استقبال گرم پوتین ازجنگ سرد
رئیسجمهور روسیه، در سخنرانی سالانه خود از سلاحهای پیشرفته هستهای کشورش رونمایی کرد و گفت که دنیا چارهای به جز شنیدن صدای روسیه ندارد
جواد نصرتی|خبرنگار:
ولادیمـیـر پـوتین رئیسجمهور روسیه در سخنرانی سالانه خود در مسکو، کمتر از یکماه بعد از اصلاح سیاستهای هستهای آمریکا، از تسلیحات هستهای بسیار پیشرفته کشورش رونمایی کرد و با این کار عملا رقابت تسلیحاتی جهانی را وارد مرحله تازهای کرد. پوتین پنجشنبه شب در سخنرانی دوساعته خود برای نمایندگان پارلمان روسیه، مستقیما به ارتقای سیستم دفاع موشکی آمریکا و همینطور سیاست «بازبینی وضعیت هستهای» این کشور اشاره کرد.ماه گذشته وقتی دولت دونالد ترامپ سیاستهای کلان هستهای آمریکا را بر پایه چابکتر کردن و افزایش کارایی سلاحهای هستهای تغییر داد، بسیاری از کارشناسان این اقدام دولت او را داغ کردن معرکه رقابت هستهای دنیا و پرت شدن دوباره دنیا به دوران جنگ سرد تعبیر کردند. سیاست هستهای جدید آمریکا با سخنرانیهای پیدرپی و تهدیدهای آشکار رئیسجمهور جدید این کشور برای حمله هستهای به کرهشمالی، واکنشهای بینالمللی را به همراه داشت.
حالا پوتین با رونمایی از ابرتسلیحات هستهای جدید کشورش، پاسخی کلاسیک و دوران سردی به قدرتنمایی هستهای آمریکا داده و نگرانیها درباره داغ شدن رقابت هستهای را بیشتر کرده است. به گزارش بیبیسی، در این سخنرانی در آستانه انتخابات ریاستجمهوری روسیه، پوتین علاوه بر مسئله بهروزرسانی تسلیحات هستهای روسیه، در مورد موضوعات متنوع دیگری از مبارزه با فقر گرفته تا حضور در سوریه هم صحبت کرد. با این حال مهمترین بخش از سخنرانی او، صحبتهایش مربوط به رونمایی از تسلیحات پیشرفته هستهای بود. یکی از اسلحههای پیشرفته، یک موشک بالستیک بینقارهای (آیسیبیام) فراصوت با نام آراس-28است که پوتین گفته است هیچ سامانه دفاع موشکیای در دنیا توانایی رهگیری و مقابله با آن را ندارد. این موشک با نام «شیطان 2» در غرب شناخته میشود. سامانه دیگری که پوتین در این سخنرانی از آن صحبت و رونمایی کرد، یک موشک کروز با قابلیت پرواز در ارتفاع بسیار پایین است که رئیسجمهور روسیه گفته محدودیت برد ندارد و در مقابله با سیستمهای دفاعی فعلی و آینده ارتشهای جهان، «شکستناپذیر» است. دیگر سامانه رونمایی شده، یک موشک بلندبرد با قابلیت حمل کلاهک هستهای بود که از زیردریایی شلیک میشود. جتهای جنگی فراصوت و زیردریاییهای سریع بدون سرنشین دیگر تسلیحاتی بود که پوتین در این سخنرانی از آنها نام برد. پوتین در این سخنرانی، نه در لفافه که بهصورت کاملا آشکار و مستقیم اعلام کرد که رونمایی از این تسلیحات واکنشی به رفتارهای اخیر واشنگتن بوده است.
