و فکری درباره حوادث ایران را جمع‌آوری کنیم.


واکنش غرب ، اظهارنظر ترکیه

وزارت‌خارجه آمریکا زودتر از همه طرف‌های غربی همچون یک پیشگوی منتظر، در موضع‌گیری درباره وقایع اخیر ایران، از « بودن در کنار مردم ایران» سخن گفت؛ موضع‌گیری‌ای که با واکنش تحلیلگران و برخی ایرانیان خارج‌نشین  روبه‌رو شد که در توییتر از تحریم‌های گسترده آمریکا علیه مردم ایران و محدودیت‌های دارویی نوشتند. در چنین مواقعی کاربران ایرانی توییتر در داخل کشور هم به آمریکایی‌ها پاسخ می‌دادند اما این‌روزها به دلیل محدودیت دسترسی به اینترنت، این کار را ایرانیان خارج‌نشین انجام دادند. بعد از آمریکا، دیروز فرانسه و آلمان هم نسبت به وقایع اعتراضی اخیر ایران واکنش نشان دادند. سخنگوی آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان به خبرنگاران گفت که دولت ایران با گفت‌وگو به اعتراض‌های اخیر پاسخ دهد. وزارت‌خارجه فرانسه نیز در بیانیه‌ای موضعی مشابه داشت. 
  مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه دیروز در خلال سخنان خود در نشست مجلس این کشور ضمن اشاره به تحولات اخیر ایران، خواستار پایان یافتن اعتراض‌های خیابانی شد. او گفت:‌ «امیدواریم اتفاقات اخیر در ایران هرچه زودتر به پایان برسد و بار دیگر آرامش به فضای این کشور بازگردد.» چاووش‌اوغلو همچنین تحریم‌های آمریکا علیه ایران را مورد انتقاد قرار داد و تاکید کرد که ترکیه همیشه با تحریم‌های ایران مخالف بوده است. 
وزارت خارجه روسیه اما واکنشی متفاوت داشت و اعلام کرد که از نظر مسکو، نیروهای خارجی احتمالا در پس دامن‌زدن به گسترش اعتراض‌ها و ناآرامی‌های ایران باشند. 





قاسم عزالدین؛ نویسنده و تحلیلگر لبنانی مسائل بین‌الملل

نباید فراموش کرد هدف نهایی از سیاست فشار حداکثری علیه ایران، بحرانی‌کردن شرایط موجود در داخل این کشور با استفاده از اهرم‌های فشار مالی و تحریم اقتصادی علیه این کشور است. جریانات حامی اسرائیل در سرتاسر جهان می‌خواهند نیروی عصیانگری شورش در ایران را به روش‌های مختلف تقویت کنند.










عبدالرحمن الراشد؛ مدیر مؤسسه العربیه و مشاور رسانه‌ای ولیعهد عربستان 

دولت آمریکا از برندگان انفجار خشم مردم در ایران است. تحریم‌های این دولت باعث شد قیمت بنزین افزایش یافته و در نتیجه آن، گروهی به خیابان‌ها بیایند. 










حسن نافعه؛ متفکر عربی و استاد دانشگاه قاهره

اکنون برای همه روشن است که منطقه ما در چه مرحله سخت و تاریخی قرار گرفته است. نفوذ اسرائیل در نظام‌های عربی به حد بی‌سابقه‌ای رسیده و همزمان فشارهای غرب علیه دولت‌های قدرتمند منطقه تشدید شده است. عبور موفق ایران و ترکیه از بحران تحریم‌های اقتصادی سرآغاز فصل تازه‌ای از تاریخ خاورمیانه خواهد بود.









ولید شراره؛ نویسنده روزنامه الاخبار

فصلی تازه از جنگ آمریکا علیه ایران آغاز شده است. تکیه‌گاه نظری جریاناتی که به تحقق سیاست تحریم‌های حداکثری علیه ایران کمک کردند، آن بود که نقطه ضعف اصلی ایران همچون جماهیر شوروی، تزلزل شرایط اقتصادی و اجتماعی از داخل این کشور است.










محمد قواص؛ نویسنده و تحلیلگر نزدیک به امارات

تحولاتی که در عراق رخ داد، منجر به حمایت جنبش اعتراضی مردم لبنان شد و آنچه ممکن است باعث تقویت هر دو این تحولات شود، تشدید اعتراضات در ایران خواهد بود. هرگونه رویکردی که بخواهد تحولات اخیر ایران را از عراق و لبنان جدا تفسیر کند، در حقیقت خط تحلیلی اشتباه است.











یوسف الشروف؛ تحلیلگر اقتصادی و خبرنگار سابق الجزیره

رفتار دوگانه رسانه‌های عربستان سعودی نسبت به اعتراضات مردمی در کشورهای منطقه وقاحت‌آور است؛ به‌گونه‌ای که اگر در عراق، لبنان یا اخیرا ایران باشد به‌طور گسترده مورد پوشش قرار گرفته و حمایت می‌شود اما اگر همین جنس اعتراضات در کشورهایی نظیر مصر یا اردن باشد، نادیده انگاشته خواهد شد. حمایت مقامات آمریکا از اعتراضات اخیر مردم ایران نیز به همین ترتیب و در جهت تأیید سیاست‌هایشان علیه این کشور است.







عبدالباری عطوان؛ سردبیر روزنامه رأی‌الیوم

فارغ از آنکه اعتراضات متوقف شده و یا به لحاظ مکانی و زمانی توسعه یابد، تصمیم دولت ایران در چنین شرایط زمانی اشتباه بود. شرایطی که آمار فساد و از سوی دیگر بیکاری میان جوانان بالاست و سختی‌های معیشتی به‌دلیل تشدید محاصره اقتصادی ایران بیشتر می‌شود.









بشیر نافع؛ تاریخدان عربی و استاد دانشگاه لندن

نفوذ منطقه‌ای ایران از سال‌های 2001 الی 2003 با استفاده از خلأ قدرت حاصل از جنگ‌های احمقانه بوش پدر و پسر آغاز شد و نقطه اوج آن توافق هسته‌ای و قدرت‌گرفتن جنبش انصارالله در یمن بود. اما شاید روند تازه‌ای آغاز شده‌باشد.









محجوب الزویری؛ مدیر مرکز پژوهش‌های استراتژیک در دانشگاه قطر

واقعیت ایران از آنچه رسانه‌ها با روش‌های کلاسیک خود پیگیری کرده و بازتاب می‌دهند، پیچیده‌تر است. طی نزدیک به 100سال در این کشور 2 انقلاب مشروطه و اسلامی و در میان آنها، انقلاب سفید و جنبش ملی‌کردن صنعت نفت رخ داده و هیچ‌یک منجر به تحول مورد نظر نشده است. بر این اساس می‌توان گفت در ایران مانعی در مقابل ایده تغییر از طریق انقلاب‌های مردمی وجود دارد.