موردی که پوتین مستقیما به آن اشاره کرد، کنار کشیدن یکجانبه دولت جورج بوش رئیسجمهور سابق آمریکا از پیمان ضدموشکهای بالستیک (ایبیام) و استقرار سامانههای دفاع موشکی در این کشور بود؛ «ما در واکنش به کنارهگیری یکجانبه آمریکا از پیمان ایبیام، برای تسلیحات استراتژیک روسیه سیستمهای بسیار پیشرفته تولید میکنیم.» او همچنین اصلاح وضعیت هستهای آمریکا توسط دولت ترامپ را «بسیار نگرانکننده» خواند و اینگونه برای آمریکا و غرب خط و نشان کشید: «روسیه همچنان بزرگترین پتانسیل هستهای را در دنیا دارد اما هیچکس به ما گوش نمیکند. حالا چارهای ندارید جز اینکه به ما گوش کنید.... آنها باید این واقعیت جدید را قبول و درک کنند و بدانند که اینها بلوف نیست.»
واکنشهای جهانی
سخنرانی پوتین، خیلی زود موجی از واکنشها را از شرق تا غرب دنیا به همراه داشت. در چین، وزیر امور خارجه این کشور بدون اشاره مستقیم به نمایش تسلیحاتی روسیه، گفت که کشورهای دنیا بهتر است در عصر جهانیسازی، به جای پنجه نشان دادن به همدیگر، با هم وارد تعامل شوند. طبیعتا بیشترین واکنشها در آمریکا روی داد. پنتاگون در واکنش به سخنرانی پوتین اعلام کرد که از این تسلیحات غافلگیر نشده چون مدتهاست روسیه را زیرنظر دارد. سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید هم در صحبتهای مشابهی از آمادگی دولت آمریکا برای مقابله با هرگونه تهدیدی صحبت کرد. این صحبتها در اروپا چنان جدی گرفته شد که دیروز دفتر صدراعظم آلمان اعلام کرد آنگلا مرکل با دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا درباره پیامدهای منفی صحبتهای پوتین بر تلاشها برای کنترل رقابت تسلیحاتی صحبت کرد. رویارویی میان اروپا و روسیه در سالهای اخیر بهویژه بعد از بحران اوکراین، هر روز وارد مرحله تازهای میشود. مانورهای نظامی کشورهای اروپایی در مناطق مرزی با روسیه و واکنش روسیه به این مانورها، تحریمهای آمریکا و اروپاعلیه روسیه به همراه جنگ لفظی مقامات بلندپایه دو طرف، در چند سال اخیر شدت گرفتهاست. اکنون با سخنرانی پوتین و تهدید ضمنی او درباره تقویت توان هستهای کشورش و آمادگی مقابل هرگونه حمله احتمالی، این رویارویی یک مرحله دیگر را پشت سر گذاشته و بهنظر میرسد باید در روزهای آینده منتظر واکنشهای بیشتری از سوی اروپاییها بود.
سخنرانی انتخاباتی
صحبتهای پوتین در سخنرانی سالانه، آخرین سخنرانی او پیش از انتخابات 18مارس (27اسفند) به شمار میرود. او عملا هیچ رقیب جدیای در این انتخابات ندارد و از همین حالا، خیلیها او را برنده قطعی انتخابات میدانند. با این حال، پوتین در بخشهایی از صحبتهایش به موضوعات داخلی اشاره کرد و وعدههایی هم داد؛ ازجمله اینکه فقر مطلق را در 6سال نصف میکند و نرخ امید به زندگی را به سطح کشورهای ژاپن و فرانسه خواهد رساند. او علاوه بر صحبت درباره سیاست خارجی و حضور کشورش در سوریه، درباره بهبود وضعیت راهها و کاهش آمار تصادف، افزایش حقوق معلمان و بهبود دسترسی مردم دورافتاده به خدمات درمانی و اینترنت هم صحبت کرد. او همچنین وعدههایی در حوزه اینترنت داد و بر پیشرفت بیشتر در حوزه هوش مصنوعی و ساخت روبات و همینطور جذب سرمایههای انسانی خارجی تأکید کرد.